Mae yna rai erchyllterau mewn hanes sydd mor ddrwg fel bod pobl eisiau ceisio eu hanghofio, ond rhaid i ni beidio byth â gwneud hynny gyda'r Holocost, oherwydd roedd yn arswyd a gyflawnwyd bron iawn yn gyhoeddus, a chyffredinedd y drwg a'r ffaith ei fod wedi digwydd dros flynyddoedd sy'n amlygu eu hunain hefyd: rheilffordd a adeiladwyd i fynd â phobl i siambrau nwy i farw, ciwiau o bobl i'w prosesu, gwe o dwyll a brad, teuluoedd fel y teulu Frank, gydag Anne a'i dyddiadur, a gafodd eu llusgo o guddfannau a'u taflu i'w lladd.

Gweinidog, ysgrifennodd Hugo Rifkind flog hynod am yr Holocost yn 2015 yn pwysleisio pa mor bwysig yw hi ein bod yn parhau i siarad am y ffaith mai dyna a wnaeth pobl—y bobl. Dyma'r hyn yr hoffwn ei ofyn i chi amdano. Mae'n canolbwyntio ar ba mor hawdd y digwyddodd, sut, er bod pobl a laddodd a'r bobl a laddwyd wedi eu magu ochr yn ochr â'i gilydd, bu i rai ohonyn nhw weld nodweddion yr oedd arnyn nhw eisiau eu dileu o wyneb y ddaear. Dywedodd Rifkind:

'Roedd y meirw a'r llofruddion fel ei gilydd yn adnabod tebotau Tsieina, Mozart, mathau o gawsiau.... Yna, un diwrnod, maen nhw'n... dechrau llithro tuag at rywbeth arall.'

Felly, Gweinidog, a ydych yn cytuno mai dyma un o'r prif resymau y mae'n rhaid i ni nodi'r diwrnod hwn, oherwydd fe all y llithriad hwnnw i arswyd fod yn rhywbeth sy'n llechu o dan y mwyaf gwaraidd o gymdeithasau, o adegau—na allwn gymryd yn ganiataol mai lle arall oedd hwnnw, adeg arall, na all byth fod yn ddiogel ei gladdu yn llanw hanes?