Part of 2. Cwestiynau i’r Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad – Senedd Cymru am 3:00 pm ar 12 Ionawr 2022.
Diolch i’r Aelod am y cwestiwn atodol. Rydych yn codi nifer o bwyntiau diddorol. Y cyntaf—. Wrth gwrs, y pwynt olaf a godwch yw: a wyf fi fel Gweinidog wedi ystyried gwneud hynny? Wel, wrth gwrs, bydd yr Aelod yn ymwybodol, er gwaethaf ein cais, nad yw cyfiawnder wedi’i ddatganoli. Meddyliwch faint yn well y gallem gyflawni gweithrediadau digidol, cyfleusterau cyhoeddus, y gwasanaethau cyhoeddus sydd mor hanfodol mewn perthynas â materion cyfiawnder, pe bai cyfiawnder wedi'i ddatganoli. Nawr, mae hynny'n rhywbeth rwy'n edrych arno ar y cyd â'r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol wrth gwrs, i ddangos sut y gallem weithredu system gyfiawnder a gwell mynediad a gwell cyfiawnder, yn fy marn i, mewn sefyllfa ddatganoledig. Felly, dyna un maes sydd ar y gweill. Wrth gwrs, mae’r Weinyddiaeth Gyfiawnder wedi bod yn asesu hynny'n barhaus. Yn anffodus, mae'r ymwneud â ni ar hynny yn tueddu i fod braidd yn ysbeidiol. Rydym yn codi'r mater gyda Gweinidogion pan fyddwn yn siarad. Mae’n debyg na fydd yr Aelod yn synnu clywed bod rhwystrau mawr yn ein hwynebu o hyd o ran cael gafael ar ddata cyfiawnder sy'n ymwneud â Chymru. Nawr, sut rydych yn datblygu ac yn llunio polisi cymdeithasol a pholisi cyfiawnder os nad ydych hyd yn oed yn gwybod beth yw'r data yn eich gwlad eich hun? Ac rydym wedi codi hynny sawl tro ar bob lefel. Credaf fod y gwendidau wedi eu cydnabod o ran dadgyfuno argaeledd data, ond nid wyf yn gwybod beth sy'n digwydd ynglŷn â hynny.
Yr hyn yr hoffwn ei weld fyddai sefyllfa lle byddai mwy o ymgysylltu â ni, a mwy o lais gennym yn y defnydd o adnoddau yn y cyfuniad o wasanaethau cyhoeddus a gwasanaethau llys drwy'r defnydd o gyfleusterau digidol, ond ar hyn o bryd, rydym yn dal i fod yn ddibynnol iawn ar benderfyniadau'r Weinyddiaeth Gyfiawnder. Er enghraifft, mae gennym lys cyfiawnder sifil mawr ym mhrifddinas Cymru yng Nghaerdydd nad yw’n addas at y diben. Mae'n cael ei gydnabod fel un nad yw'n addas at y diben; mae’r pwynt hwnnw wedi’i wneud dro ar ôl tro ac eto rydym yn dal i aros am benderfyniad ynghylch cael cyfleusterau llys priodol ar gyfer teuluoedd, ar gyfer cynrychiolwyr, gyda’r holl agweddau digidol a diogelwch sy’n ofynnol. Felly, fe gyfeirioch at y pwyntiau cywir, ond yn fy marn i mae llawer i'w wneud cyn y bydd gan y Weinyddiaeth Gyfiawnder raglen gynhwysfawr ar ddefnyddio technoleg ddigidol, a chyn y bydd yn cydnabod angen parhaus y rheini nad oes ganddynt fynediad digidol o'r fath.