Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru am 1:48 pm ar 2 Mawrth 2022.
Mae'n ddrwg gennyf, collais ychydig o'r cyfieithiad, ond fe gefais yr hanfodion, rwy'n credu, felly maddeuwch i mi os nad wyf wedi deall ychydig o'r manylion, yn enwedig ar y diwedd. Nid wyf yn gwybod pam y methodd yn sydyn am ryw reswm. Felly, rydym yn sicr yn croesawu’r gwaith a wnaed gan y ganolfan gydweithredol. Rydym yn cytuno’n llwyr fod tai a arweinir gan y gymuned yn rhan fawr iawn o’r ateb tai yng Nghymru, ac y byddant yn sicr yn cyfrannu at gyflawni ein targed o 20,000 o gartrefi cymdeithasol. Rydym eisoes wedi ailddatgan hynny drwy’r rhaglen lywodraethu: ein hymrwymiad i gefnogi tai cydweithredol, mentrau a arweinir gan y gymuned ac ymddiriedolaethau tir cymunedol. Ac rwy'n falch iawn o allu dweud ein bod wedi gallu cynyddu'r grant i'r ganolfan gydweithredol yr wythnos diwethaf er mwyn hwyluso llawer o'r gwaith hwn. Felly, rwy'n falch iawn o fod wedi gallu gwneud hynny.
Yr egwyddor graidd hollbwysig, fel y dywed Mabon, yw galluogi pobl i gymryd mwy o reolaeth ar sut y caiff eu tai eu darparu a’u rheoli. Felly, mae ein cymorth drwy raglen Cymunedau’n Creu Cartrefi, a ddarperir gan Ganolfan Cydweithredol Cymru, wedi cynnwys a chefnogi 64 o grwpiau hyd yma ers dechrau’r rhaglen yn 2019. Ceir nifer o gyfleoedd ar hyn o bryd hefyd, yn enwedig mewn cymunedau gwledig, ac rwy’n falch fod y rhaglen gymorth gyfredol wedi dylanwadu ar bolisïau, gan gynnwys ein cynllun Nyth, ac mae’n cysylltu â pholisïau a rhaglenni ehangach Llywodraeth Cymru i ddarparu cyfleoedd go iawn i oresgyn rhai o’r rhwystrau sy’n wynebu grwpiau a arweinir gan y gymuned.
Ond cytunaf fod angen gwneud mwy i hwyluso hyn a’i ymgorffori, os mynnwch, yn y diwylliant yr hoffem ei weld. Rydym yn gwneud gwaith parhaus i archwilio pa gymorth ychwanegol sydd ei angen drwy raglen tai a arweinir gan y gymuned yn y dyfodol. Rydym hefyd wedi bod yn cynnal trafodaethau gyda Chanolfan Cydweithredol Cymru ynghylch cyllid ar gyfer grwpiau cymunedol ers sawl mis bellach, ac edrychaf ymlaen at glywed canlyniadau’r trafodaethau hynny hefyd. Rydym yn cyfarfod yn rheolaidd iawn—rwy’n cyfarfod, ac mae fy swyddogion yn cyfarfod yn rheolaidd iawn—â Chanolfan Cydweithredol Cymru.
Rwy'n croesawu'r adroddiad, ond mae rhywfaint ohono—. Yn anffodus, nid ydym wedi rhyngweithio yn ei gylch eto, felly edrychaf ymlaen at y rhyngweithio hwnnw. Felly, er enghraifft, mae i Lywodraeth Cymru efelychu gwaith Cofrestrfa Tir y DU yn amlwg yn dyblygu ymdrech drud, ond mae sicrhau bod yr wybodaeth ar gael yn llawer haws i grwpiau cymunedol yn werthfawr iawn, ac rydym yn gwneud gwaith gyda MapDataCymru a fydd yn helpu i wireddu’r uchelgeisiau a nodir yn yr adroddiad ar gyfer hynny, er enghraifft. Mae nifer o bethau lle byddaf am fynd drwy'r adroddiad i nodi lle'r ydym arni gyda hwy, lle'r ydym yn hapus i dderbyn yr argymhelliad, a lle'r ydym eisoes wedi rhoi camau ar waith tuag at wneud yr hyn a argymhellir.
Rwy’n falch iawn hefyd o fod wedi gallu hwyluso'r ffordd i ymddiriedolaethau tir cymunedol a thai cydweithredol gyda phartner sy'n landlord cymdeithasol cofrestredig gael mynediad at y grant tai cymdeithasol, ac rwy’n siŵr fod yr Aelod yn ymwybodol o ymddiriedolaeth tir cymunedol Solfach, gan ein bod yn edrych ar hwnnw fel rhyw fath o gynllun peilot i weld pa mor dda y mae'n gweithio. Mae gennym nifer o grwpiau eraill yn gwneud hyn hefyd. Felly, mewn egwyddor, rwy’n cytuno’n llwyr. Mae angen inni weithio drwy rai o'r manylion i sicrhau ein bod yn cael gwerth am arian—mae'n ddrwg gennyf, ystrydeb ofnadwy, ond rydych yn deall yr hyn rwy'n ceisio'i ddweud. Rydym hefyd, fel y mae'n digwydd, yn gwneud rhywfaint o hyn, ond nid yn union fel y mae'r adroddiad yn ei nodi. Felly, mewn egwyddor, rydym yn gwbl gefnogol i hynny, ac rwy'n awyddus iawn i weld cymaint o bobl ag y gallwn ymdopi â hwy yn dod at ei gilydd yn y maes tai cydweithredol yng Nghymru.