Part of the debate – Senedd Cymru am 5:26 pm ar 12 Ionawr 2022.
Rwy'n ddiolchgar iawn i Aelodau o bob un o'r pleidiau gwleidyddol am eu cyfraniadau, ac mae'r ystod o anghydraddoldebau a gyflwynwyd gan bawb, onid yw, yn tynnu sylw at faint y broblem a wynebwn. Rwy'n creu bod difrifoldeb y sefyllfa wedi ei adlewyrchu yn nifrifoldeb y cyfraniadau a glywsom heddiw gan bron bob Aelod, ac eithrio'r Aelod dros Ddyffryn Clwyd a benderfynodd feirniadu'r rhai ohonom sydd ag uchelgeisiau dros Gymru, tra'n methu'r eironi ei fod ef yn gwneud hynny drwy foddio cynulleidfa genedlaetholgar Brydeinig asgell dde, ond mae yna bob amser un. Ond rydym yn galw heddiw, onid ydym, am weithredu clir, am gynllun gweithredu clir gan Lywodraeth Cymru. Nid oes neb yn gwadu—nid yw'r Gweinidog, yn sicr, yn gwadu bod yna anghydraddoldebau dwfn iawn yng Nghymru.
Yr hyn y mae'r cynnig heddiw yn ei wneud yw ceisio ein cael i gytuno bod rhaid i'r gwaith o ddatrys yr anghydraddoldebau hynny fod yn fater cydgysylltiedig. Dadleuodd y Gweinidog fod datrys anghydraddoldebau yn rhan annatod o feddylfryd y Llywodraeth, ond rwy'n gweld rhai pethau nad ydynt wedi'u cydgysylltu. Er bod y Llywodraeth o'r farn ei bod eisoes yn gweithredu mewn ffordd gydgysylltiedig, pam fod yr holl sefydliadau uchel eu parch hyn, o bob rhan o'r sbectrwm iechyd a gofal, yn broffesiynol ac yn cynrychioli cleifion, pam eu bod yn credu nad oes gennym strategaeth gydlynol, a pham eu bod yn credu mai dyma'r amser i roi'r strategaeth honno ar waith?
I Aelodau Llafur, yn arbennig, a amlinellodd yn huawdl y problemau rydych yn eu gweld yn eich etholaethau: defnyddiwch y cyfle hwn i anfon neges gadarnhaol at y Llywodraeth fod angen mwy arnom; oes, mae pethau cadarnhaol yn yr hyn y mae'r Llywodraeth eisoes yn eu gwneud, ond mae arnom angen mwy ac mae arnom angen iddo gysylltu â'i gilydd. Felly, cefnogwch ein cynnig heddiw, fel nad oes raid inni edrych ymlaen at genedlaethau eto o sôn am yr anghydraddoldebau sydd gennym yng Nghymru, oherwydd nid oes angen iddynt fod yno, ac rydym yn y sefyllfa freintiedig o allu rhoi camau ar waith i fynd i'r afael â hwy.