Part of the debate – Senedd Cymru am 4:41 pm ar 15 Chwefror 2022.
Diolch, Llywydd. Rwy’n siarad heddiw yn rhinwedd fy swydd fel Cadeirydd y Pwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol. Mae ein barn ar y darpariaethau a nodir yn yr adroddiad wedi’i restru yn yr adroddiad rydyn ni wedi'i gyflwyno, ond hoffwn dynnu sylw'r Gweinidog a'r Aelodau at rai meysydd. Yn gyntaf oll, cymal 87, sy'n darparu ar gyfer sefydlu system gwybodaeth am feddyginiaethau ledled y DU. Mae perchnogaeth data, ac, wrth gwrs, rhannu data yn faterion sensitif a rhaid i'r hawliau diogelu fod ar waith i amddiffyn data personol a meddygol cleifion Cymru, wrth gwrs. Felly, mae'r Bil wedi'i ddiwygio i'w gwneud yn ofynnol ymgynghori â Llywodraeth Cymru ar unrhyw reoliadau neu gyfarwyddiadau sy'n ymwneud â systemau gwybodaeth am feddyginiaethau sy'n effeithio ar Gymru. Felly, rwy’n cytuno â'r Gweinidog fod hyn i'w groesawu. Ond mae'r memorandwm cyd-ddealltwriaeth rhynglywodraethol i ategu'r ymgynghoriad hwn i'w gytuno o hyd, fel rwyf yn deall, felly byddem ni’n croesawu, rwy’n meddwl, rhagor o wybodaeth gan y Gweinidog am amserlen ddisgwyliedig y memorandwm cyd-ddealltwriaeth.
Mae cymal 135, a ychwanegwyd at y Bil ym mis Tachwedd, yn ceisio dysgu gwersi o bandemig COVID, ac mae'n gwneud darpariaeth i alluogi rheolaethau i gael eu cymhwyso mewn pandemig yn y dyfodol neu argyfwng iechyd y cyhoedd i gyflenwi cynhyrchion meddygol a ddefnyddir ar gyfer brechlynnau neu atal a thrin clefydau a allai ddod yn bandemig. Felly, mae'r mesurau hyn yn synhwyrol, ond byddem ni’n croesawu sicrwydd gan y Gweinidog mai dim ond pan fydd argyfwng iechyd cyhoeddus neu bandemig wedi'i ddatgan y gellir defnyddio'r pwerau, ac y gallai unrhyw ddefnydd o'r pwerau gael ei ategu gan gydnabyddiaeth briodol neu ddigonol ar gyfer contractau fferylliaeth.
Rwy’n troi at ddarpariaethau, neu'r pwerau, yng nghymalau 91, 144 a 149 i'r Ysgrifennydd Gwladol wneud diwygiadau canlyniadol, gan gynnwys deddfwriaeth a basiwyd gan y Senedd, heb gydsyniad. Efallai y byddai wedi darparu amddiffyniadau gwell a mwy tryloyw ar gyfer y setliad datganoli yn y tymor hwy pe bai'r gofynion cydsyniad wedi'u cynnwys ar wyneb y Bil, ond rydyn ni’n nodi bod Llywodraeth y DU wedi rhannu gwybodaeth am sut y byddai pwerau o'r fath yn cael eu defnyddio, ac wedi cytuno i wneud datganiad ger bron y blwch dogfennau ar y mater hwn. Felly, byddwn yn ddiolchgar, os wyf fi wedi deall yr hawl hon, pe gallai'r Gweinidog gadarnhau p’un a yw'r datganiad y cytunwyd arno wedi'i wneud yn Nhŷ'r Cyffredin neu a yw'n fodlon bod y sicrwydd a roddwyd gan Lywodraeth y DU wedi lleihau'r risg gyfansoddiadol i lefel dderbyniol.
Ac yn olaf, o ran y broses LCM ei hun, fel pwyllgor, mae gennym ni bryderon ynghylch y defnydd cynyddol o gynigion cydsyniad deddfwriaethol fel mecanwaith ar gyfer deddfu ar faterion sydd wedi'u datganoli i Gymru. Ac fel mater o egwyddor, mae'n perygl, wrth gwrs, o danseilio rôl y Senedd fel corff deddfu sylfaenol mewn meysydd sydd â chymhwysedd deddfwriaethol datganoledig. Felly, fel mater o ymarferoldeb, gydag amser cyfyngedig ar gael i graffu, yn enwedig pan fydd darpariaethau’n cael eu hychwanegu drwy ddiwygiadau yn hwyr, mae'n cynyddu'r risg, wrth gwrs, am ganlyniadau anfwriadol neu anrhagweladwy y gellid eu nodi a'u lliniaru fel arall drwy graffu. Felly, rydym ni wedi gwneud nifer o argymhellion yn y maes hwn sydd wedi'u cynnwys yn ein hadroddiad. Diolch, Llywydd.