Diolch i chi am y cwestiynau yna. O ran ymgysylltu, wel, wrth gwrs, mae llawer o ymgysylltu wedi bod yn digwydd i gael trafodaethau ynghylch llawer o'r materion hyn gyda'r farnwriaeth. Wrth gwrs, ni all y farnwriaeth gymryd rhan yn yr agweddau gwleidyddol, ond mae'n bwysig cymryd rhan yn y meysydd hynny lle gallwn roi cymorth i faterion cydweithredol, yn union fel yr ydym wedi'i wneud gyda'r llysoedd cyffuriau ac alcohol.

O ran gwasanaethau cynghori, wel, wrth gwrs, y gwasanaethau cynghori yr ydym yn eu hariannu ac yn eu sefydlu, sydd, yn fy marn i, wedi ymdrin â rhywbeth tebyg—. Wel, mae bron i 300,000 o faterion wedi'u datrys ar gyfer 130,000 o bobl. Mae hynny'n arwyddocaol, er nad yw'n ateb hirdymor i ddiwygiad mwy sylfaenol sydd ei angen. A dyna pam yr wyf i'n credu bod datganoli cymorth cyfreithiol wedi'i gydnabod gan gomisiwn Thomas, oherwydd yr oedd yn cydnabod integreiddio'r holl wasanaethau hynny, sut y daethant i gyd at ei gilydd er mwyn cael system gyfiawnder gydlynol a system gymorth. Wrth gwrs, nid oes gennym lawer o'r ysgogiadau penodol hynny, felly rydym yn gwneud y mewnbwn y gallwn ni o'n hadnoddau ein hunain mewn maes nad yw wedi'i ddatganoli, ac mae'n bwysig. Ond rydych yn cydnabod—. Dyma'r union bwynt a wnaethoch chi yn ddiweddarach, mewn gwirionedd, gyda'r tribiwnlysoedd, o ran y ffaith, yn sicr ymhlith cymunedau tlotach, y bydd llai o fynediad at yr hawliau hynny, mae'n debyg. Roedd yn ddiddorol iawn nodi yn adroddiad Bellamy, wrth gwrs, nad yw rhywbeth fel 53 y cant o bobl sydd â hawl i gael cymorth cyfreithiol troseddol mewn gorsafoedd heddlu yn ei gael mewn gwirionedd. Rwy'n credu bod rhywfaint o waith y mae angen ei wneud i edrych ar pam y mae hynny'n bod—p'un a allan nhw gael gafael ar gyfreithiwr mewn gwirionedd, neu a yw'n wir nad yw pobl yn dal i fod yn ymwybodol o'u hawliau neu'n cael gwybod am eu hawliau pan fyddan nhw yn y sefyllfa benodol honno.

O ran prifysgolion ac ysgolion y gyfraith, ydy, mae hynny'n bwysig iawn. Dyna pam yr oeddwn mor falch bod fy rhagflaenydd, Jeremy Miles, wedi dechrau'r broses hon. Unwaith eto, roedd yn un o argymhellion comisiwn Thomas, ac roeddwn yn falch o allu lansio'r cyfarfod cyntaf ohono a pharhau i'w gefnogi. Mae wedi cael ei gyfarfod cyntaf. A dyna Gyngor Cyfraith Cymru, sydd, yn fy marn i, yn fenter bwysig iawn.

O ran y tribiwnlysoedd, rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn nad oes gennym—. Nid wyf yn credu mai dyma ydyn nhw, ond rwy'n credu y gallwn ni symud ymhellach ynghylch y mater o ddiffyg gwrthwyneboldeb, pan mai swyddogaeth y panel tribiwnlys yno yw rhoi'r cymorth i sicrhau canlyniad cyfiawn, yn hytrach na'i bod yn frwydr wrthwynebol rhwng dwy ochr wahanol, pryd yn aml y gallai'r ddwy ochr fod ag adnoddau gwahanol.

O ran systemau eraill, pan oeddwn i yn yr Alban, cyfarfûm â llywydd Llys y Sesiwn yno. Wrth gwrs, mae'r llysoedd a'r tribiwnlysoedd wedi'u datganoli yno. Rwy'n credu bod rhai ffyrdd diddorol iawn y maen nhw'n eu defnyddio i ymdrin â chyfiawnder, oherwydd bod cyfiawnder wedi'i ddatganoli yno. Pe bai gennym ni yr un raddfa o ddatganoli cyfiawnder ag sydd gan yr Alban, mae mentrau y gallem fod yn ei mabwysiadu nawr y mae'r Alban wedi'u mabwysiadu mewn cysylltiad â chymorth cyfreithiol, o ran mynediad, mewn cysylltiad â'r ffordd y mae'r gwasanaeth llysoedd a thribiwnlysoedd yn gweithredu, i ddarparu gwell gwasanaeth. Felly, rwy'n credu bod dadl a thrafodaeth ddiddorol y gellid eu cynnal yna, oherwydd mae'r Alban, mewn sawl ffordd, yn dangos sut y gellid gwneud y pethau hyn yn well.

Nid mater i Gymru a'r Alban yn unig yw hwn. Mae rhannau o Loegr lle byddai datganoli cyfiawnder mewn ardaloedd yn Lloegr o fudd, lle yr ydych yn cyd-dynnu—. Mae'r un ddadl yn berthnasol o ran cydgysylltu'r gwasanaethau hynny â'r system gyfiawnder. Felly, nid ydym yn cyflwyno achos sy'n ymwneud â Chymru yn unig yn hynny o beth, ond o ran sut y gallwn sicrhau cyfiawnder yn well mewn gwirionedd. Dyna'r achos, rwy'n credu, y mae'r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol a minnau'n gweithio arno i'w gyflawni.