Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Hoffwn i ddiolch i'r Dirprwy Weinidog am gyflwyno'r datganiad hwn heddiw. Mae'n deg dweud ein bod yn cydnabod, o ran Deddf Mwyngloddiau a Chwareli (Awgrymiadau) 1969, fod y cyfnod mor wahanol bryd hynny, gyda phyllau glo gweithredol. Gyda newid yn yr hinsawdd yn awr, mae'n amlwg bod yn rhaid i bob un ohonom weithio gyda'n gilydd o ran unrhyw domenni sy'n cael eu hystyried yn anniogel. Rwyf i fy hun yn falch iawn o weld eich bod yn cyflwyno deddfwriaeth; rydym yn edrych ymlaen at hynny. Mae sut y gallwn ni weithio gyda chi mewn modd cadarnhaol yn bwysig. Rwyf i hefyd yn croesawu'r eglurder a roddwyd yn yr adroddiad gan Gomisiwn y Gyfraith, 'Rheoleiddio Diogelwch Tomennydd Glo yng Nghymru', ar 23 Mawrth eleni, fod diogelwch tomenni glo yn dod o dan gymhwysedd datganoledig, a bod ariannu diogelwch tomenni glo yn gyfrifoldeb datganoledig.

Er gwaethaf y pwyntiau yr ydych wedi eu codi heddiw, fel Llywodraeth a rennir â Llywodraeth y DU, y gobaith yw y gall mwy o weithio, efallai, symud ymlaen lle gallwn ni nodi mewn gwirionedd—ac rwy'n gwybod bod yna'r rhai yn y categori risg uchel—neu sut yr ydych yn categoreiddio pa domenni, mewn gwirionedd, y mae angen gweithredu arnyn nhw ar unwaith. Mae'n debyg mai un o fy nghwestiynau, mewn gwirionedd, oedd a oes gennych chi—rwyf i wedi gofyn hyn o'r blaen—ddadansoddiad o'r tomenni mwyaf peryglus mewn gwirionedd. Rwy'n gwybod nad ydym yn dymuno achosi braw na phanig ymhlith y cyhoedd, ond rwy'n credu, cyn y gallwn ni benderfynu ble mae arian yn cael ei wario, fod yn rhaid gwneud y gwaith hwn. Rwy'n gwybod, fel y dywedwch chi, rai o'r ffigurau yr ydych chi wedi eu gwario hyd yn hyn yn gwneud hyn.

Rwy'n croesawu'r ffaith eich bod wedi gwneud dyraniad ychwanegol o £4.5 miliwn dros dair blynedd, a chyfanswm cyllid cyfalaf o £44 miliwn i gefnogi gwaith cynnal a chadw hanfodol ar domenni glo. Fodd bynnag, mae dros 2,500 o domenni glo segur, felly nid yw'r arian ychwanegol ond yn cyfateb i £19,500 i bob tomen ar gyfartaledd, sydd ymhell o'r nod. Yn ogystal ag esboniad ynghylch sut y bydd yr arian ychwanegol yn cael ei ddyrannu, byddwn i'n ddiolchgar pe gallech egluro pa opsiynau yr ydych yn eu hystyried ar gyfer dod o hyd i'r £0.5 biliwn y soniwyd amdano dros y 10 mlynedd nesaf er mwyn talu cost y rhaglen adfer a gwella, a sut yr ydych efallai'n gweithio gyda Llywodraeth y DU mewn modd cadarnhaol.

Fel fy nghyd-Aelodau ar y Pwyllgor Newid Hinsawdd, Amgylchedd a Seilwaith, rwy'n croesawu ymrwymiad Llywodraeth Cymru i gyflwyno Bil i wella'r fframwaith rheoleiddio ar gyfer diogelwch tomenni glo. Mae adroddiad Comisiwn y Gyfraith wedi tynnu sylw at y ffaith na ddylid newid y drefn reoleiddio bresennol ar gyfer tomenni sy'n gysylltiedig â phyllau glo gweithredol, ac na ddylai unrhyw ddeddfwriaeth newydd fod yn berthnasol i domen y mae Rheoliadau Chwareli 1999 neu Reoliadau Mwyngloddiau 2014 yn berthnasol iddi. Felly, byddai'n dda cael rhai sylwadau ar hynny, Dirprwy Weinidog, o ran a fyddwch yn gweithredu ar yr argymhelliad hwnnw.

O ran yr hyn y mae angen ei gwmpasu gan ddeddfwriaeth newydd, mae problemau y mae angen mynd i'r afael â nhw, fel colli sgiliau arbenigol dros y degawdau diwethaf, straen difrifol ar adnoddau ein hawdurdodau lleol—oherwydd eu bod yn credu bod yn rhaid iddyn nhw ysgwyddo rhywfaint o gost hyn—dosbarthiad anghyfartal o domenni ledled Cymru sydd bellach yn rhoi baich anghymesur ar rai awdurdodau lleol, ac un sy'n gosod pwerau statudol sydd ond yn dod i rym pan fydd tomen wedi mynd yn ansefydlog. Er mwyn helpu awdurdodau i weithredu'n rhagweithiol yn hytrach nag yn adweithiol i sicrhau diogelwch tomenni, mae argymhelliad y dylid ffurfio un corff goruchwylio, sy'n gyfrifol am ddiogelwch tomenni ac sydd â mwy o bwerau. Mae hyn yn ymddangos i mi yn gynnig synnwyr cyffredin. Felly, a ydych chi'n cefnogi hynny? Roedd dros 90 y cant o'r ymatebwyr yn cytuno â'r cynnig, ond roedden nhw wedi eu rhannu'n weddol gyfartal ynghylch a ddylai'r awdurdod goruchwylio fod yn gorff newydd neu yn wir gorff sy'n bodoli eisoes. Rwy'n cytuno y byddai corff newydd efallai'n rhoi hwb newydd i hyn, yn hytrach nag is-adran newydd i Cyfoeth Naturiol Cymru, oherwydd ein bod ni'r Aelodau i gyd yn gwybod y pwysau sydd ar Cyfoeth Naturiol Cymru—maen nhw'n wynebu prinder staff ac maen nhw'n wynebu diffyg cyllid difrifol. Felly, mae hwnnw'n gwestiwn penodol sydd gen i.

Rwy'n ymwybodol eich bod chi wedi bod yn gweithio i nodi 2,456 o domenni, ac mae 327 ohonyn nhw yn cael eu hystyried yn rhai risg uwch. Mae Comisiwn y Gyfraith yn dymuno ein gweld yn ychwanegu at y gwaith hwnnw drwy greu cofrestr ganolog o domenni—mae hynny'n adleisio fy mhwynt yn gynharach—fel ein bod yn gwybod yn union beth yw'r sefyllfa yr ydym yn ymdrin â hi. Roedd dros 90 y cant o'r ymatebwyr yn cytuno â chael y gofrestr tomenni hon, felly a wnewch chi ddweud wrthym ni'r Aelodau yma heddiw, a fyddwch chi'n darparu'r data pwysig hynny, yr wybodaeth bwysig honno, mewn gwirionedd fel y gallwn ni i gyd weithio ar draws pleidiau gwleidyddol, a gweithio ar draws Llywodraethau, gobeithio, fel y gellir lleddfu ofnau pobl sy'n byw neu'n gweithio'n agos at y tomenni hyn yn gynt yn hytrach nag yn hwyrach? Diolch.