Mae gan wasanaethau trafnidiaeth gyhoeddus o ansawdd da rôl ganolog i'w chwarae yn cefnogi iechyd a lles, yn dileu ynysigrwydd cymdeithasol ac yn adeiladu ein cymunedau yn gyffredinol. Ond mae ganddynt hefyd rôl ganolog i'w chwarae yn cyflawni sero net 2050. Trafnidiaeth ffyrdd sy'n gyfrifol am 10 y cant o allyriadau byd-eang, ac mae'r allyriadau hynny'n codi'n gyflymach nag unrhyw sector arall. Roeddwn yn eithaf balch o glywed sylwadau Alun Davies heddiw, ac rwy'n llwyr gefnogi'r mentrau y siaradai amdanynt mewn perthynas â bysiau trydan. 

Nawr, gwnaed cynnydd sylweddol ar ddarparu trafnidiaeth gyhoeddus i gefn gwlad Aberconwy, diolch i'r gwasanaeth bws Fflecsi. Gwn fy mod wedi sôn amdano o'r blaen, ond mae'n fodel llwyddiannus iawn. Mae wedi'i brofi felly, ac rwyf wedi annog y Dirprwy Weinidog o'r blaen i ledaenu'r model hwn ar draws y Gymru wledig, gan gynnwys i'r gogledd o Eglwys Fach, fel y gall cymunedau ynysig eraill elwa ar gysylltiadau gwell â chanolfannau trefol. Byddai ei gyflwyno'n cyd-fynd â'r cynllun mini ar gyfer bysiau, ac yn arbennig yr addewid i ddarparu gwasanaethau bws arloesol a mwy hyblyg mewn partneriaeth ag awdurdodau lleol, y sector masnachol a'r trydydd sector.

Lle ceir darpariaeth, oherwydd nad oes digon o wasanaethau bysiau dibynadwy ar gael, mae Comisiynydd Pobl Hŷn Cymru wedi dweud fod diffyg ymddiriedaeth mewn gwasanaethau trafnidiaeth gyhoeddus erbyn hyn. Mae pobl hŷn yn dewis teithio i'w hapwyntiadau iechyd mewn cerbydau preifat, a hynny ar draul bersonol sylweddol. Ac mewn ardaloedd lle mae gwasanaethau trafnidiaeth gyhoeddus ar gael, mae diffyg cyfleusterau sylfaenol fel cysgodfannau, seddi a gwybodaeth am amserlenni yn gwneud teithio ar ein bysiau yn brofiad mwy anghyfforddus ac anodd nag sydd angen iddo fod.

Gallaf ddweud hyn gan fy mod wedi gweld drosof fy hun lawer o drigolion yn sefyll yn y glaw i ddal bws wrth ymyl yr A470 ym Maenan, ond ymhellach i'r gogledd ym mhentref Glan Conwy, ceir sgrin ddigidol mewn safle bws. Felly, mae'n dangos sut y mae modelau da i'w cael ond mae angen mwy ohonynt. Rwy'n siŵr y byddai pob Aelod yn gallu darparu rhestr o safleoedd bysiau sy'n brin o gyfleusterau sylfaenol ac enghreifftiau o'r gwrthgyferbyniad rhwng y buddsoddiad mewn ardaloedd trefol a'r rhai yn ein hardaloedd gwledig. Mae gan 'Llwybr Newydd' ymrwymiad i fuddsoddi mewn gorsafoedd bysiau a safleoedd bysiau, felly byddwn yn ddiolchgar am rywfaint o eglurder ynghylch faint o arian sy'n cael ei fuddsoddi ar wella safleoedd bysiau gwledig.

Soniais o'r blaen am y broblem sydd gennym gyda'r bws olaf o Landudno i ddyffryn Conwy yn gadael am 6.40 gyda'r nos, sy'n golygu nad yw'r ddwy ardal wedi'u cysylltu gan drafnidiaeth gyhoeddus am weddill y nos. Ar ôl cysylltu â darparwyr gwasanaethau, fe'i gwnaed yn glir i mi nad yw pobl yn awyddus bellach i weithio'r sifftiau mawr eu hangen hyn yn hwyr y nos. Felly, mae angen cynllun gweithredu clir i gynorthwyo cwmnïau bysiau i recriwtio gyrwyr a dod o hyd i fentrau rywsut ar gyfer annog staff i weithio sifftiau hwyrach. Byddai hyn yn cyd-fynd â'r flaenoriaeth yn 'Llwybr Newydd' i wella atyniad y diwydiant i fwy o yrwyr bysiau.

Yn olaf, yn ogystal â hwyluso'r gwaith o symud pobl leol, mae gan drafnidiaeth gyhoeddus rôl allweddol i'w chwarae yn lleddfu'r pwysau ar ardaloedd gwledig yn sgil y don o ymwelwyr a welwn yn flynyddol, diolch byth. Er enghraifft, er bod Eryri yn gartref i dros 26,000 o bobl, mae tua 10 miliwn o bobl yn ymweld bob blwyddyn. Tref Llandudno, gyda phoblogaeth o tua 22,000—sy'n tyfu i tua 60,000 y flwyddyn. Mae'r anhrefn traffig a pharcio a achosir wedi'i ddogfennu'n dda, ond mae Llywodraeth Cymru a Trafnidiaeth Cymru yn dal i fod yn brin o synnwyr cyffredin. Er eu bod yn gwybod bod y miliynau hyn yn heidio i'n parc cenedlaethol bob blwyddyn, rydych chi'n dal i fod heb gytuno i gyflwyno gwasanaethau rheilffordd uniongyrchol o borthladd Caergybi a Maes Awyr Manceinion i Flaenau Ffestiniog. Byddai hynny'n llacio'r straen, ac yn ychwanegu at brofiad ein hymwelwyr. Byddai camau o'r fath yn galluogi Eryri i gael pyrth trafnidiaeth gyhoeddus gwirioneddol ryngwladol sy'n cysylltu un o ardaloedd mwyaf trawiadol y Gymru wledig â gweddill y byd.

Rwy'n gobeithio y gallwn ddechrau gweld y Dirprwy Weinidog yn gweithredu'n rhagweithiol. Soniwyd am gymaint o syniadau da yma heddiw—