Y realiti yw efallai na fyddwn yn gallu sicrhau nad yw prifysgolion, a'r sector addysg bellach yn wir, a oedd hefyd yn elwa'n sylweddol o gronfeydd Ewropeaidd, ar eu colled. Mae hynny oherwydd y dewis sydd wedi'i wneud. Mae'n ddewis clir i beidio â chynnwys Llywodraeth Cymru a pheidio â chyflawni'r addewid maniffesto clir i sicrhau arian yn lle pob ceiniog o'r hen gronfeydd Ewropeaidd.

Rydych yn iawn i dynnu sylw at y cannoedd o filiynau o bunnoedd sydd wedi mynd i'r sectorau addysg bellach ac uwch, ac mae honno'n her—ar hyn o bryd, nid oes gennym gyllidebau i wneud iawn am yr holl golled honno. Ni all hynny fod yn iawn i Gymru. Mewn gwirionedd, os meddyliwch am unrhyw blaid cyn etholiad diwethaf y Senedd a gawsom tua blwyddyn yn ôl, nid aeth neb i mewn i'r etholiad hwnnw gan addo dileu cyllid ymchwil, datblygu ac arloesi. Yn wir, roeddem i gyd yn sôn am beth arall y dymunem ei wneud, a'r un peth am sgiliau, yn wir. Ond canlyniad uniongyrchol yr hyn sy'n digwydd yw nad oes gennym gyllideb i barhau hyd yn oed ar yr un lefel yn y darlun cyffredinol hwnnw o ganlyniad i gyllid Ewropeaidd.

Rwyf wedi gwneud dewisiadau i flaenoriaethu buddsoddi mewn sgiliau, ac mae hynny'n golygu na fyddaf yn gallu gwneud cymaint mewn meysydd eraill. A phan feddyliwch am rai o'r penawdau cadarnhaol sydd wedi dod o'r ffordd y mae'r adran codi'r gwastad wedi cyhoeddi mentrau yn ddiweddar, maent yn sôn am gynnydd yng nghanran y dyraniad arian i ymchwil, datblygu ac arloesi. Y broblem gyda hynny yw bod y cynnydd sydd wedi'i gyhoeddi yn £9 miliwn o gyllid ychwanegol; serch hynny rhaid ichi netio hwnnw yn erbyn y £60 miliwn yr ydym wedi'i golli o gyllid yr UE. Felly, mae'n dal i fod yn golled net o £51 miliwn i Gymru bob blwyddyn. Mae'r holl bethau hynny gyda'i gilydd yn her wirioneddol y byddwn yn ei hwynebu.

Rwy'n gobeithio y bydd pobl yn lleisio'r alwad y bu bron i lefarydd y Ceidwadwyr ar y mater hwn ei gwneud, pan ddywedodd, ychydig wythnosau'n ôl yn unig yn y Siambr hon, na ddylai Cymru fod ar ei cholled ac y dylid cadw'r addewid maniffesto. Gobeithio y gallwn gael eglurder ar y mater ar draws y Siambr i gyflwyno'r achos dros Gymru, er mwyn sicrhau nad oes biliwn yn mynd ar goll yn y tair blynedd nesaf.