Diolch, Llywydd. Heddiw rwy'n cyflwyno i'r Senedd hon, fanylion cyfraniad Llywodraeth Cymru i'r cyllid refeniw craidd ar gyfer y pedwar comisiynydd heddlu a throsedd yng Nghymru ar gyfer 2022-23. Yn gyntaf, ac yn enwedig o ystyried digwyddiadau'r ddwy flynedd ddiwethaf, hoffwn i gofnodi fy niolch i'r heddlu am y rhan y maen nhw wedi'i chwarae yn cadw ein cymunedau'n ddiogel wrth gynnal y safonau uchaf o ddyletswydd ac ymroddiad.

Caiff y cyllid craidd ar gyfer yr heddlu yng Nghymru ei ddarparu drwy drefniant tair ffordd sy'n cynnwys y Swyddfa Gartref, Llywodraeth Cymru a'r dreth gyngor. Gan nad yw polisi plismona a materion gweithredol wedi'u datganoli, caiff y darlun ariannu cyffredinol ei bennu a'i lywio gan benderfyniadau'r Swyddfa Gartref. Rydym ni wedi cynnal y dull sefydledig o bennu a dosbarthu cydran Llywodraeth Cymru yn seiliedig ar yr egwyddor o sicrhau cysondeb a thegwch ledled Cymru a Lloegr.

Mae tri newid technegol a gweinyddol i'r trefniadau ariannu eleni. Mae'r rhain yn deillio'n bennaf o benderfyniadau'r Swyddfa Gartref ac ychydig iawn o oblygiadau ymarferol sydd ganddyn nhw i gomisiynwyr heddlu a throsedd yng Nghymru. Ers adolygiad cynhwysfawr o wariant 2015, mae'r Swyddfa Gartref wedi trosglwyddo cyllid yn flynyddol i Lywodraeth Cymru er mwyn i ni gyflawni ein cyfraniad y cafodd ei gytuno arno i gyllid yr heddlu. O 2022-23 ymlaen, bydd y trosglwyddiad hwn yn dod i ben a bydd y cyllid yn cael ei ddarparu gan y Swyddfa Gartref drwy grant yr heddlu a'r grant ychwanegol. Bydd hyn yn arwain at gyfraniad Llywodraeth Cymru at blismona yn gostwng ychydig o dan £30 miliwn i £113.5 miliwn, er nad oes effaith ar lefel gyffredinol y cyllid ar gyfer heddluoedd o ganlyniad.

Yn ail, er mwyn hwyluso'r broses o drosglwyddo'n fwy esmwyth tuag at gadw ardrethi annomestig rhannol ar gyfer rhanbarthau'r fargen ddinesig a thwf, mae addasiad technegol wedi'i wneud i gyfansoddiad cyfraniad Llywodraeth Cymru at gyllid yr heddlu. Mae'r newid hwn yn gweld cyfran yr ardreth annomestig y mae heddluoedd yn ei gael yn gostwng o 5 y cant i 0.1 y cant, a'r grant cynnal refeniw yn cynyddu i wrthbwyso'r gostyngiad hwn. Unwaith eto, newid technegol yw hwn na fydd yn arwain at golli unrhyw gyllid ar gyfer unrhyw heddlu.

Yn olaf, mae'r Swyddfa Gartref wedi penderfynu trosglwyddo cyllid ar gyfer y gangen arbennig o brif grant yr heddlu i'r grant plismona gwrth-derfysgaeth yn unol â chyllideb 2021-22. Gan fod y cyfanswm sy'n cael ei drosglwyddo yn seiliedig ar gyllideb 2021-22 yr heddluoedd, a bydd yn parhau ar y lefel honno ar gyfer 2022-23, bydd y trosglwyddo yn cael effaith sero net ar heddluoedd.

Fel y cafodd ei amlinellu yn fy nghyhoeddiad ar 2 Chwefror, mae cyfanswm y cymorth refeniw heb ei neilltuo ar gyfer gwasanaeth yr heddlu yng Nghymru ar gyfer 2022-23 yn £432 miliwn cyn yr addasiad sy'n cael ei wneud ar gyfer trosglwyddo'r gangen arbennig. Cyfraniad Llywodraeth Cymru i'r swm hwn yw £113.5 miliwn, a'r gwariant hwn y mae gofyn i chi ei gymeradwyo heddiw. Fel mewn blynyddoedd blaenorol, mae'r Swyddfa Gartref wedi gorgyffwrdd â'i fformiwla sy'n seiliedig ar anghenion gyda mecanwaith terfyn isaf. Mae hyn yn golygu, ar gyfer 2022-23, y bydd comisiynwyr heddlu a throsedd ledled Cymru a Lloegr i gyd yn cael cynnydd o 5.9 y cant mewn cyllid o'i gymharu â 2021-22 cyn yr addasiad sy'n cael ei wneud ar gyfer trosglwyddo'r gangen arbennig. Bydd y Swyddfa Gartref yn darparu grant ad-dalu gwerth cyfanswm o £62.9 miliwn i sicrhau bod pob un o'r pedwar heddlu yng Nghymru yn cyrraedd lefel y terfyn isaf.

Y cynnig ar gyfer y ddadl heddiw yw cytuno ar adroddiad cyllid llywodraeth leol ar gyfer y comisiynwyr heddlu a throsedd, sydd wedi'i osod gerbron y Senedd. Os caiff ei gymeradwyo, bydd hyn yn caniatáu i'r comisiynwyr gadarnhau eu cyllidebau ar gyfer y flwyddyn ariannol nesaf, a gofynnaf i Aelodau'r Senedd gefnogi'r cynnig hwn. Diolch.