7. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Tai

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:03 pm ar 9 Mawrth 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lee Waters Lee Waters Labour 6:03, 9 Mawrth 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr. Yn gyntaf, gadewch imi ddiolch i Darren Millar am y cyfle i drafod pwnc mor bwysig heddiw. Roeddwn yn meddwl bod y ddadl ddiwethaf yn y Senedd y prynhawn yma yn dangos y Ceidwadwyr Cymreig ar eu gorau. Mae'n ddrwg gennyf ddweud, roeddwn yn meddwl bod agoriad Janet Finch-Saunders wedi eu dangos ar eu gwaethaf: ideolegol, anghyson a chibddall.

Ond gadewch inni ganolbwyntio y prynhawn yma ar yr hyn yr ydym yn cytuno yn ei gylch. Nododd pob un o'n maniffestos y llynedd fod tai yn flaenoriaeth allweddol, ac yn awr yn fwy nag erioed rydym i gyd yn deall beth y mae'n ei olygu i gael to diogel dros ein pennau a rhywle i alw'n gartref. Mae ein profiadau dros y ddwy flynedd ddiwethaf wedi rhoi ffocws i ni ac wedi ein gwneud hyd yn oed yn fwy ymwybodol o'r angen i bawb allu cael cartref diogel a fforddiadwy, ac adlewyrchir hyn yn ein rhaglen lywodraethu.

Wrth gwrs, mae wedi tynnu sylw at yr heriau enfawr y mae pobl yn eu hwynebu pan nad oes ganddynt gartref sy'n gweddu orau i'w hanghenion. Gwyddom fod y pandemig wedi effeithio ar y diwydiant adeiladu tai ledled y DU. Mae'r Cyngor Cenedlaethol Adeiladu Tai yn nodi bod cofrestriadau cartrefi newydd wedi gostwng ym mhob rhan o'r DU yn 2020—gostyngiad o 28 y cant yn ne-ddwyrain Lloegr a'r Alban, a gostyngiad o 38 y cant yng Ngogledd Iwerddon. Mae ystadegau diweddaraf Cymru ar adeiladu tai newydd yng Nghymru, a ryddhawyd ychydig cyn y Nadolig, yn dangos bod nifer yr anheddau a gwblhawyd yn y flwyddyn 2020 i 2021 wedi gostwng 24 y cant i 4,616. Ac rwyf am fod yn glir, er bod y gostyngiad hwn yn siomedig, mae'n adlewyrchu cyfnod digynsail. Mae arnom angen tua 7,400 o gartrefi newydd bob blwyddyn yn ôl ein hamcangyfrifon ni, ac mae angen i 48 y cant o'r rheini fod yn dai fforddiadwy.