Diolch. Mae'n gwestiwn pwysig. Mae'n codi'r cwestiwn pam, mewn 10 mlynedd, gyda nifer yr ynadon bron wedi haneru, mai yn awr y rhoddir camau ar waith, a hithau mor hwyr yn y dydd, ac mewn ffordd mor gyfyngedig. Pam fod cymaint yn llai o ynadon nag o'r blaen? Ond rwy'n croesawu'r cam i recriwtio 4,000 o ynadon ychwanegol, ac wrth gwrs, o ganlyniad i COVID, mae camau’n cael eu cymryd hefyd i ehangu capasiti ynadon i ymdrin â mwy o achosion.

A gaf fi ddweud hefyd fy mod yn credu bod ynadon yn cyflawni rôl hanfodol yn caniatáu i’n system gyfiawnder, sydd wedi'i thanariannu, weithredu? Ac mae arnom ddyled i'r holl bobl sy'n rhoi o'u hamser a'u harbenigedd. Credaf mai un ffactor a allai fod wedi cyfrannu at y gostyngiad hefyd yw cau cymaint o lysoedd ynadon. Mae pobl yn uniaethu â’u cymunedau, â’u llysoedd lleol, ac mae system y llysoedd ynadon bob amser wedi bod yn rhan o system gyfiawnder leol. Mae’r cysylltiad hwnnw rhwng cyfiawnder a’r gymuned wedi’i dorri.

Un peth y gallaf ei ddweud ynghylch un o'r pethau y credaf y gallwn eu gwneud a lle y gallwn weithio gyda Llywodraeth y DU—ac unwaith eto, mae'n fater y mae'r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol a minnau wedi bod yn gweithio arno ac yn ei drafod—yw dadgyfuno data fel ein bod yn gallu ei ddadansoddi. Nawr, gwyddom beth yw'r proffil oedran. Gwyddom hefyd fod oddeutu 55 y cant o ynadon yng Nghymru yn fenywod yn hytrach na dynion. Gwyddom hefyd fod oddeutu 5 y cant o gefndir lleiafrifol, ond nid oes gennym lawer mwy o fanylion na hynny. Nid ydym yn gwybod a yw rhai grwpiau ethnig wedi'u tangynrychioli. Nid ydym yn gwybod lle, yn benodol, y maent wedi’u lleoli, ac nid oes gennym y data sydd ei angen arnom yn fy marn i ar y gallu i ddefnyddio’r Gymraeg. A chan ein bod yn awyddus i annog a gweld mwy o ddefnydd o'r Gymraeg yn ein system llysoedd, credaf ei bod yn bwysig gwybod hynny.

Gallaf ddweud bod y trafodaethau a gawsom wedi cael croeso mawr. Byddwn yn ysgrifennu at Lywodraeth y DU i nodi meini prawf y data angenrheidiol, a chredaf fod hynny’n enghraifft o'r cydweithredu cadarnhaol ac adeiladol sy’n mynd rhagddo ac y buom yn ei ddatblygu.