Diolch, Llywydd. Heddiw, rwy'n cyflwyno dau gynnig cydsyniad deddfwriaethol ar gyfer Bil Heddlu, Troseddu, Dedfrydu a Llysoedd y DU i chi eu hystyried. Mae Bil yr Heddlu, Troseddu, Dedfrydu a Llysoedd yn ddarn cymhleth a dadleuol o ddeddfwriaeth. Mae penderfyniad Llywodraeth y DU i gyfuno'r hyn oedd yn dri Bil ar wahân wedi arwain at ddogfen sy'n cynnwys dros 179 o gymalau, 20 Atodlen a chyfanswm o 304 o dudalennau, ac roedd angen dadansoddi pob un ohonyn nhw yn fanwl. Rwyf wedi edrych ar y Bil yn ei gyfanrwydd ac mae rhai darpariaethau sy'n dod o fewn cymhwysedd y Senedd, sy'n gwneud newidiadau a fydd o fantais i Gymru. Fodd bynnag, mae darpariaethau hefyd yn y Bil o fewn cymhwysedd na ddylem eu derbyn, y mae rhai ohonynt yn achosion eithriadol o wastrodi hawliau pobl.

Rwyf wedi cyflwyno pedwar memorandwm ar wahân yn ystod y chweched Senedd mewn perthynas â'r Bil, ac roedd y rhain yn ymwneud â gwelliannau Llywodraeth y DU a gyflwynwyd yn ystod gwahanol gamau diwygio yn Senedd y DU. Y cymalau y cyfeiriaf atyn nhw heddiw yw rhifau'r cymalau fel y maen nhw'n ymddangos yn y Bil, a gyhoeddwyd ar 24 Tachwedd 2021. Hoffwn ddiolch i'r Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad am ei waith craffu ar y memoranda, a sylwaf fod y pwyllgor wedi cyhoeddi adroddiad arall ddoe. Daeth y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad i'r casgliad y dylwn i ofyn am gydsyniad y Senedd i gymalau 1 a 2, cymalau 7 i 22, cymalau 23 i 35, cymalau 36 i 38 a 40 i 42, a chymal 46, yn ogystal â'r gwelliant a gyflwynwyd gan Lywodraeth y DU ar 4 Ionawr i gynyddu cosbau am ymlid ysgyfarnogod o fewn y Bil lle bernir bod y darpariaethau hynny o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Senedd. Nid oedd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad yn cytuno â barn Llywodraeth Cymru bod angen cydsyniad y Senedd ar gyfer cymalau 56 a 57 a chymalau 61 i 65. Fodd bynnag, am y rhesymau a nodir yng nghynnig cydsyniad deddfwriaethol atodol Rhif 4, credaf fod angen cydsyniad y Senedd ar y cymalau hyn. Mae adroddiad y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad ym mharagraff 9 yn cyfeirio at gymalau 54 i 55 a 59 i 63, ac mae hyn yn seiliedig ar fersiwn a gyhoeddwyd yn gynharach o'r Bil ac maen nhw yn anghywir. Rhifau'r cymalau cywir yw'r rhai yr wyf wedi cyfeirio atyn nhw ac a gyfeirir atyn nhw hefyd ym mharagraffau 34, 35, 39 a 41 o'r adroddiad.

Felly, Llywydd, trof at gynnig Rhif 1, sy'n ymwneud â chymalau yr wyf yn eu hargymell y mae'r Senedd yn cydsynio iddynt. Mae cymal 1 yn rhoi dyletswydd ar yr Ysgrifennydd Gwladol i gyhoeddi adroddiad blynyddol ar gyfamod yr heddlu a chyflwyno hyn i Senedd San Steffan. Mae cymal 2 yn cynyddu'r gosb o 12 mis i ddwy flynedd am ymosodiadau ar weithwyr brys, sy'n wrthun. Mae cymalau 7 i 22 ar y ddyletswydd trais difrifol sy'n ei gwneud hi'n ofynnol i awdurdodau gydweithio i atal a lleihau trais difrifol, sydd bellach yn cynnwys cam-drin domestig a thrais rhywiol a ychwanegwyd o ganlyniad i welliant i'r Bil, a gefnogwyd gennyf yn llwyr. Ac rwyf yn cefnogi'r holl ddarpariaethau sy'n ymwneud â'r ddyletswydd trais difrifol, gan y byddant yn hwyluso ymateb lleol i helpu i atal a lleihau'r troseddau mwyaf difrifol a chyfrannu at ein darpariaethau trais yn erbyn menywod, cam-drin domestig a thrais rhywiol.

