Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:05 pm ar 8 Chwefror 2022.
Ond rwy'n ofni, weithiau, fod penderfyniadau'n cael eu gwneud heb ddealltwriaeth ddofn o'r cymunedau y maen nhw'n effeithio arnyn nhw. Gadewch i ni edrych ar yr egwyddor honno o ganoli. Rwy'n deall yn llwyr y dadleuon dros ddatblygu canolfannau sy'n gallu cael cyfradd brosesu uwch o gleifion â'r afiechydon mwyaf difrifol. Ond (a) pan wnawn ni hynny ar gyfer ardaloedd gwledig, dyweder, mae'n rhaid i ni feddwl yn arloesol er mwyn peidio â dileu swyddogaethau craidd sy'n bwysig yn lleol, oherwydd pa addewidion bynnag a wnaed mewn cysylltiad â'r canoli penodol hwn, byddai rhai gwasanaethau'n cael eu cadw'n lleol, yn sicr nid dyna sydd wedi digwydd. A (b) os yw'n ymwneud â gwell gwasanaethau, pam ar y ddaear yr oedd yr elfen honno o ganoli, a allai fod wedi bod yn fuddiol, heb ei datblygu o amgylch Ysbyty Gwynedd, lle yr oedd ansawdd y driniaeth mor uchel? Gofynnais i gyfarwyddwr meddygol Betsi Cadwaladr pam ar y ddaear na phenderfynwyd canoli o amgylch Ysbyty Gwynedd. Dywedodd wrthyf nad oedd yn gwybod.
Mae gwersi yma i Gymru gyfan, rwy'n credu, Prif Weinidog, sef bod yr egwyddor o ganoli wedi dod yn bwysicach nag ansawdd y gofal mewn gormod o achosion. A wnaiff y Prif Weinidog ymrwymo i gael ymchwiliad sy'n agored ac yn dryloyw, ac yn annibynnol, i'r hyn a ddigwyddodd gyda gwasanaethau fasgwlaidd yn y gogledd, fel y gall Cymru gyfan fod yn siŵr bod y gwersi hynny, lle aiff canoli o chwith, yn cael eu dysgu'n wirioneddol?