Part of the debate – Senedd Cymru am 6:11 pm ar 29 Mawrth 2022.
Prynhawn da, Dirprwy Weinidog. Rwy'n ategu llawer o'r datganiadau sydd wedi'u gwneud ynghylch y broses. Rydym ni'n ein cael ein hunain ar olwyn bochdew o ynghylch memoranda cydsyniad deddfwriaethol, ac mae'r amserlen a roddwyd i ni—unwaith eto—yn gwbl wrthun, ac nid dyma y dylai'r Senedd hon fod yn ei wneud o gwbl. Mae llawer ohonom, rwy'n gwybod, a byddai hynny'n cynnwys y Gweinidogion, yn cael eu hunain mewn sefyllfa anodd iawn, ac rwyf yn adleisio a diolch i Gadeiryddion y pwyllgorau am y gwaith a wnânt wrth dynnu ein sylw at hynny.
O ran y mater penodol, mae bron i bum mlynedd ers Grenfell, ac rwyf yn croesawu'r cyhoeddiadau a'r datblygiadau yn hyn o beth, er yn hwyr iawn. Hoffwn bwysleisio hefyd bwysigrwydd ymgysylltu a chyfathrebu ac ymgynghori â'r dioddefwyr hynny, y mae llawer ohonyn nhw wedi dioddef problemau iechyd meddwl eithafol ac ansefydlogrwydd ariannol hefyd.
Gan droi at yr hyn sydd gennym o'n blaenau, rwyf yn awyddus iawn i wneud un pwynt ar gymal 160, sy'n darparu bod y mesurau yn dod i rym ddau fis ar ôl i'r Bil gael Cydsyniad Brenhinol. Rwyf wedi cael llawer o bobl yn cysylltu â mi, sydd, er eu bod yn croesawu'r amserlen honno, yn pryderu y gallen nhw ddechrau wynebu biliau adfer cynyddol pe bai datblygwyr neu gwmnïau rheoli yn penderfynu codi arian ar lesddeiliaid cyn i'r darpariaethau ddod i rym. Yn gysylltiedig â'r darpariaethau hynny, gwelwn fod y darpariaethau hynny, yn Lloegr, wedi'u cyflwyno mewn gwirionedd i ddiogelu'r bobl hynny yr effeithir arnyn nhw rhag y baich ariannol sylweddol o dalu am fethiannau datblygwyr—yr amddiffyniadau rhaeadr fel y'u gelwir. Gan nad yw'r amddiffyniadau hynny, yn ôl yr hyn a ddeallaf, yn berthnasol i Gymru, rwyf yn pryderu y gallai'r trefniadau pontio hynny roi baich ychwanegol ar lesddeiliaid yn y tymor byr iawn.
Felly, dim ond i droi at fy nghwestiwn, os caf i, Dirprwy Weinidog: pa sicrwydd y gallwch chi ei roi i lesddeiliaid nad ydyn nhw ar eu colled yn ariannol, ac a allwch chi ein sicrhau y bydd Llywodraeth Cymru yn cyfathrebu, yn siarad ac yn ymgysylltu â'r dioddefwyr hynny yr effeithir arnyn nhw? Diolch. Diolch yn fawr iawn.