Hoffwn atgoffa'r Aelodau i gyfeirio at fy ffurflen datgan buddiannau fy hun o ran perchnogaeth eiddo.

Nawr, mae'r rheoliadau hyn yn deillio o fethiant. Methiant llywodraethau olynol Llafur Cymru i ddarparu cartrefi newydd: dim ond 4,616 o anheddau newydd a gwblhawyd yn 2021, pan ddylai'r ffigur fod wedi bod yn 12,000. Methiant o ran sicrhau defnydd newydd i gartrefi gwag: roedd 25,725 yn 2017-18, 22,140 yn 2022-23. Methiant  o ran sicrhau bod Cymru'n defnyddio'r dulliau cynllunio sydd ganddi eisoes i ddarparu cartrefi, nid gwestai, i'n pobl leol. Mae dros 7,000 o bobl wedi cael eu gwthio i ddigartrefedd ac sydd bellach yn byw mewn llety dros dro.

Nawr, o'r hyn a welaf i o ddarllen y memorandwm esboniadol, yr unig effaith gadarnhaol a gaiff y rheoliadau hyn yw y byddant yn cyfrannu at yr ymrwymiad yn rhaglen lywodraethu ddiweddaraf 2021-26 i geisio adolygu'r dreth gyngor, a byddant yn cyfrannu at yr amcan yn y cytundeb cydweithredu i roi mwy o bwerau i awdurdodau lleol godi premiymau'r dreth gyngor a chynyddu trethi ar ail gartrefi yr un pryd.

Bwriedir i'r disgresiwn a roddir i awdurdodau lleol godi premiwm fod yn offeryn i helpu awdurdodau lleol i ddod â chartrefi gwag hirdymor yn ôl, a chefnogi awdurdodau lleol i gynyddu'r cyflenwad o dai fforddiadwy. Fodd bynnag, nid oes unrhyw eglurhad o gwbl ynghylch sut y caiff unrhyw refeniw ychwanegol ei wario. Fel y mae'r memorandwm esboniadol yn ei wneud yn glir, gall awdurdodau lleol ddefnyddio'r arian fel y gwelant orau. Yn wir, mae'n amlwg bod diffyg awydd a chefnogaeth i'ch cynigion, a chredaf fod fy nghyd-Aelod Rhys ab Owen AS newydd ddweud am y 1,000 o bobl allan o 3.1 miliwn sydd wedi ymateb a chyfran y rhai sy'n amlwg yn erbyn hyn, felly mae'n codi'r cwestiwn pam yr ydych chi'n ceisio mynd ar drywydd hyn. Hyd yma, dim ond hanner yr awdurdodau sydd wedi dewis gosod premiymau ar gartrefi gwag hirdymor neu ail gartrefi neu'r ddau. Dim ond 30 y cant o anheddau gwag hirdymor yn 2022-23 a fydd yn talu premiwm, ac nid oedd y rhan fwyaf o'r ymatebion i'r ymgynghoriad yn cefnogi cynnydd yn y premiwm uchaf, felly os ydych yn mynd i anwybyddu ymgynghoriad, beth yw ei ddiben? Rydych chi'n mynd i anwybyddu barn y mwyafrif.

Yn bwysig, arweiniodd yr ymgynghoriad at dystiolaeth gyfyngedig bod rhanddeiliaid yn credu y gallai cynyddu'r ganran uchaf gael effaith gadarnhaol wrth fynd i'r afael â'r problemau sy'n deillio o ail gartrefi. Yr hyn sydd gennym yma yw cyfres o reoliadau yr ydych chi a'ch partneriaid clymblaid—o, cydweithredu—ym Mhlaid Cymru eisiau eu cael, i geisio gwneud i bobl feddwl eich bod yn brwydro dros fwy o gartrefi i bobl leol. Fodd bynnag, y realiti yw mai dim ond ceisio cuddio methiant a pholisi diffygiol yw'r strategaeth hon gan sosialwyr a gwrth—[Torri ar draws.] Arhoswch. Hei, arhoswch. Whoa, whoa, whoa. Dydw i ddim wedi gorffen eto. Cenedlaetholwyr gwrth-ymwelwyr. [Torri ar draws.] Ac mae'r ffordd yr ydych yn ceisio boddio Plaid Cymru yn costio'n ddrud—costau gweinyddol i Lywodraeth Cymru, casglu trethi, gorfodi, ymdrin â chwynion, costau i awdurdodau lleol, a chost i gydraddoldeb gwirioneddol.

Cefais fy syfrdanu o ddarllen yr honiad yn y memorandwm esboniadol y bydd y polisi'n cyfrannu at Gymru fwy cyfartal. Nid oes dim byd o gwbl yn gyfartal ynghylch y premiwm o 300 y cant, a byddwn i'n gofyn—fel y gofynnwyd i mi gymaint o weithiau—pam y gwnaethoch chi dynnu'r ffigur 300 y cant allan o'r awyr yn sydyn? Mae'r cwestiwn hwnnw—. Pa dystiolaeth, pa ddata, beth ydych chi wedi'i ddefnyddio, pa wybodaeth ydych chi wedi'i defnyddio, i ddod at y ffigur hwnnw? Rydych yn cosbi perchnogion ail gartrefi ac yn annog rhethreg gwrth-ymwelwyr yn ein cenedl. Bydd y Ceidwadwyr Cymreig yn pleidleisio yn erbyn y rheoliadau peryglus hyn heddiw, a byddwn yn parhau i hyrwyddo'r polisïau clir yr ydym wedi bod yn eu cynnig ers dechrau'r Senedd i sicrhau ein bod yn adeiladu cartrefi—ac, ie, cartrefi—ar gyfer pobl leol. Gofynnaf i'r Senedd, neu Senedd Cymru, ddweud 'na' wrth y ffasâd ffug hwn gan Lafur Cymru a Phlaid Cymru, a rhoi cyfle i atebion eraill.

Rhif 1: gadewch i ni fynd i'r afael â fforddiadwyedd drwy adeiladu mwy o gartrefi, gyda phwyslais ar gynhyrchu cymunedau cymysg. Dau: tynnu'r bloc sy'n atal cymaint â 10,000 o gartrefi newydd, gan gynnwys 1,700 fforddiadwy, oherwydd canllawiau gwirioneddol anghymedrol gan Cyfoeth Naturiol Cymru ar ffosfforws. Tri: gweithio gyda'n hawdurdodau lleol i hyrwyddo'r benthyciad cartrefi gwag yn well. Pedwar: adolygu pa gamau y gellir eu cymryd i droi gofod gwag uwchben unedau manwerthu yn dai fforddiadwy, wedi'u lleoli'n ganolog. Pump: defnyddio tir ac adeiladau sy'n eiddo i'r sector cyhoeddus unwaith eto ledled Cymru y gellid eu gwneud yn dai da i'r bobl hynny sydd eu hangen. Chwech: diwygio nodyn cyngor technegol 6 i ganiatáu i blant ffermwyr sy'n byw gartref ond sy'n gweithio mewn mannau eraill gael caniatâd cynllunio i adeiladu cartrefi ar dir teuluol yn haws. A saith: adfer yr hawl i brynu yng Nghymru, adeiladu tai ar gyfer pobl leol ar gyrion cymunedau, gan ailfuddsoddi elw gwerthiant mewn mwy o dai cymdeithasol, ac, os ydych yn diogelu'r cartrefi hynny rhag cael eu gwerthu am 10 mlynedd, bydd gennych rywfaint o—[Torri ar draws.]