8. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am fynediad cleifion at wasanaethau deintyddol brys yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan? OQ57671

Mae'r bwrdd iechyd wedi buddsoddi £840,000 arall ym maes deintyddiaeth, gan gynnwys ar gyfer darparu mynediad brys. O ganlyniad, mae'r ddarpariaeth a gynigir wedi cynyddu o 157 i 300 o apwyntiadau brys yr wythnos. Mae'r mynediad at ofal mwy rheolaidd yn dal i fod yn gyfyngedig o ganlyniad i'r mesurau rheoli heintiau angenrheidiol sydd ar waith. Wrth flaenoriaethu, mae penderfyniadau yn cael eu gwneud yn ôl anghenion y claf.

Diolch ichi, Weinidog. Dwi'n gwerthfawrogi hynny.

Wrth gwrs, mae argyfwng arall gyda mynediad at ddeintyddiaeth y GIG, nad yw'n ganlyniad i'r pandemig yn unig, sef canlyniad diffyg gwasanaethau deintyddol y GIG. Mae hyn yn effeithio ar sawl rhan o'r wlad, ond mae'n broblem benodol ar hyn o bryd yng Nglyn Ebwy, lle nad yw fy etholwyr yn gallu cael gafael ar wasanaethau deintyddol y GIG. Mae'n destun pryder mawr nad oes gan blentyn sy'n tyfu i fyny yng Nglyn Ebwy yr un mynediad at ddeintyddiaeth sylfaenol â phlentyn sy'n tyfu i fyny mewn mannau eraill. Nid yw pobl hŷn yn gallu fforddio mynd i weld y deintydd. Nid dyma yw ein gweledigaeth ar gyfer gwasanaeth iechyd gwladol ac nid dyma y dylai fod ychwaith. A allwch chi fy sicrhau, Weinidog, y byddwch yn ymyrryd i sicrhau bod fy etholwyr yn gallu cael mynediad at ddeintyddiaeth y GIG, eu bod yn gallu cael gafael ar y gwasanaethau y mae pawb ohonom wedi talu amdanynt ar y cyd a'r gwasanaethau y mae'r gwasanaeth iechyd gwladol yn sicrhau eu bod ar gael i bawb yn gyfartal, er mwyn sicrhau bod pobl yn teimlo'n gyfforddus ein bod yn gofalu amdanynt hwy a'u teuluoedd?

Wel, diolch yn fawr iawn, Alun. Gallaf eich sicrhau fy mod wedi bod yn bryderus iawn am y sefyllfa, nid yn unig yn eich etholaeth chi, ond mewn etholaethau eraill ledled Cymru. Oherwydd y pandemig, rydym wedi gweld gostyngiad enfawr. Ac nid oherwydd y pandemig yn unig, rwy'n derbyn hynny, ond yn sicr, mae hwnnw wedi lleihau'r capasiti oddeutu 50 y cant. Felly, ni allwch anwybyddu hynny. Mae honno'n broblem fawr. Dyna pam fy mod yn awyddus iawn i sicrhau ein bod yn rhoi £3 miliwn ychwanegol yn y flwyddyn ariannol hon i wella mynediad at wasanaethau deintyddol y GIG, a'i gynyddu wedyn i £2 filiwn yn rheolaidd y flwyddyn nesaf a thu hwnt.

Mae yna broblemau, ac rwy'n awyddus iawn i weld beth arall y gallwn ei wneud yn y maes hwn. Nid yw'n syml, oherwydd gallwn hyfforddi pobl ar gyfer y GIG ac yna maent yn gadael ac yn mynd i weithio i'r sector preifat. Nid oes ateb syml a hawdd i hyn. Nawr, un o'r pethau a wnawn yw diwygio contractau gan ddechrau ym mis Ebrill, lle byddwn yn mesur ac yn cymell ansawdd ac atal. Byddwn yn cael pobl i edrych nid yn unig ar gleifion sydd yno eisoes, ond cleifion newydd, a hefyd byddwn yn eu hannog i ddefnyddio'r sgiliau fel tîm cyfan, oherwydd nid deintyddion yn unig sy'n gallu eu defnyddio—mae gan dechnegwyr deintyddol sgiliau clinigol rhagorol iawn ac mae angen inni eu defnyddio. Felly, mae'n faes lle mae angen inni wneud mwy o waith. Mae'n anodd iawn, oherwydd rydym yn arllwys arian i mewn ac mae pobl yn gadael y sector. Mae'n anodd iawn. Felly, os oes gennych chi unrhyw syniadau da, Alun, rwy'n glustiau i gyd.

Diolch i'r Gweinidog, a gobeithio y caiff hi gyfle i ymlacio tamaid bach nawr am weddill ei phen-blwydd hi. Bues i bron â dechrau canu ar un adeg yn ystod yr holl ddymuniadau yna, ond penderfynais i taw gwell fyddai peidio â gwneud. [Chwerthin.]