Diolch, Dirprwy Lywydd. Diolch i'r Gweinidog am weld y datganiad hwn yn gynnar, ac rwy’n falch o weld a chroesawu'r gwerth mae Llywodraeth Cymru yn ei roi ar ein diwydiant bwyd a diod gwych yng Nghymru. Rwy’n deall fod gan y sector yng Nghymru ffrwd refeniw o tua £7.5 biliwn y flwyddyn, ond dim ond 10 y cant o'r refeniw hwn a gafwyd o allforion i wledydd y tu allan i'r Deyrnas Unedig. Fe wnaethon ni i gyd groesawu'n fawr benderfyniad yr Unol Daleithiau i godi'r gwaharddiad mewnforio ar gig eidion o Brydain yn 2020 ac ar gig oen o Brydain ddiwedd y llynedd, ac er bod y cyfleoedd allforio newydd hyn megis dechrau, ein cam nesaf yw sicrhau bod ein cynnyrch o'r radd flaenaf, o ran ei gynaliadwyedd, ei ansawdd a'i elfennau amgylcheddol, yn ennill tir ym mhob marchnad sydd ar gael.

Wrth gyfeirio at ddigwyddiad arddangos diweddaraf BlasCymru/TasteWales, rwy’n croesawu’r ffigurau a ddarparwyd gan y Gweinidog mewn perthynas â nifer y prynwyr oedd yn bresennol a nifer y digwyddiadau cwrdd â'r prynwr. Fodd bynnag, byddai gen i ddiddordeb mewn dysgu mwy am y budd economaidd gwirioneddol a gafwyd o'r digwyddiad hwn, a pha dargedau neu ddangosyddion perfformiad allweddol, os o gwbl, sydd ar waith i gynyddu nifer y cynhyrchion fydd yn cael eu hallforio dros y blynyddoedd nesaf, neu i bennu ei lwyddiant.

Un maes domestig mae'r sector bwyd a diod yn cyd-fynd ag ef yn agos iawn yw ein sector twristiaeth. Gyda COVID-19 yn cynyddu nifer yr ymwelwyr domestig â Chymru, allwch chi amlinellu pa gamau penodol mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i sicrhau bod y ddau sector yn gallu elwa ar y naill a’r llall? Oni fyddai'n wych cysylltu treftadaeth a hanes Cymru â'r bwyd rydyn ni’n ei gynhyrchu a'r cynnyrch rydyn ni’n ei allforio, gan greu marchnad newydd gyfan o fewn ein diwydiant twristiaeth sydd nid yn unig yn gweld ein cynnyrch gwych yn cael ei hyrwyddo, ond ein treftadaeth falch hefyd?

Mae dyhead enfawr i greu cyfleoedd busnes gwell, mwy cyfrifol a chynaliadwy o fewn llu o sectorau, a thrwy alinio'r sector bwyd a diod â'r diwydiant twristiaeth gallwn geisio datblygu cyfleoedd cyflogaeth sy'n dod i'r amlwg a chynnal gwelliannau sylfaenol i'r gadwyn gyflenwi. Y llynedd, gwelsom pa mor agored i niwed y gall ein cadwyn gyflenwi fod. Dim ond drwy dyfu'r sector a datblygu partneriaethau gwirioneddol ar draws y gadwyn gyflenwi rhwng ein ffermwyr, proseswyr bwyd a diod, manwerthwyr a chwmnïau gwasanaethau bwyd y gallwn geisio cryfhau diogelwch bwyd Cymru.

Yr wythnos diwethaf, ysgrifennais at Asda ynghylch pa mor bwysig yw'r pwynt hwn. Ar ôl i'r archfarchnad wneud datganiad i'w groesawu i ffermwyr Prydain ddiwedd y llynedd, maen nhw wedi gadael i’w hymrwymiad i ffermwyr Prydain fynd ers hynny drwy stocio cig o’r tu allan i Brydain. Mae'r cam hwn yn ôl ar ei addewid o 100 y cant o gig eidion Prydain yn mynd yn groes i'r ymrwymiadau a welwyd ac y mae archfarchnadoedd eraill, fel Aldi, Lidl a Morrisons, yn glynu atynt. O ystyried hyn, rwy’n falch o weld y Gweinidog yn cydnabod pwysigrwydd cynhyrchu'n well, a ddylai, yn erbyn cefndir COP26, weld pwyslais pellach ar effaith amgylcheddol yr hyn rydyn ni’n ei fwyta a'i yfed. Un ffordd y gallwn ni gyflawni hyn yng Nghymru yw drwy ychwanegu gwerth at y cynnyrch crai sy’n cael ei dyfu a’i fagu yma yng Nghymru. Mae Puffin Produce Blas y Tir yn sir Benfro yn enghraifft o hyn, ond rhaid i bolisi Llywodraeth Cymru gyd-fynd o ran caniatáu ychwanegu gwerth at gynnyrch crai o Gymru.

Yn olaf, Gweinidog, roeddwn i’n hynod falch o weld Aelodau'r Senedd o bob lliw gwleidyddol yn cefnogi Bil bwyd fy nghyd-Aelod Peter Fox, darn pwysig o ddeddfwriaeth ddrafft sy'n ceisio sefydlu system fwyd fwy cynaliadwy, cryfhau ein diogelwch bwyd, gwella lles economaidd-gymdeithasol Cymru a gwella dewis defnyddwyr. Rwy'n mynd i ddefnyddio'r cyfle hwn i'ch annog chi a Llywodraeth Cymru i ailystyried eich gwrthwynebiadau i'r Bil hwn, i weithio gyda Peter a'r rhanddeiliaid niferus sydd eisoes wedi ymrwymo eu cefnogaeth i'r Bil hwn. Mae'n gyflawnadwy, yn gyraeddadwy a byddai'n gwneud gwahaniaeth parhaol i dirwedd fwyd Cymru.

Rwy’n rhannu eich uchelgeisiau ar gyfer BlasCymru a'r diwydiant bwyd a diod ehangach. Gallai weithredu fel ffordd arall o hyrwyddo Cymru i'r byd ehangach. Fodd bynnag, er mwyn cyflawni ei lawn botensial, ni all sefyll ar ei ben ei hun ac mae angen iddo gael ei gefnogi ar draws portffolios y Llywodraeth. Wrth i ni ddod allan o COVID ac wrth i’r byd ailagor, rhaid i ni wneud popeth o fewn ein pwerau i sicrhau llwyddiant ein diwydiant. Diolch, Dirprwy Lywydd.