Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru am 1:41 pm ar 30 Mawrth 2022.
Diolch, Lywydd. Bydd yr Aelodau’n ymwybodol fy mod wedi galw ddoe yn ystod y cwestiynau busnes, drwy’r Trefnydd, ar y Dirprwy Weinidog Newid Hinsawdd i wneud datganiad am y sefyllfa erchyll ddydd Llun pan gafodd nifer o drenau, sawl cerbyd, cannoedd o deithwyr eu gadael am sawl awr ar drenau ar ddiwrnod cynnes iawn, ac roedd y sefyllfa'n llai na delfrydol. Wel, rwy’n falch iawn o ddweud bod y Gweinidog a minnau wedi siarad brynhawn ddoe, wedi hynny, ac addawodd y byddai’n cael rhyw fath o wybodaeth yn ôl gan Trafnidiaeth Cymru. Rwy’n ddiolchgar iawn am y llythyr a gefais gan y prif weithredwr, drwoch chi, Ddirprwy Weinidog, ac maent yn mynd i lansio ymchwiliad difrifol i hynny. Maent yn gofyn i unrhyw un yr effeithiwyd arnynt yn fawr gan hyn i roi gwybod, a hoffwn annog pobl i wneud hynny. Diolch.
Felly, gan symud ymlaen at fy nghwestiynau fel llefarydd, mae fy un cyntaf yn ymwneud â diogelu ffynonellau ynni. Nawr, mae'n rhaid i'n camau gweithredu ar ddiogelu ffynonellau ynni fod yn gadarn ac yn bendant os ydym am ddiogelu dyfodol llewyrchus a rhyngwladol i Gymru. Mae'n rhaid inni chwarae ein rhan i roi diwedd ar y ddibyniaeth fyd-eang ar ynni Rwsia a rhyddhau grym ein draig Gymreig ein hunain. Ar hyn o bryd, mae 8 y cant o'r galw am olew yn y DU a 4 y cant o'r galw am nwy yn y DU yn cael ei ddiwallu gan fewnforion o Rwsia. Nawr, mewn ymateb i'r ymosodiad brawychus ac anghyfreithlon ar Wcráin, bydd Llywodraeth y DU yn dod â mewnforion olew i ben yn raddol yn ystod y flwyddyn. Mae effaith prisiau nwy anwadal byd-eang ar y DU yn tanlinellu pwysigrwydd cynllun Llywodraeth y DU i gynhyrchu mwy o ynni rhad, glân, adnewyddadwy ac ynni niwclear yn y DU. Mae eich gweledigaeth ar sut i gynyddu ynni adnewyddadwy yng Nghymru wedi'i hamlinellu yn yr archwiliad dwfn i ynni adnewyddadwy. Disgwylir i rai o’r argymhellion gymryd peth amser i’w cyflawni—2023 ar gyfer ardaloedd adnoddau strategol morol, a 2024 ar gyfer cynllun ynni cenedlaethol. Yng ngoleuni'r argyfwng ynni newydd, pa gamau y byddwch yn eu cymryd i gyflymu'r gwaith ar gynhyrchu mwy o ynni adnewyddadwy a chyflwyno'r cynllun ynni cenedlaethol? Diolch.