A hoffwn ddweud fy mod i'n falch bod Llywodraeth y DU wedi ystyried pryderon Llywodraeth Cymru ynghylch cymal 17. Yn dilyn trafodaethau rhyng-lywodraethol llwyddiannus, cyflwynwyd gwelliant y cytunwyd arno ynghylch ddrafftio cymal 17, gan ei gwneud hi'n ofynnol i'r Ysgrifennydd Gwladol gael cydsyniad Gweinidogion Cymru cyn rhoi cyfarwyddyd i awdurdod datganoledig yng Nghymru. Yn flaenorol, dim ond cyn defnyddio pŵer i wneud cyfarwyddyd y bu'n ofynnol ymgynghori â Gweinidogion Cymru. Felly, roedd cael eu caniatâd yn welliant i'w groesawu.

Os symudaf ymlaen i gymalau 23 i 35, bydd adolygiadau o ddynladdiad drwy arfau tramgwyddus yn dwyn partneriaid diogelu ynghyd i gynnal adolygiadau ffurfiol ac yna gwersi i atal marwolaethau yn y dyfodol sy'n ymwneud ag arfau tramgwyddus, ac rwy'n falch y bydd Cymru'n gweithredu fel ardal arbrofol. Mae cymalau 36, 37, 38, 41, 42 a 43 yn gysylltiedig â thynnu gwybodaeth o ddyfeisiau electronig, sy'n cyd-fynd â Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014.

Mae gwelliant newydd i gynyddu cosbau am droseddau sy'n ymwneud ag anifeiliaid hela, ac ati, er mwyn diogelu ysgyfarnogod drwy atal potsio, a wnaed ar 4 Ionawr 2022, nad oes ganddo gymal penodedig, hefyd yn gymal yr wyf yn awgrymu ein bod yn cydsynio iddo.

Ac yn olaf, mae cymal 61 yn ymwneud â niwsans cyhoeddus ac yn amddiffyn unigolion rhag niwsans cyhoeddus pan fo niwsans yn creu risg o, neu'n achosi niwed difrifol i berson, gan gynnwys marwolaeth neu anaf personol. Felly, rwy'n cyflwyno cynnig Rhif 1 i'r Siambr ac yn gofyn i'r Aelodau gydsynio i'r cymalau hyn.

Cyn imi droi at yr ail gynnig, hoffwn dynnu sylw at y ffaith bod darpariaethau yn y Bil yr ydym yn eu cefnogi, ond sydd y tu hwnt i gymhwysedd deddfwriaethol y Senedd. Er enghraifft, y newidiadau yn y gyfraith i gyflwyno'r drosedd voyeuriaeth bwydo ar y fron. Mae troseddau voyeuriaeth a throseddau eraill yn aflonyddu, yn tanseilio urddas, hawliau a rhyddid person, ac mae'n iawn bod y gyfraith yn gwahardd ymddygiad o'r fath.

A, Llywydd, neithiwr, cytunwyd ar welliant yn Nhŷ'r Arglwyddi i ychwanegu cymal newydd at y Bil yn ymwneud â chasineb at fenywod fel trosedd casineb. Roedd hyn yn hwyr neithiwr, a byddaf yn cyflwyno cynnig cydsyniad deddfwriaethol atodol pellach mewn perthynas â'r gwelliant hwn maes o law. Ond mae'r Bil hefyd yn gwneud newidiadau i orchmynion adsefydlu ieuenctid, sydd â'r potensial i sicrhau bod y broses gyfiawnder yn gweddu orau i anghenion unigol y plentyn, gan eu hatal rhag mynd i mewn i'r system cyfiawnder troseddol a rhoi canlyniadau cadarnhaol, sy'n ddull sy'n cyd-fynd â'n glasbrint cyfiawnder ieuenctid.

