Ar fater cysylltiedig, roedd honiadau gan Shelter Cymru ynglŷn ag ymwneud honedig yr heddlu wrth droi pobl allan yn anghyfreithlon yn ystod y pandemig yn peri pryder i ni, ac ailadroddwyd hyn yn eu tystiolaeth ysgrifenedig a llafar. Gofynnwyd am ragor o fanylion gan Shelter ynglŷn â pha wybodaeth yn union a rannwyd gyda'r heddlu. Ar ôl i'n hadroddiad gael ei gyhoeddi, ysgrifennais at bob un o'r pedwar heddlu yng Nghymru yn gofyn iddynt ymateb i'r honiadau hyn, ac mae'n bwysig nodi ymateb yr heddlu, sef bod cais brys, cyn gynted ag y cawsant wybod am y broblem hon, wedi'i wneud i Shelter Cymru i ddarparu rhagor o wybodaeth, ac fe'i dilynwyd gan gais pellach ym mis Hydref. Ond yn anffodus, ymatebodd Shelter i ddweud nad oeddent yn gallu rhoi unrhyw fanylion ychwanegol, oherwydd prinder staff ar y pryd . Derbyniwyd rhywfaint o wybodaeth ychwanegol gyfyngedig ar 19 Hydref, ond nid oedd yn ddigon i allu ymchwilio i achosion neu honiadau penodol. Cefais y llythyr hwnnw ar 14 Rhagfyr. Rwyf am godi hyn oherwydd credaf fod angen inni atal unrhyw straeon cyfeiliornus yma. Mae'n gwbl briodol i Shelter gasglu achosion penodol o honiadau o ymwneud yr heddlu mewn digwyddiadau o droi allan anghyfreithlon, ond mae angen iddynt wneud hynny mewn ffordd ystyrlon. Nid yw Shelter wedi rhoi dyddiadau a chyfeiriadau i'r heddlu lle digwyddodd y troi allan anghyfreithlon honedig, gan mai dyna'r unig wybodaeth a fyddai'n caniatáu i'r heddlu fynd ar drywydd hynny fel rhan o'u cyfrifoldebau gweithredol. Tan neu oni bai y bydd Shelter neu unrhyw un arall wedi mynd ar drywydd cwyn yn erbyn yr heddlu neu unrhyw sefydliad arall, ni ddylent fod yn ei drafod yn gyhoeddus. Mae angen iddynt roi cyfle i'r sefydliad y gwneir y gŵyn amdano ymateb. 

Gan droi at fater arall, cawsom dystiolaeth gymhellol ynglŷn â rôl darparwyr credyd fforddiadwy, boed yn undebau credyd neu Purple Shoots, darparwr microgredyd nid-er-elw diddorol, sy'n cynnig opsiwn llawer mwy diogel na benthycwyr anghyfreithlon neu ddarparwyr credyd llog uchel. Fodd bynnag, nid yw pawb yn ymwybodol o'r mathau hyn o sefydliadau na'r hyn y gallant ei ddarparu, ac felly, maent yn troi at atebion llawer mwy niweidiol, neu'n dod dan bwysau i droi atynt. Mae rôl yma hefyd i'r gronfa cymorth dewisol ar ei newydd wedd, oherwydd chwaraeodd hynny ran bwysig iawn yn helpu pobl gyda dyfarniadau dewisol yn ystod y pandemig. Clywsom gan amrywiaeth o randdeiliaid y dylai'r Llywodraeth ystyried gwneud yr hyblygrwydd a oedd ar gael yn y gronfa cymorth dewisol yn ystod y pandemig yn nodwedd barhaol, ac maent hefyd am weld y broses ymgeisio'n cael ei symleiddio a'i hysgrifennu mewn iaith hawdd ei deall, fel y gall pawb, gobeithio, gael mynediad ati. Rwy'n falch iawn fod y Llywodraeth wedi derbyn y bydd y materion hyn yn cael eu hystyried yn ei hadolygiad o olynydd y gronfa cymorth dewisol. 

Hoffwn ddiolch i bawb a gyfrannodd at yr ymchwiliad, naill ai drwy gyflwyno tystiolaeth neu gymryd rhan yn un o'n grwpiau ffocws ar-lein. Rwyf am dynnu sylw at rôl ganolog Sefydliad Bevan. Fe wnaeth ei waith ar ddyled ei godi'n uwch ar yr agenda i bob un ohonom, ac yn sicr helpodd eu hadroddiad cychwynnol i'r pandemig a dyled yng Nghymru i annog y pwyllgor i gynnal yr ymchwiliad hwn fel ein hymchwiliad cyntaf. Hoffwn ddiolch hefyd i Rhys Morgan a gweddill y tîm clercio, yr ymchwil sy'n sail i'r adroddiad hwn dan arweiniad Gareth Thomas, a'r gwaith ymgysylltu allgymorth ardderchog gyda'r cyhoedd dan arweiniad Rhys Jones. Gobeithio y bydd yr Aelodau'n defnyddio'r cyfle hwn i rannu gyda ni yr hyn y credant y gallwn ei wneud i geisio rheoli'r problemau eithriadol o anodd hyn, a pha strategaethau y gallwn fynd ar eu trywydd yng Nghymru i atal mwy o bobl rhag mynd i ddyled ac yn wir, rhag mynd yn ddigartref ac yn ddiymgeledd o bosibl. Edrychaf ymlaen at glywed cyfraniadau'r Aelodau.