Part of the debate – Senedd Cymru am 3:51 pm ar 11 Ionawr 2022.
Yn gyntaf, fel y mae'r Aelodau'n ymwybodol, rwy'n hynod falch o'r hyn y mae'r cytundeb cydweithredu rhwng Plaid Cymru a Llywodraeth Cymru yn ceisio'i gyflawni, yn enwedig o ran prydau ysgol am ddim. Ymestyn prydau ysgol am ddim i bob disgybl ysgol gynradd yw'r cam cyntaf tuag at sicrhau prydau ysgol am ddim i bawb, a bydd hynny'n gwneud llawer i sicrhau bod plant o bob cefndir yn ddi-ffael yn cael bwyd maethlon fel rhan o'u haddysg.
Mae gennym ni dipyn o ffordd i fynd eto, ond os caf i ganolbwyntio ar brydau ysgol am ddim i bob plentyn ysgol gynradd am y tro, rwy'n gobeithio y byddai'r Llywodraeth yn rhoi rhywfaint o ystyriaeth i gymorth ariannol o flaen llaw yn y gyllideb hon ar gyfer prydau ysgol am ddim fel y gallwn ni weld manteision y polisi hwn cyn gynted â phosibl. Gorau po gyntaf y gallwn roi'r polisi hwn ar waith ledled Cymru, gorau oll eu byd fydd pobl. Yn ddelfrydol, hoffwn weld y polisi hwn yn cael ei weithredu'n llawn yn 2022.
Byddai gennyf i ddiddordeb hefyd mewn dysgu a yw'r ddarpariaeth ar gyfer darparu prydau ysgol am ddim drwy gyfnod gwyliau'r ysgol yn dal i gael ei hystyried yn y gyllideb. Ni allaf bwysleisio digon faint o achubiaeth yw hyn i deuluoedd dros gyfnod y gwyliau, pan fydd costau'n codi'n sylweddol i deuluoedd â phlant, ac mae hyn yn dod yn bwysicach fyth wrth i ni ddechrau gweld argyfwng costau byw yn dod i'r amlwg.
Ac yn olaf ar brydau ysgol am ddim, ond ar bwynt polisi ehangach, a yw'r Llywodraeth yn rhoi cyfrif am effeithiau cadarnhaol polisïau fel prydau ysgol am ddim a'r arbedion dilynol sy'n cael eu gwneud mewn meysydd eraill, megis iechyd a'r economi, wrth lunio eu cyllideb?