Diolch, Dirprwy Weinidog. Rwy'n croesawu y datganiad a gyhoeddwyd y prynhawn yma a diolch i chi am fy nghrybwyll yn y datganiad ac am sôn am y grŵp trawsbleidiol yr wyf wedi helpu i'w sefydlu gyda chymorth y staff gwych yn yr elusen gyffuriau Kaleidoscope. Mae hefyd yn braf cael fy atgoffa o'r gostyngiad yn nifer y marwolaethau yn sgil cyffuriau yng Nghymru, er yr hoffwn weld y nifer yn gostwng ymhellach gan fod pob un o'r marwolaethau hynny'n drasiedi. Mae'r cynnydd o bron i 20 y cant mewn marwolaethau sy'n benodol i alcohol yn cyd-fynd â'r dystiolaeth anecdotaidd y bu llawer o bobl yn yfed mwy yn ystod y cyfyngiadau symud, ac mae hynny'n bryder enfawr.

Mae ymdeimlad cryf gan arbenigwyr yn y maes a'r rhai sydd wedi gwella ar ôl bywyd o gaethiwed y bydd dull mwy tosturiol, a arweinir gan gymheiriaid, sy'n canolbwyntio ar leihau niwed, yn llawer mwy effeithiol wrth fynd i'r afael â chamddefnyddio sylweddau. Mae'r rhyfel ar gyffuriau wedi bod yn mynd rhagddo ers degawdau a degawdau heb ddatrysiad na hyd yn oed diwedd yn y golwg. Dyma'r neges, fwy na heb, a oedd yn glir ac yn amlwg yn ystod cyfarfod cyntaf y grŵp trawsbleidiol ar gamddefnyddio sylweddau. Sefydlwyd y grŵp hwn i annog y sgwrs am brofiadau bywyd a beth yw arfer da. Yn ein cyfarfod cyntaf ddoe, clywsom rai tystiolaethau pwerus gan bobl a oedd wedi bod i uffern ac yn ôl oherwydd camddefnyddio sylweddau a dibyniaeth. Dirprwy Weinidog, gobeithio y gallwn ni eich croesawu i gyfarfod yn y dyfodol i gwrdd a siarad ag aelodau'r grŵp.

Mae Plaid Cymru yn gwrthod y polisïau cyffuriau didostur sy'n cipio'r penawdau sydd gan y Torïaid yn Lloegr. Fel llawer o bethau y maen nhw'n eu cyhoeddi y dyddiau hyn, rwy'n amau nad yw'n ddim mwy na gwrthdyniad i dynnu sylw oddi wrth eu methiannau difrifol a lluosog mewn ardaloedd eraill. Yn wahanol i'r ffordd adweithiol yn San Steffan o wneud pethau, mae Plaid Cymru wedi galw am fuddsoddi i fynd i'r afael ag achosion sylfaenol camddefnyddio cyffuriau drwy raglenni arloesol a sefydlu ystafelloedd defnyddio cyffuriau i bobl sefydlogi eu defnydd o gyffuriau. Nid yw troseddoli pobl sydd angen triniaeth yn dda i unrhyw un, ac yn sicr nid yw'n dda i gymdeithas. Gallwn ni greu llwybr gwahanol yma yng Nghymru, hyd yn oed o fewn cyfyngiadau system cyfiawnder troseddol nad yw wedi'i ddatganoli eto.

Un o'r prif enghreifftiau o hyn fu'r gwasanaethau mentora cymheiriaid di-waith sydd ar waith ledled Cymru. Yn fy rhanbarth i yn Nwyrain De Cymru, enw hwn yw Cyfle Cymru, ond fe'i gelwir yn rhywbeth gwahanol mewn rhannau eraill o'r wlad. Ariannwyd y rhaglen hon, sydd â hanes profedig, gan arian cronfa gymdeithasol Ewrop a oedd i fod i ddod i ben ym mis Awst. Rwyf yn croesawu'n fawr yr ymrwymiad i barhau â'r cyllid sydd ei angen i gynnal y rhaglen hon. Prin oedd y manylion yn y datganiad am y rhaglenni mentora cymheiriaid y tu allan i'r gwaith, a byddan nhw'n dod i ben ym mis Awst eleni. A allwn ni, felly, gael ymrwymiad y bydd parhad o'r gwasanaethau a gomisiynwyd gan Lywodraeth Cymru? Mae'r model presennol a arweinir gan gymheiriaid wedi gweithio'n dda dros y pum mlynedd diwethaf, ac mae angen i staff profiadol, sy'n sicrhau ei fod y llwyddiant yr ydyw, gael mesurau diogelu er mwyn iddyn nhw allu parhau â'r gwaith hanfodol y tu hwnt i fis Awst i helpu rhai o'r bobl fwyaf agored i niwed yn ein cymunedau. Diolch yn fawr.