Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:37 pm ar 1 Chwefror 2022.
Llywydd, fel y dywedodd yr Aelod, mae Cymru yn cael ei thrin yn unrhyw beth ond teg o ran buddsoddiad mewn rheilffyrdd gan Lywodraeth y DU. Yn ystod yr adolygiad cynhwysfawr diwethaf o wariant, yn fympwyol, lleihaodd y Trysorlys y ffactor cymharedd o dan Barnett ar gyfer yr adran drafnidiaeth yn Lloegr o 89 y cant i 36 y cant, sy'n golygu, fel y dywedodd yr Aelod, bod Cymru ar ei cholled o werth biliynau o bunnoedd o fuddsoddiad. Mae'n hurt—yn hollol hurt—i honni, oherwydd bod gwasanaeth newydd o Lundain i Birmingham, bod hynny rywsut yn golygu bod Cymru wedi cael ei chyfran deg o'r buddsoddiad hwnnw. Daeth y Pwyllgor Materion Cymreig ym mis Rhagfyr 2020, dan gadeiryddiaeth Aelod Seneddol Ceidwadol, gyda mwyafrif o Aelodau Seneddol Ceidwadol ar y pwyllgor hwnnw, i'r casgliad y dylid ailddosbarthu HS2 fel prosiect Lloegr yn unig. A phe bai hynny'n wir, yna wrth gwrs byddai Cymru yn cael y £5 biliwn y mae Carolyn Thomas wedi cyfeirio ato. Bydd gan yr Alban, lle derbynnir cymharedd, £10 biliwn i'w fuddsoddi mewn seilwaith rheilffyrdd yn yr Alban, y mae pob ceiniog ohono yn cael ei wrthod yma i Gymru.
Ac mae hynny i gyd yn dod ar ben degawd o esgeuluso buddsoddiad yn y seilwaith yma yng Nghymru. Rydych chi wedi clywed y ffigurau yma o'r blaen—mae 2 y cant o'r rheilffordd yng Nghymru wedi'i thrydaneiddio. A ydych chi'n gwybod faint mae hynny yn ei olygu, Llywydd? Mae dwy filltir ar hugain—22 filltir o'r rheilffordd yng Nghymru wedi'i thrydaneiddio. Mae'n druenus, ac mae'n ganlyniad uniongyrchol i dorri addewidion gan y blaid gyferbyn. Mae pethau y gallen nhw eu gwneud, mae pethau y dylen nhw eu gwneud. Mae Llywodraeth Cymru, ar y llaw arall, Llywydd, yn parhau i fuddsoddi mewn gwasanaethau rheilffyrdd yn y gogledd. Eleni, byddwn yn cynyddu gwasanaethau ar y rheilffordd rhwng Wrecsam a Bidston. Y flwyddyn nesaf, byddwn yn darparu gwasanaethau newydd rhwng Lerpwl a Llandudno. A'r flwyddyn ar ôl hynny, bydd gwasanaethau newydd o'r gogledd i Gaerdydd. Tra bod Llywodraeth y DU yn trin Cymru yn ddirmygus pan ddaw i fuddsoddi yn y rheilffyrdd, mae'r Llywodraeth hon yn parhau i fuddsoddi yn y gogledd ac yng ngweddill Cymru.