Wel, mae Llywodraeth Cymru wedi dweud yn glir iawn fod ymddygiad Llywodraeth y DU yn bell iawn o'r addewidion a wnaed ganddynt dro ar ôl tro ar sawl ffurf, ac rydym yn mynd i golli £1 biliwn. Dyna faint y bydd Cymru'n ei golli dros yr ychydig flynyddoedd nesaf—£1 biliwn. Ac ni allaf weld sut y gallai unrhyw unigolyn rhesymol amddiffyn hynny, ni waeth beth fo'u gwleidyddiaeth. Ni chredaf fod unrhyw un wedi dod i'r lle hwn i geisio cyfiawnhau Cymru'n colli £1 biliwn. Ac wrth gwrs, rydym hefyd yn gweld rhanbarthau yn Lloegr, yr Alban, Gogledd Iwerddon yn cael eu trin yn yr un modd, gan fod Llywodraeth y DU wedi dewis tanariannu'r hen raglenni UE hynny yn fwriadol er gwaethaf addewidion clir na fyddai unrhyw un yn colli'r un geiniog.

Ac mae pryder wedyn ynglŷn â sut y caiff yr arian ei wario. Nid oes dealltwriaeth strategol o sut y caiff yr arian hwnnw ei wario. Nid yw’r symiau bach iawn o arian nad ydynt wedi’u cysylltu’n strategol yn y cynlluniau rhagflaenol yn rhoi llawer o obaith ar gyfer y dyfodol, pe byddem yn parhau ar y llwybr hwnnw. Ac ni ellir gwadu bod cael Aelod Seneddol Ceidwadol yn y DU yn golygu eich bod yn fwy tebygol o gael arian drwy'r ffordd y mae'r arian wedi'i ddyrannu. Ac nid yw hynny'n cyfateb i fap o angen yng Nghymru, Lloegr, yr Alban nac unrhyw ran arall o'r DU.

Felly, mae her amlwg yma. Serch hynny, mae ffordd o sicrhau nad yw hyn yn digwydd, sef drwy gael dealltwriaeth lawn, gyda meini prawf cyhoeddedig, o sut y caiff yr arian ei ddefnyddio—fframwaith DU gyfan, gyda rôl briodol i Lywodraeth Cymru a'n partneriaid. Dyna sut y dylai hyn weithio, a sut y gallai weithio. Nid yw’n rhy hwyr i Michael Gove newid cyfeiriad am ba bynnag reswm, ond fel rydym wedi’i weld gyda phorthladdoedd rhydd yn yr Alban, mae'n bosibl dod i gytundeb os yw Llywodraeth y DU mewn sefyllfa lle y credant fod hynny'n wirioneddol bwysig. Bydd y llwybr presennol yn golygu y bydd gan Gymru lai o lais ynghylch llai o arian, ac ni all hynny fod yn ganlyniad da i unrhyw Aelod yn y lle hwn.