Part of the debate – Senedd Cymru am 4:29 pm ar 16 Chwefror 2022.
Nid yw'n addas i'r diben, a gwn y bydd y Gweinidog, mae'n debyg, yn cyfeirio at y ffaith y gall rhestru lleol ddigwydd drwy awdurdodau lleol, ond nid oes gan lawer o awdurdodau lleol amser, egni na chapasiti, yn anffodus, i ddatblygu eu rhestrau lleol. Felly, credaf mai'r hyn y gallem wneud ag ef mewn gwirionedd yw cael Cadw i gyflwyno categori rhestru arall, rhestr gradd III efallai, sy'n rhoi'r ychydig bach o warchodaeth ychwanegol y maent yn ei haeddu i'r adeiladau hyn. Ac mae'r ddau eiddo penodol y cyfeiriais atynt yn y ddadl hon wedi'u rhestru ar wefan Coflein, sef cronfa ddata ar-lein cofnodion henebion cenedlaethol Cymru, wrth gwrs. Os ydynt yn ddigon pwysig i fod ar y rhestr honno, dylid rhoi rhywfaint o warchodaeth iddynt. Felly, byddwn yn ddiolchgar, Weinidog, pe gallech chi, yn eich cyfraniad i'r ddadl hon, roi ystyriaeth ddifrifol i gyflwyno rhestr gradd III efallai, fel sy'n digwydd yn yr Alban, ond nid yw'n digwydd yma yng Nghymru, a chredaf y byddai'n rhoi'r warchodaeth sydd ei hangen arnom.