1. Beth mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i helpu i wella cyfleoedd cyflogaeth i bobl anabl? OQ57834

Diolch am eich cwestiwn. Rydym yn parhau i gymryd ystod o gamau i helpu i wella cyfleoedd economaidd i bobl anabl. Mae hynny’n cynnwys sefydlu, yn 2020, rhwydwaith Llywodraeth Cymru o hyrwyddwyr cyflogaeth pobl anabl i ymgysylltu â chyflogwyr i hyrwyddo cyflogaeth i bobl anabl.

Diolch am eich ateb, ac rwy'n croesawu cynllun cymhellion Llywodraeth Cymru i gyflogwyr ar gyfer prentisiaid anabl yn fawr. Ceir cryn dipyn o dystiolaeth fod cyfradd cyflogaeth pobl anabl yn llawer is o gymharu â phobl nad ydynt yn anabl. Mae ffigurau hyd at fis Mawrth 2020 yn dangos bod cyfradd gyflogaeth pobl anabl yn 50 y cant, o gymharu ag 81 y cant o bobl nad ydynt yn anabl. Mae'n gwbl hanfodol, fel Llywodraeth, y gwneir popeth y gellir ei wneud i gau'r bwlch hwnnw ac i fynd i'r afael â'r anghydraddoldeb. Weinidog, rwy’n awyddus i wybod sut yr ewch ati i hysbysebu’r cynllun hwn a lle y gall darpar gyflogwyr ddod i wybod amdano. Hefyd, a yw Llywodraeth Cymru yn annog cyflogwyr i gysylltu â sefydliadau, fel Leonard Cheshire Disability, elusen ag iddi hanes hir a llwyddiannus o helpu pobl anabl i ddod o hyd i waith?

Diolch am eich cwestiwn. Rydych yn llygad eich lle yn tynnu sylw at y gwahaniaeth sylweddol yn y canlyniadau economaidd i bobl anabl a phobl nad oes ganddynt anabledd. Dyna ran o'r rheswm pam y gwnaethom symud cymaint o'n cynlluniau cyflogadwyedd a sgiliau i geisio sicrhau ein bod yn helpu'r bobl sydd bellaf oddi wrth y farchnad lafur, gan gynnwys niferoedd sylweddol o bobl anabl.

Ar y gwasanaeth cyffredinol a ddarparwn, rydym yn sicrhau ei fod yn cael ei hysbysebu drwy rwydwaith o sefydliadau pobl anabl a darparwyr cyflogadwyedd, a'r man cyswllt cyntaf i unrhyw un sy'n chwilio am gymorth a chefnogaeth yw gwasanaeth Busnes Cymru. Mae'n siop un stop. Nid oes drws anghywir—os ewch at Busnes Cymru, byddant yn eich helpu i ddod o hyd i lle mae’r cymorth hwnnw ar gael. Ac mae Leonard Cheshire, a grybwyllwyd yn benodol gennych, yn aelod o'n gweithgor cyflogaeth pobl anabl. Maent yn ein cynorthwyo gyda chyngor ac arweiniad ar faterion a blaenoriaethau sy'n codi, ac mae'n bwysig iawn gwrando ar sefydliad fel Leonard Cheshire, a gweithio gyda hwy, gan eu bod yn gallu dweud wrthym am eu gwaith, a hefyd am brofiadau bywyd pobl ac a ydym o ddifrif yn gwneud y gwahaniaeth yr ydym eisiau ei wneud.

Yn ddiweddar, cefais gyfle i ymweld â Pobl yn Gyntaf sir Gaerfyrddin—elusen annibynnol wych sydd wedi chwarae rhan flaenllaw yn y gwaith o gefnogi oedolion ag anableddau dysgu drwy ddarparu hyfforddiant, cymorth ac eiriolaeth annibynnol i unigolion sydd eu hangen. Arweinir yr elusen gan dîm gwych o staff ymroddedig ac angerddol, dan arweiniad Sarah Mackintosh, rheolwr yr elusen. Dro ar ôl tro, mae Sarah a'i thîm wedi mynd y tu hwnt i'r galw i gynnig cymorth i'r rheini sydd ei angen, yn enwedig yn ystod cyfnodau tywyllaf y pandemig. Boed yn drefnu teithiau cerdded ar hyd afon Tywi, nosweithiau bingo yn eu pencadlys, neu ddosbarthu pecynnau llesiant dros y gaeaf, maent yn gwneud pethau gwych ac rwy’n falch o’u hyrwyddo yn y Senedd heddiw. Ond o ystyried y gwaith gwych y mae Pobl yn Gyntaf sir Gaerfyrddin yn ei wneud, a wnaiff y Gweinidog amlinellu pa gymorth ariannol sydd ar gael i’r elusen hon ac eraill i sicrhau y gallant barhau i gynorthwyo unigolion ag anableddau dysgu gyda chyfleoedd cyflogaeth? Diolch, Ddirprwy Lywydd.

Diolch am eich cwestiwn ac am dynnu sylw at y gwaith y mae Pobl yn Gyntaf yn ei wneud, nid yn unig yng Nghaerfyrddin, ond mewn rhannau eraill o’r wlad. Rwyf wedi gwneud gwaith yn fy rôl etholaethol gyda Pobl yn Gyntaf Caerdydd, ac unwaith eto, mae'n sefydliad lle mae pobl anabl o ddifrif yn gwneud eu dewisiadau eu hunain ac yn arwain llawer o'r hyn y mae'r sefydliadau yn ei wneud. Felly, rwyf wedi cael profiad cadarnhaol iawn o weld y gwahaniaeth y gallant ei wneud gyda phobl anabl ac ar eu cyfer.

Mae rhan o’r her yn ymwneud â fy ymateb i Joyce Watson ac o safbwynt Busnes Cymru, sut i gynorthwyo pobl os ydynt yn chwilio am y profiad hwnnw, a cheir ystod o wahanol feysydd lle y gall pobl chwilio am gymorth unigol. Yr her bob amser yw'r adnoddau sydd gennym ar gael yn uniongyrchol a'r adnoddau sydd ar gael gan sefydliadau eraill hefyd, boed yn awdurdodau lleol neu'n eraill. Os yw Pobl yn Gyntaf yn edrych ar fater penodol yn sir Gaerfyrddin, byddwn yn fwy na pharod i dderbyn gohebiaeth a sicrhau bod y sefydliad cywir, neu’r rhan gywir o Lywodraeth, yn ymateb i chi.