Yn amlwg, hoffem hefyd ymuno â'r Gweinidog a Chadeirydd y Pwyllgor Plant a Phobl Ifanc i ddiolch i bawb sydd wedi cyfrannu ac wedi chwarae eu rhan i gael y Bil i'r pwynt hwn heddiw. Mae addysg yng Nghymru ar adeg dyngedfennol, ac mae'r Bil addysg ac ymchwil trydyddol, yr ydym yn gyffredinol yn cefnogi yr egwyddorion, ynghyd â'r cwricwlwm newydd a pherthnasoedd ac addysg rhywioldeb, yn newidiadau seismig a byddan nhw yn awr yn darparu'r sylfeini ar gyfer y genhedlaeth nesaf o addysg yng Nghymru. Felly, mae'n hanfodol ein bod yn cael hyn yn iawn y tro cyntaf. Mae hon yn broses hir a chymhleth, a hoffwn ddiolch i Gadeirydd y Pwyllgor Plant a Phobl Ifanc, Jayne Bryant, am y ffordd y mae hi wedi cynnal trafodion yn y pwyllgor hyd yn hyn, a hefyd y Cadeiryddion eraill sydd wedi cyfrannu heddiw, a'r pwyllgorau. A hefyd y Gweinidog am ateb ein cwestiynau mor onest. Felly, diolch. Mae hyn i gyd, rwy'n falch o ddweud—wedi bod—. Rwyf yn falch o weld ei fod wedi'i ddwyn i'r Siambr heddiw i sicrhau bod y Bil ar y trywydd iawn. A hoffwn ddiolch i chi eisoes, Gweinidog, am y gwelliannau yr ydych eisoes wedi'u hamlinellu yr ydych wedi ymrwymo i'w newid. Er fy mod wedi bod yn pryderu am y cyflymder, yn amlwg, y mae hyn wedi'i gyflwyno, rwy'n credu bod angen i'r flaenoriaeth bellach fod, fel y dywedwyd, ar ei gwneud yn ddeddfwriaeth dda. Felly, hoffwn ddiolch hefyd i bawb sydd wedi rhoi tystiolaeth, ac, i raddau helaeth, fel y dywedodd Cadeirydd y Pwyllgor Plant a Phobl Ifanc yn gynharach, mae wedi bod yn gefnogol o'r Bil yn gyffredinol, er bod rhywfaint o feirniadaeth adeiladol i'w chroesawu ar hyd y ffordd.

Fel y gwyddoch chi, mae hwn yn newid enfawr. Am y tro cyntaf yn neddfwriaeth Cymru, bydd y Bil yn sicrhau bod y canlynol i gyd mewn un lle: addysg uwch ac addysg bellach Cymru, chweched dosbarth mewn ysgolion a gynhelir gan awdurdodau lleol, prentisiaethau, dysgu oedolion yn y gymuned, yn ogystal â'r cyfrifoldeb am ymchwil ac arloesi. Bydd y Bil yn creu ac yn rhoi pwerau comisiynu newydd i lunio addysg drydyddol ac ymchwil yng Nghymru, ac yn helpu i adeiladu economi gryfach yn y dyfodol a darparu mwy o gydlyniant ar draws y sector, yr ydym ni i gyd, rwy'n siŵr, eisiau ei weld, a rhwng addysg orfodol ac ôl-orfodol mewn ysgolion, sy'n ffactor ychwanegol yr ydym ni'n ei groesawu.

Mae'r comisiwn yn debygol o fod yn sefydliad mawr a chymhleth, gyda chylch gwaith sy'n cwmpasu sector eang, felly, Gweinidog, mae'n ymddangos yn hanfodol i mi ein bod yn sicrhau bod llywodraethu'r comisiwn yn adlewyrchu ehangder y ddarpariaeth addysg ac ymchwil ac amrywiaeth Cymru, a gydnabuwyd gennych yn gynharach. Er enghraifft, cynyddu cynrychiolaeth y gweithiwr a'r dysgwr ar y comisiwn, fel yr amlinellodd Jayne Bryant yn gynharach—gobeithio, gallwch chi ein sicrhau ni heddiw fod hynny'n rhywbeth yr ydych yn bwriadu ei wneud.

