10. Dadl: Cyllideb Derfynol 2022-23

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:53 pm ar 8 Mawrth 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jane Dodds Jane Dodds Liberal Democrat 5:53, 8 Mawrth 2022

(Cyfieithwyd)

Prynhawn da, Gweinidog, ac a gaf i ddiolch i chi ar Ddiwrnod Rhyngwladol y Menywod am eich arweiniad, o ran datblygu'r gyllideb hon, a hefyd eich tîm am y dull adeiladol yr ydych wedi ei ddefnyddio wrth ymgysylltu â mi ynghylch blaenoriaethau Democratiaid Rhyddfrydol Cymru? Hoffwn i glodfori Cymru. Nid wyf i erioed wedi clywed Cymru'n cael ei bychanu yn y Siambr hon. Rwy'n credu ei bod yn eithaf cywilyddus, mewn gwirionedd, fod hynny erioed wedi ei awgrymu.

Hoffwn i groesawu'r buddsoddiad ychwanegol yn y grant datblygu disgyblion, sy'n chwarae rhan hanfodol yn y gwaith o gefnogi disgyblion sy'n gymwys i gael prydau ysgol am ddim. Rwy'n falch o weld prydau ysgol am ddim yn cael eu datblygu yn y gyllideb hon. Mae wedi bod yn flwyddyn anodd iawn—efallai ddwy flynedd hyd yn oed—i blant a phobl ifanc, ac felly mae'r Grant Amddifadedd Disgyblion, sydd bellach yn ei degfed flwyddyn, yn bwysig iawn o ran torri'r cysylltiad rhwng amddifadedd a chyrhaeddiad ac ymgysylltiad addysgol. Rwy'n falch o weld yr £20 miliwn ar gyfer y rhai sy'n gadael gofal, y costau ychwanegol i fynd i'r afael â'r argyfwng costau byw, a'r cynllun treialu incwm sylfaenol cyffredinol sy'n cael ei ariannu o'r diwedd.

Ond rydym yn ystyried y gyllideb hon yn erbyn cefndir o fethiant y Llywodraeth Geidwadol yn Llundain i gyd-fynd â'i haddewidion, ei haddewidion i roi cyllid teg a chyfartal i Gymru: colled o £1 biliwn erbyn 2024 oherwydd eu methiant i gyfateb i ymrwymiadau cyllid yr UE; diffyg ariannol o £100 miliwn i ffermwyr; colled o £5 biliwn o bunnoedd—ac amcangyfrif ar y pen isel yw hwnnw—o fuddsoddiad mewn seilwaith rheilffyrdd oherwydd nad ydym wedi cael symiau canlyniadol HS2; ac, yn gywilyddus, y golled o £20 yr wythnos mewn credyd cynhwysol i'n teuluoedd. Mae hynny'n gywilyddus, ydy wir, ac mae hyn yn wirioneddol yn gwneud y gwaith o ailadeiladu ar ôl y pandemig a chreu Cymru decach, wyrddach a chryfach yn llawer anoddach nag y mae angen iddo fod.

I gloi, wrth gwrs, rwy'n teimlo bod cyfleoedd yn cael eu colli o ran cymorth i fusnesau bach, i iechyd meddwl ac i gynhyrchu ynni cymunedol, ond rwyf i yn croesawu'r gyllideb hon, Gweinidog, ac yn edrych ymlaen at barhau i weithio gyda chi a'ch tîm i gyflawni ein blaenoriaethau cyffredin ar gyfer Cymru. Diolch yn fawr iawn.