5. Dadl Aelodau o dan Reol Sefydlog 11.21(iv): Etholiadau Llywodraeth Leol

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:36 pm ar 16 Chwefror 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhys ab Owen Rhys ab Owen Plaid Cymru 3:36, 16 Chwefror 2022

(Cyfieithwyd)

Yr Alban—ac rwy’n dod at eich pwynt cyn bo hir, Gareth—cyflwynodd yr Alban system y bleidlais sengl drosglwyddadwy yn 2007 ar draws pob awdurdod lleol, ac mae’r newid wedi bod yn ddramatig. Mae consensws wedi dod yn rhywbeth arferol, gyda chynghorwyr yn gweithio ar y cyd er budd eu hetholwyr. Yn ogystal â hynny, mae democratiaeth leol wedi’i chryfhau. Yn 2003, yn yr Alban, roedd 61 sedd ddiymgeisydd, a beth yw’r ffigwr bellach, Gareth? Chwe deg un sedd ddiymgeisydd yn 2003; yr ateb nawr, Gareth, yw dim un. Mae pob sedd yn yr Alban, ers cyflwyno cynrychiolaeth gyfrannol, wedi cael ei hymladd.

Nawr, yng Nghymru, yn 2017—maddeuwch i mi am eiliad, Sam—safodd bron i 100 o gynghorwyr yn ddiwrthwynebiad yma yng Nghymru, gydag un cynghorydd ym Mhowys yn parhau'n ddiwrthwynebiad ers 37 mlynedd. Mae’r dyn hwnnw bellach wedi bod yn gynghorydd ers bron i 40 mlynedd, heb wynebu'r un gwrthwynebydd. [Torri ar draws.] Gwnaf, fe dderbyniaf ymyriad.