Diolch yn fawr, Llywydd. Rydw i yma heddiw i gyflwyno dau gynnig cydsyniad deddfwriaethol ar gyfer Bil Heddlu, Troseddu, Dedfrydu a Llysoedd Llywodraeth y DU. Dyma'r ail ddadl rydyn ni wedi'i chynnal mewn perthynas â'r Bil Heddlu, Troseddu, Dedfrydu a Llysoedd, a hoffwn ddiolch i'r Aelodau am eu cyfraniadau yn y ddadl gyntaf. Mae'r angen am ddwy ddadl yn adlewyrchu natur gymhleth ac anhrefnus y Bil, ond mae'n bwysig bod gan y Senedd lais terfynol ar yr hyn sydd wedi'i gynnwys. Ac, yn anffodus, ni fu'n bosibl dilyn gweithdrefnau arferol a chaniatáu craffu priodol ar femorandwm cydsyniad deddfwriaethol atodol Rhif 5, y gwnes i ei gosod ar 28 Chwefror. Nid dyma'r ffordd y byddem ni’n dewis gwneud deddfwriaeth yng Nghymru, ond nid yw'r amserlen a bennwyd gan Senedd y DU ar gyfer yr hyn sy'n ddarn cymhleth ac eang o ddeddfwriaeth wedi gadael unrhyw ddewis arall i mi. 

Mae'r colledion sylweddol a brofwyd gan Lywodraeth y DU yng Nghyfnod Adroddiad Tŷ'r Arglwyddi wedi golygu bod camau terfynol y Bil wedi dod yn destun y 'broses ping-pong' fel mae’n cael ei galw. Heddiw, rydym ni’n trafod y gwelliannau y cytunwyd arnynt gan Dŷ'r Arglwyddi ar 17 Ionawr a gwelliannau Llywodraeth y DU a gyflwynwyd mewn ymateb i'r rheini ar 22 Chwefror. Yn unol â'm hymagwedd at y ddadl flaenorol, rwyf wedi edrych ar y Bil yn gyfannol. Mae'r gwelliannau a wnaed yng Nghyfnod Adroddiad yr Arglwyddi a'r rhai a gyflwynwyd gan Lywodraeth y DU mewn ymateb yn cynnwys darpariaethau sy'n dod o fewn cymhwysedd y Senedd, bydd rhai ohonyn nhw’n gwneud newidiadau pwysig a fydd o fudd i Gymru. Fodd bynnag, mae gwelliannau Llywodraeth y DU hefyd yn gosod, neu'n ailosod, darpariaethau yn y Bil o fewn cymhwysedd na fyddem ni’n ei dderbyn. Mae'r gwelliannau hyn yn ymosodiad ar yr hawl i brotestio'n heddychlon, a rhaid i ni sefyll yn erbyn y rhain. 

Rydw i wedi gosod pum memorandwm yn ystod y chweched Senedd mewn perthynas â'r Bil hwn, ac mae'r rhain yn ymwneud â gwelliannau Llywodraeth y DU a osodwyd yn ystod gwahanol gamau diwygio yn Senedd y DU a'r gwelliannau a wnaed yng Nghyfnod Adrodd yr Arglwyddi. Rwy’n cyfeirio at y Bil fel y cafodd ei gyhoeddi ar 18 Ionawr 2022. Fel atodiad i'r cynnig cydsyniad deddfwriaethol atodol Rhif 5, fe wnes i gyhoeddi tabl cymharu, sy'n nodi'r cymalau ar gyfer pob un o gamau'r Bil. Ar gyfer y gwelliannau perthnasol yng nghymhwysedd y Senedd, mae'r tabl hwn hefyd yn nodi effaith y gwelliannau a gyflwynwyd yn Nhŷ'r Cyffredin ar 22 Chwefror ar y gwelliannau y cytunwyd arnynt yn Nhŷ'r Arglwyddi. 

Llywydd, gan droi at gynnig Rhif 1, sy'n ymwneud â'r cymal rwy'n argymell bod y Senedd yn rhoi cydsyniad iddo, rwy’n argymell y dylai Aelodau'r Senedd gytuno ar y cynnig hwn. Pleidleisiodd Tŷ'r Arglwyddi ar 17 Ionawr i gynnwys gwelliant a fyddai'n diddymu Deddf Crwydradaeth 1824. Cyflwynodd Llywodraeth y DU welliant ar 22 Ionawr sy'n wahanol o ran geiriad i’r gwelliant y cytunwyd arno gan Yr Arglwyddi ond a fyddai'n dal i ddod â'r darn hwn o ddeddfwriaeth hen ffasiwn ac atchweliadol i ben. Rydym ni wedi gwneud ein barn yn glir mewn trafodaeth â Llywodraeth y DU, ymhell cyn i Fil yr Heddlu, Troseddu, Dedfrydu a Llysoedd gael ei osod, nad yw'r Ddeddf bellach yn addas i'r diben yn yr unfed ganrif ar hugain ac y dylid ei diddymu. Yn wir, nid yw erioed wedi bod yn addas i'r diben. Dylen ni symud ymlaen nawr o gyfraith sy'n troseddoli rhywun yn seiliedig ar eu sefyllfa dai. Gall hyn ond gwneud sefyllfa anodd yn waeth ac mae'n fwy tebygol o arwain rhywun i lawr llwybr anobeithiol. Rydym ni wedi gweithio gyda'r heddluoedd yng Nghymru i annog symud i ffwrdd o'r defnydd o'r Ddeddf Crwydradaeth. Rydym ni’n canolbwyntio ar fabwysiadu partneriaeth a dull cydweithredol o fynd i'r afael â chysgu ar y stryd, drwy helpu pobl oddi ar y strydoedd ac i mewn i lety. Mae Llywodraeth Cymru wedi gweithio'n agos gyda phobl sy'n defnyddio gwasanaethau, awdurdodau lleol a'r sector gwirfoddol drwy'r grŵp gweithredu digartrefedd i ddatblygu dull strategol o roi terfyn ar ddigartrefedd yng Nghymru. A'n gweledigaeth yw y dylai digartrefedd bob amser fod yn brin, yn fyr a pheidio â chael ei ail-adrodd, sydd, yn ymarferol, yn golygu gwasanaethau cyhoeddus sy'n canolbwyntio ar gamau ataliol ac ailgartrefu cyflym i'r rhai sy'n profi digartrefedd. Gan ddefnyddio'r pwerau o dan y Ddeddf Crwydradaeth mae symud rhywun ymlaen yn dieithrio'r person hwnnw’n unig, ac mae'n atgyfnerthu drwgdybiaeth gwasanaethau cyhoeddus. Mae'r dull hwn yn oedi'r pwynt lle gellir rhoi cymorth i rywun sy'n cysgu ar y stryd, ac mae hyn yn fwy tebygol o'u gwthio i ffwrdd oddi wrth y cymorth hwnnw ac i berygl.