Part of the debate – Senedd Cymru am 3:44 pm ar 2 Chwefror 2022.
Diolch yn fawr iawn, Ddirprwy Lywydd, a diolch i'r Ceidwadwyr am gynnig y cynnig sydd o'n blaenau ni heddiw. Mi wnaf i ychydig o sylwadau a sôn am ein gwelliant ni.
Dwi'n sicr ddim yn anghytuno efo beth sydd yn y cynnig gwreiddiol, a dwi'n sicr wedi trio gwneud beth gallaf i dros y blynyddoedd i roi sylw i fy mhryderon i am effaith gordewdra. Mi roedd o'n torri fy nghalon i i weld Ynys Môn, ychydig o flynyddoedd yn ôl, yn codi i frig y tabl cenedlaethol o faint o blant oedd yn ordew, a dyna pam y clywch chi fi yn galw am fuddsoddi mewn cyfleon i ymarfer corff ac ati. A dyna sydd ar goll yn y cynnig yma, dwi'n meddwl. Gallwch chi ddim sôn am broblem gordewdra a'r angen i fuddsoddi mewn gwasanaethau rheoli pwysau heb gymryd y cam yna yn ôl ac edrych ar y darlun ehangach. A dwi'n croesawu'r awgrym clir yn fanna y byddai'r Ceidwadwyr yn cefnogi ein gwelliannau ni oherwydd hynny.
Os ydy gordewdra yn bandemig byd-eang, ac mae o, os ydy bod yn ordew yn cynyddu'r risg o afiechydon cronig, diabetes, os ydy o'n un o brif achosion canser, os ydy o'n rhoi costau sylweddol iawn, iawn ar wasanaethau iechyd, os ydy o'n gostwng safon byw, os ydy o'n arwain at broblemau seicolegol, a bod hyn yn effeithio ar ddwy ran o dair o bobl ein gwlad ni—wel, mae eisiau trio mynd at wraidd hynny, onid oes, o'r crud, a mynd i'r afael go iawn â'r agenda ataliol.
Fel mae papur gwnes i ei ddarllen yn y National Library of Medicine yn America yn dweud: