Fel yr ydym ni wedi clywed, mae cyllid ar gyfer pedwar heddlu Cymru yn cael ei ddarparu drwy drefniant tair ffordd sy'n cynnwys y Swyddfa Gartref, Llywodraeth Cymru a'r dreth gyngor, gyda'r Swyddfa Gartref yn gweithredu fformiwla gyffredin sy'n seiliedig ar anghenion i ddosbarthu cyllid ledled heddluoedd Cymru a Lloegr, ac elfen Llywodraeth Cymru yn seiliedig ar gysondeb ledled Cymru a Lloegr. Cafodd toriadau cyllideb yr heddlu hyd at 2014 eu cyhoeddi am y tro cyntaf yn natganiad cyllideb Llafur ym mis Mawrth 2010 yn y DU, a nododd fod maint y diffyg yn golygu nad oedd gan y DU ddigon o arian. Rwy'n credu mai dyna oedd dyfyniad Mr Darling.

Ers 2015, mae Llywodraeth y DU wedi codi ei chyfraniad at gyllid cyffredinol yr heddlu yn unol â chwyddiant, ac, ers 2019, mae Llywodraeth y DU y wedi cyhoeddi buddsoddiad o dros £1.1 biliwn i gynyddu nifer swyddogion yr heddlu a rhoi adnoddau i heddluoedd ymdrin â throseddu. Mae Llywodraeth y DU nawr wedi cyhoeddi cynnydd cyffredinol o £1.1 biliwn o gyllid gan yr heddlu o'i gymharu â setliad ariannu 2021-22, gan ddod â'r cyfanswm i £16.9 biliwn, a chadarnhaodd gyfanswm cyllid grant tair blynedd ar gyfer ein heddluoedd. Mae hyn yn darparu £540 miliwn yn ychwanegol erbyn 2024-25 i recriwtio'r 8,000 o swyddogion heddlu olaf i gyflawni ymrwymiad Llywodraeth y DU o 20,000 o swyddogion ychwanegol ledled Cymru a Lloegr erbyn 2023. Mae pob heddlu'n cael cynnydd o 5.9 y cant mewn cyllid craidd, ac yn gyffredinol mae'r pecyn ariannu ar gyfer Cymru a Lloegr yn gynnydd o 7 y cant mewn arian parod y llynedd, gyda gogledd Cymru, er enghraifft, yn cael cynnydd o 8.4 y cant. Mae Cymru hefyd wedi elwa ar raglenni eraill Llywodraeth y DU, gyda Heddlu Gogledd Cymru, er enghraifft, yn derbyn dros £0.5 miliwn o gronfeydd strydoedd mwy diogel a diogelwch menywod yn y nos Llywodraeth y DU.

Bydd cyllid i gomisiynwyr yr heddlu a throsedd yn cynyddu hyd at £796 miliwn yn ychwanegol, gan gymryd defnydd llawn hyblygrwydd praesept y dreth gyngor, gyda'r dreth gyngor yn cynyddu 5.5 y cant eleni yn ne Cymru a Gwent, 5.3 y cant yn Nyfed-Powys, a 5.14 y cant yn y gogledd. Ledled Cymru, mae hyn yn cyfateb i eiddo band E yn talu llai na 30 y cant yn ychwanegol yr wythnos.

Yn ôl yr arolwg troseddu ar gyfer Cymru a Lloegr, y dangosydd gorau o dueddiadau hirdymor mewn troseddu, cynyddodd troseddau blynyddol cyffredinol 14 y cant, ond roedd hyn yn cynnwys cynnydd o 47 y cant mewn twyll a chamddefnyddio cyfrifiaduron, a gostyngodd troseddu ac eithrio hyn 14 y cant, wedi'i ysgogi yn bennaf gan ostyngiad o 18 y cant mewn troseddau lladrata. Mae cyfraddau troseddu cyffredinol eraill yng Nghymru, fel y gwyddom ni, yn weddol isel o'u cymharu â gweddill y DU ar gyfartaledd.

Fel y dysgais i pan ymwelais i â Titan, uned troseddau cyfundrefnol rhanbarthol y gogledd-orllewin, yr amcangyfrif oedd bod 95 y cant neu fwy o droseddu yn y gogledd yn gweithredu ar sail drawsffiniol i'r dwyrain a'r gorllewin, a bron dim ar sail Cymru gyfan. Mae Heddlu Gogledd Cymru, felly, yn cydweithio â phum heddlu yng ngogledd-orllewin Lloegr i ymdrin â throseddau cyfundrefnol difrifol. Felly, byddai datganoli plismona yn wallgofrwydd gweithredol ac yn ffolineb ariannol. Diolch yn fawr.