Felly, trof yn awr at gynnig Rhif 2, sy'n ymwneud â chymalau yr wyf yn argymell nad yw'r Senedd yn cydsynio iddynt ac yn argymell bod Aelodau'r Senedd yn pleidleisio yn erbyn y cynnig hwn, sef Rhif 2.

Cymal 47: er bod dedfrydu mewn llysoedd yn fater a gadwyd yn ôl, mae henebion, cofebau a diwylliant wedi'u datganoli. Bydd y newidiadau y mae'r Bil yn eu cyflwyno yn ei gwneud hi'n bosib i berson gael ei roi ar brawf yn Llys y Goron a chael ei garcharu am hyd at 10 mlynedd ac, mewn rhai achosion, am oes, dim ond am achosi difrod troseddol i gofeb gyda gwerth o lai na £5,000. Yn fy marn i, mae'r dull hwn yn annheg ac yn anghymesur.

Mae cymalau 56, 57 a 62 yn caniatáu i'r heddlu, mewn rhai amgylchiadau, osod amodau ar orymdeithiau cyhoeddus, cynulliadau cyhoeddus a phrotestiadau un person. O'u hystyried yn ei gyfanrwydd, mae'r cyfyngiadau didostur y mae'r Bil yn eu gosod ar yr hawl i brotestio yn atgas, a gadewch imi fod yn glir: mae'r ffordd y mae'r Bil yn ystyried protestio yn gyfystyr â rheolaeth y wladwriaeth ac yn diddymu'r hawl sylfaenol i brotestio. Rydym yn parhau i ddweud wrth Lywodraeth y DU na ellir ac na ddylid goddef y mesurau y maen nhw yn eu cynnig mewn perthynas â phrotest. A chefais fy nghalonogi o weld yr wrthblaid yn Nhŷ'r Arglwyddi ddoe ac yn croesawu trechu'r cymalau sy'n rhoi pwerau newydd i gyfyngu ar brotest a'r rhai sydd wedi'u hanelu at grwpiau, fel, er enghraifft, Insulate Britain. Galwaf ar Lywodraeth y DU i gymryd y pryderon hyn o ddifrif a meddwl eto.

Symudwn ymlaen i gymalau 63 i 65. Nid yw dull Llywodraeth Cymru o reoli gwersylloedd diawdurdod wedi newid. Rydym yn canolbwyntio ar ymgysylltu â chymunedau a buddsoddi ar gyfer darparu safleoedd awdurdodedig yn ddigonol ar gyfer ein cymunedau Sipsiwn a Theithwyr, gan alluogi awdurdodau lleol i ddiwallu anghenion llety cymunedau Sipsiwn a Theithwyr - yn rhai preswyl ac yn rhai teithiol. Mae'r maes gwaith hwn yn cael ei flaenoriaethu eto yn y cynllun gweithredu cydraddoldeb hiliol, sy'n cynnwys nod penodol ar fynd i'r afael yn well ag anghenion llety'r cymunedau hyn. Mae'r cymalau arfaethedig a gyflwynwyd gan Lywodraeth y DU yn canolbwyntio ar orfodi a throi pobl yn droseddwyr, sy'n tanseilio ac yn peryglu ffordd lled-nomadaidd o fyw Sipsiwn a Theithwyr. Rwyf wedi codi'r pryderon mawr hyn gyda Llywodraeth y DU ac wedi gofyn iddynt ailystyried y dull gweithredu yn y Bil i wersylloedd diawdurdod, gan fy mod yn disgrifio hyn fel dull dros ben llestri a fydd yn effeithio'n anghymesur ar aelodau o'n cymunedau Sipsiwn a Theithwyr.

Felly, i gloi, Llywydd, rwyf felly'n cyflwyno cynnig Rhif 2 i'r Siambr, gan ofyn i'r Aelodau beidio â chydsynio i'r cymalau hyn.