7. Datganiad gan y Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad: Cymorth Cyfreithiol a Mynediad at Gyfiawnder

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:59 pm ar 18 Ionawr 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jack Sargeant Jack Sargeant Labour 5:59, 18 Ionawr 2022

(Cyfieithwyd)

Rwy'n croesawu'n fawr y datganiad heddiw gan y Cwnsler Cyffredinol a'r gwaith y tu ôl i'r datganiad hwn, gan y Cwnsler Cyffredinol a'r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol. Rwy'n credu y dylai Aelodau'r Senedd hon, ni waeth pa gartref gwleidyddol yr ydym yn ein cael ein hunain ynddo, gydnabod a chroesawu Llywodraeth sy'n ceisio ail-droi mantol cyfiawnder tuag at bobl gyffredin, ac mae hyn yn sicr yn rhywbeth sy'n cael ei adleisio yn y datganiad heddiw, a tybed a oes gan y Cwnsler Cyffredinol unrhyw gyngor ei hun i grŵp y Ceidwadwyr Cymreig o ran hwythau yn myfyrio ynghylch eu safbwynt nhw.

Cwnsler Cyffredinol, gwelwn enghraifft ar ôl enghraifft o'r cuddio pwerus y tu ôl i system sydd wedi'i rigio o'u plaid: Grenfell, sgandal Horizon Swyddfa'r Post, ac wrth gwrs Hillsborough, i enwi dim ond ychydig ohonyn nhw. Yn aml, gall y rhai sydd â phocedi dwfn fforddio cael gafael ar dimau cyfreithiol enfawr, ac yna mae pobl gyffredin yn aml yn cael eu gadael wedi'u brawychu gan hyn, a dweud y gwir, hyd yn oed pan fyddan nhw'n cael rhyw lefel o gymorth cyfreithiol, mae diffyg cydraddoldeb parch yn aml: timau o fargyfreithwyr a ariennir gan y wladwriaeth neu sefydliadau a chwmnïau mawr yn erbyn pobl sy'n poeni'n gyson ynghylch sut y byddan nhw'n ariannu eu tîm cyfreithiol eu hunain a pha mor hir y mae'r achosion hyn am bara. Dro ar ôl tro, mae'r rhai pwerus yn defnyddio oedi i wasgu ar wrthwynebwyr oherwydd eu bod yn gallu fforddio gwneud hynny. Mae'n dacteg; dim ond tacteg i osgoi cyfiawnder, ac mae hynny'n anghywir ar bob un lefel.

Cwnsler Cyffredinol, diolch byth, mae rhai cwmnïau cyfreithiol ar gael, fel Cyfreithwyr Hudgell, a fydd yn cefnogi'r gwan, ond ni ddylai'r system ddibynnu ar eu hewyllys da nhw. A gaf i ofyn i'r Cwnsler Cyffredinol sut y dechreuwn y daith honno o ail-droi mantol cyfiawnder o ran datganoli rhagor o bwerau i fynd i'r afael â'r problemau hyn, ac, unwaith eto, a oes ganddo unrhyw gyngor i Aelodau grŵp y Ceidwadwyr Cymreig ynghylch y mater hwn fel y gallan nhw fyfyrio ac ail-droi eu barn eu hunain ar fantol cyfiawnder? Diolch yn fawr.