Ac nid dyna'r cyfan, Gweinidog. Rwy'n credu bod yn rhaid i chi ddiffinio'r hyn y mae'r Bil yn ei olygu gan 'barch cyfartal', gydag argymhellion penodol—dyna fy ngair na allaf ei wneud—i'r Bil gynnwys dyletswydd ariannu gytbwys, er mwyn sicrhau na chollir rhai rhannau o'r sectorau ôl-16. Ochr yn ochr â hyn, mae angen i ni sicrhau bod y Bil hwn yn diogelu lles dysgwyr a myfyrwyr, gan roi llais dysgwyr a myfyrwyr wrth wraidd penderfyniadau'r comisiwn, fel yr amlinellodd Jayne Bryant, unwaith eto, yn gynharach, a chynnwys dyletswydd strategol i ddarparu cydweithrediad a chystadleurwydd mewn ymchwil ac arloesi. Felly, Gweinidog, sut ydych chi'n bwriadu sicrhau bod lleisiau dysgwyr a myfyrwyr yn cael eu rhoi wrth wraidd y comisiwn yn y Bil hwn?

Yn ystod Cyfnod Pwyllgor y Bil, daeth yn amlwg i mi a llawer o rai eraill fod angen i chi roi mesurau diogelu ar waith ynghylch annibyniaeth y comisiwn oddi wrth y Llywodraeth, er enghraifft, drwy welliannau i sicrhau na all y Gweinidog newid cynllun strategol y comisiwn heb gytundeb y comisiwn. Gweinidog, i fod yn wirioneddol lwyddiannus, mae angen i hwn fod yn gorff hyd braich. Mae'r Bil yn dal i adael cryn dipyn o reolaeth i Weinidogion Cymru—diolch i chi am gydnabod hynny'n gynharach, Gweinidog—er enghraifft, yr opsiwn o gymeradwyo cynllun strategol y comisiwn gydag addasiadau. Mae'n ofynnol i Weinidogion Cymru ymgynghori â'r comisiwn cyn iddynt addasu ei gynllun, ond nid oes gorfodaeth ar y ddwy ochr i gytuno. Er mwyn i'r comisiwn fod yn gredadwy, mae angen iddo fod yn annibynnol i ymddiried ynddo. Diolch am gydnabod y pryderon hyn yn gynharach, ond nid wyf yn credu eu bod yn mynd yn ddigon pell o hyd.

Rydych wedi crybwyll hyn heddiw, ond er mwyn helpu rhanddeiliaid i ddeall yn well diben y pwerau a gedwir yn ôl gan Lywodraeth Cymru, byddai'n fuddiol, Gweinidog, naill ai wrth graffu yn y dyfodol neu drwy'r Cyfarfod Llawn pe gallech nodi'r gwahaniaeth rhwng swyddogaeth Gweinidogion Cymru a swyddogaeth y comisiwn ac, yn bwysig, sut y gellir datrys unrhyw wahaniaeth barn. Felly, Gweinidog, sut ydych chi'n mynd i sicrhau'r annibyniaeth honno a lleddfu'r ofnau hynny, os gwelwch yn dda?

Mae gennyf bryderon hefyd ynghylch gweithredu'r Bil. Mae tystiolaeth gan Gyngor Cyllido Addysg Uwch Cymru, neu CCAUC fel yr ydym yn ei nabod, yn tynnu sylw at risg amlwg i weithredu darpariaeth y Bil heb gynlluniau clir ar waith ar gyfer ystod eang o faterion gweithredol sydd eu hangen i sicrhau llwyddiant y comisiwn. Gweinidog, nid oes llawer o fanylion am sut y bydd y Bil yn gweithio gyda'r rheoliadau. Mae angen gwybodaeth am y rheoliadau hyn cyn i drafodion Cyfnod 2 ddechrau. A fydd y wybodaeth hon yn cael ei darparu ac a fydd hynny cyn Cyfnod 2?

Gweinidog, fel y gwyddoch chi, bydd llawer iawn o lwyddiant y ddeddfwriaeth hon yn dibynnu ar ei weithredu. Ar hyn o bryd, disgwylir i'r comisiwn gael ei sefydlu yn 2023. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am yr hyn y mae'n disgwyl iddo fod ar waith bryd hynny a pha gamau sydd wedi'u cymryd i baratoi ar gyfer eu gweithredu? Edrychaf ymlaen at chwarae fy rhan i ddod â'r Bil hwn a sicrhau mai dyma'r gorau y gall fod i'n dysgwyr yng Nghymru. Diolch i chi a byddwn ni'n cefnogi'r cynnig hwn heddiw.