Rwy'n ddiolchgar ichi, Ddirprwy Lywydd. Rwy'n ddiolchgar i'r holl Aelodau sydd wedi cymryd rhan yn ein dadl, neu ein sgwrs—roedd yn teimlo'n debycach i sgwrs rhwng unigolion yn hytrach na dadl fwy ffurfiol. Rwy'n ddiolchgar i Janet Finch-Saunders am y ffordd y disgrifiodd rai o effeithiau gwastraff plastig, ac roedd yn adleisio rhai o'r pwyntiau a wnaed gan Mike Hedges, yn sôn am bwysigrwydd ecosystem o fewn afon, ac i edrych arno felly yn y ffordd yr awgrymodd y Gweinidog, mewn ffordd gyfannol.

Pan drafodwn y materion hyn gyda'n gilydd, y pwyntiau a wnaed gan Rhun ap Iorwerth am y monitro—. Rwy'n cytuno â chi, yn bendant iawn, fod angen inni edrych ar sut yr awn ati i fonitro a deall effaith gweithgareddau dynol yn yr ystyr ehangaf ar yr ecosystem ddŵr, ac mae angen inni wneud hynny drwy'r flwyddyn i gael dealltwriaeth o'r holl effaith ar yr ecosystem. Rwy'n deall, ac rwy'n gyfarwydd, yn amlwg, ag Afon Wysg ac Afon Gwy, fel y byddech chi'n ei ddychmygu, Peter, ac un o'r pethau gwirioneddol drawmatig rwy'n edrych arno weithiau yw'r effaith ar Afon Gwy ar hyn o bryd. Rwy'n credu bod Sefydliad Gwy ac Wysg wedi rhoi cynllun i ni ar gyfer sut i reoli ansawdd dŵr dros gyfnod o amser. Nid wyf yn siŵr lle'r ydym wedi mynd o'i le ar hynny, a hoffwn edrych eto ar hynny. Rwy'n gobeithio y bydd y Gweinidog yn gallu gweithio gyda Llyr a'r pwyllgor ar yr ymrwymiadau a roddwyd ganddi y prynhawn yma, oherwydd, fel y nododd Sam Kurtz yn gwbl briodol, ar adegau ceir llawer mwy sy'n ein huno nag sy'n ein rhannu.

Ddirprwy Lywydd, wrth gloi, cefais fy atgoffa yn ystod y ddadl am daith gerdded a wneuthum gyda'r Aelod dros Bontypridd a'r Aelod dros Ogwr ar hyd y Taf ym Mhontypridd, a buom yn siarad ynglŷn â sut yr oedd y dref yn troi eto at yr afon, ac yn y sgwrs a gawsom, ailadroddais sylw gan ffrind i mi yn Nhredegar a soniodd, wrth i'r chwyldro diwydiannol fwrw gwraidd yn natblygiad cymunedau'r Cymoedd yn arbennig, ein bod wedi troi ein cefnau ar ein hafonydd. Rhoddwyd yr afonydd mewn cwlfertau neu gosodwyd tarmac neu goncrid drostynt a'u datblygu a'u hanghofio. Trodd y trefi a'r bobl eu cefnau ar yr afon. Weinidog, gobeithio nad dyna a wnawn yma heddiw. Yr hyn a ddywedoch chi wrth ymateb i'r cynnig, i'r ddadl, am y dull cyfannol yw'r union bwynt y credaf y byddai'n uno'r Siambr i gefnogi'r gwaith a wnewch, a gobeithio y byddwn, dros y Senedd sydd i ddod, yn gallu gweld y ddeddfwriaeth—