Yn groes i rai o sylwadau agoriadol Sioned Williams, nid wyf i'n credu bod unrhyw beth yn agos at unfrydedd yn y sector, ymhlith rhanddeiliaid, ynglŷn â'r angen am y Bil hwn, ac fe ddes i ar draws, drwy drafodaeth, lawer o randdeiliaid a ddywedodd wrthyf nad oes gwir angen Bil i gyflawni'r hyn yr ydych chi eisiau ei gyflawni. Ond yna, rydych chi naill ai'n comisiynu adroddiad gan Ellen Hazelkorn ac yn gwrando arno, neu nid ydych yn gwneud hynny. Roedd adroddiad Hazelkorn, a gyhoeddwyd ar 1 Mawrth 2016, yn glir iawn y byddai angen deddfwriaeth er mwyn darparu sector addysg di-dor yn barod ar gyfer 2030, ac rwy'n credu bod y Llywodraeth, a hynny'n briodol, wedi penderfynu gwrando ar argymhellion yr adroddiad hwnnw wrth greu'r Bil hwn. Ac rwy'n credu, mewn gwirionedd, y byddai'r Bil hwn wedi cael ei gyflwyno'n llawer cynt yn y Senedd flaenorol oni bai am Diamond, Donaldson a'r pandemig. Byddem ni wedi gweld y Bil hwn yn cael ei gyflwyno, efallai ar ffurf ychydig yn wahanol, gan Aelod gwahanol o blaid wleidyddol wahanol, ond byddai wedi digwydd, oni bai am y pethau hynny.

Felly, rwy'n credu bod y Gweinidog, gan ymgymryd â'r her hon, wedi wir wynebu her, ac mae'n glod i'w allu rhesymegol i wrando, ymgysylltu, a chysylltu â rhanddeiliaid bod yr anfodlonrwydd a allai fod wedi bod allan yno wedi'i leihau rhywfaint ac yn awr rydym yn gweld ymgysylltiad ymarferol gan y sector â'r Bil hwn. Ac a gaf i ddweud, fel cadeirydd y grŵp trawsbleidiol ar brifysgolion, fod y Gweinidog wedi mynychu sesiwn holi ac ateb drylwyr, awr o hyd gyda rhanddeiliaid, ac atebodd bob un cwestiwn a ofynnwyd iddo, ac roedd llawer ohonyn nhw. Gwnaeth y manylion a ddarparodd yr atebion hynny argraff arnaf, a gallaf weld, yn yr ymateb a roddodd yn ei ddatganiad agoriadol heddiw, fod llawer o'r cwestiynau hynny wedi cael eu hateb ganddo, ac mae hynny'n beth cadarnhaol iawn i'w weld.

Felly, yn gyntaf oll, o ran ymchwil ac arloesi, dywedodd yn ei sylwadau agoriadol y byddai gwelliannau'n cael eu cyflwyno i gryfhau'r ddyletswydd ymchwil ac arloesi yn y Bil. Dywedodd y byddai gwelliannau i gryfhau ymreolaeth sefydliadol. Byddai'n ddiddorol clywed a fyddai hynny'n ddyletswydd gyffredinol neu a fyddai hynny'n welliannau penodol, ac rwy'n credu bod angen i ni weld beth fyddai'r gwelliannau hynny.

Ac rwy'n credu fy mod yn deall na fyddai'r pŵer i ddiddymu mathau penodol o sefydliadau, y corfforaethau addysg uwch hynny, yn rhan o'r Bil. Felly, a gaf i rhywfaint o eglurhad yn y fan yna? Oherwydd yr hyn y gallech chi ei wneud yn y pen draw yw y gellid diddymu corfforaethau addysg uwch heb gydsyniad y sefydliadau hynny, tra na fyddai mathau eraill o sefydliadau yn ddarostyngedig i hynny. Felly, a yw'n mynd i ddileu'r pŵer hwnnw o'r Bil, neu a oes ffordd arall o'i ddiwygio?

Unwaith eto, fel aelod o'r grŵp trawsbleidiol, mae cwestiynau o hyd am y system gofrestru hon, sydd eisoes wedi'u codi, yn enwedig gan Gadeiryddion y pwyllgorau. Yn benodol, ai'r bwriad yw i'r comisiwn allu pennu amodau cofrestru gwahanol ar gyfer darparwyr unigol? Ac a oes unrhyw risg y gallai hyn arwain at drin sefydliadau'n wahanol neu'n annheg? Felly, mae hwnnw'n gwestiwn allweddol yr hoffwn i'r Gweinidog ei ateb yn ei ymateb.

Yn olaf, rwy'n dod at sylwadau Jenny Rathbone. Fe wnes i gyfarfod â chynrychiolwyr Undeb y Prifysgolion a'r Colegau, a gododd y mater hwnnw o ddemocrateiddio sefydliadau unigol hefyd. Tybed a allai fod gan y Gweinidog ddiddordeb mewn cyfarfod â chynrychiolwyr yr undeb i siarad am hynny, ac efallai y byddaf i a Jenny Rathbone eisiau cael cyfarfod ag ef i siarad am y mater hwn o ddemocrateiddio. Mae'n un diddorol, yn enwedig pumed prawf Tony Benn: sut mae cael gwared arnoch chi? Byddai'n beth diddorol gweld is-gangellorion yn meddwl tybed a fyddai eu cyrff llywodraethu yn gofyn y cwestiwn hwnnw, 'Sut mae cael gwared arnoch chi?' Ac rwy'n credu ei fod yn rhywbeth y dylai unrhyw un sydd mewn grym ofni'r union gwestiwn hwnnw, fel y gwnawn ni i gyd, ac rydym newydd ei wneud mewn etholiad a wynebwyd gennym y llynedd.

Felly, dyma rai cwestiynau allweddol y mae'r Gweinidog wedi gwneud rhywfaint i'w hateb. Unwaith eto, diolch iddo am ei agwedd gadarnhaol, a hefyd am yr holl waith y mae'r pwyllgorau wedi'i wneud wrth ymchwilio i'r gwelliannau hynny. Ond yr hyn y gallaf i ei weld ar draws y Siambr yw ymagwedd gadarnhaol gyffredinol at y Bil hwn, sydd i bob golwg yn ennyn cefnogaeth, ac rwy'n credu bod hynny'n glod i'r Gweinidog.