Rwyf wedi gwneud ychydig iawn o waith gyda phlant a'u teuluoedd sydd â phroblemau clyw, ac yn amlwg yn fy ngwaith fel gweithiwr cymdeithasol rwyf wedi dod ar draws plant a phobl ifanc sy'n fyddar. Fel y clywsom, mae'n fater sy'n ymwneud â ffigurau. Nid ydym yn glir faint o bobl, plant a phobl ifanc ledled Cymru sy'n fyddar mewn gwirionedd, ond mae tua 3,200 o blant yng Nghymru yn fyddar yn ôl y Gymdeithas Genedlaethol i Blant Byddar yng Nghymru, ac maent hwy'n dweud, drwy eu hymchwil, fod tua 60 y cant yn fwy tebygol o brofi problemau iechyd meddwl na phlant eraill.

Rwyf am sôn yn fyr iawn am broblemau amddiffyn plant gyda phlant a phobl ifanc sy'n fyddar. Ceir ymchwil sy'n dangos bod nifer y profiadau niweidiol yn ystod plentyndod yn uwch mewn plant sy'n fyddar. Maent yn fwy tebygol o gael eu cam-drin am sawl rheswm. Yn achos plant sy'n fyddar, yn aml tybir yn anghywir fod arwyddion o drallod yn gysylltiedig â nam y plentyn yn hytrach na chael eu cydnabod fel arwydd o gam-drin. Ceir diffyg ymwybyddiaeth neu gytundeb ynglŷn â'r hyn a olygir wrth gam-drin plant byddar ac anabl, ac mae hyn yn arwain at amwysedd ym meddyliau plant ac oedolion ynghylch y camau gweithredu mwyaf priodol. Yn olaf, mae'r NSPCC yn dweud wrthym fod plant byddar ac anabl yn aml yn anweledig o ran siarad â hwy ac ymgynghori â hwy. Mewn rhai achosion, roedd gwasanaethau'n absennol o'u bywydau ac i eraill roedd y ddarpariaeth yn annigonol neu'n amhriodol.

Felly, i orffen, yn y cyfraniad byr hwn, mae angen cymorth ychwanegol ar blant a phobl ifanc byddar a'u teuluoedd yng Nghymru a help i allu cysylltu â'u cymunedau. Mae angen hyfforddiant a chymorth ychwanegol i'r rhai sy'n gweithio gyda hwy, yn enwedig mewn perthynas â'u hiechyd meddwl, ac mae angen i'n systemau, megis ein system cyfiawnder ieuenctid, addasu eu harferion i sicrhau eu bod yn diwallu eu hanghenion. Unwaith eto, diolch i Mark am y ddadl hon. Diolch am ganiatáu i mi gymryd rhan, a diolch i Joel hefyd. Diolch yn fawr iawn.