Part of the debate – Senedd Cymru am 6:24 pm ar 26 Ebrill 2022.
Fel aelod o Bwyllgor Cyllid y Senedd, hoffwn i ddiolch i Gadeirydd ein pwyllgor, Peredur Owen Griffiths, am ei stiwardiaeth, ac i fy nghyd-aelodau ar y pwyllgor, Mike Hedges a Peter Fox, am eu gwaith cadarn ar y pwyllgor. Hoffwn i fanteisio ar y cyfle hwn hefyd i gofnodi fy niolch i fy nghyd-Aelodau Jack Sargeant, Carolyn Thomas ac Alun Davies, sydd wedi dirprwyo'n fedrus ar fy rhan i ar adegau yn ystod ein cyfnod o graffu ar y Ddeddf hon.
Rwy'n cytuno â'r Gweinidog pan amlinellodd yr angen cyffredinol am y Bil. Dywedodd y Gweinidog wrth y pwyllgor, ac rwy'n dyfynnu:
'mae natur fregus Gweinidogion Cymru, mewn gwirionedd, o ran gallu ymateb yn briodol i newidiadau polisi treth sy'n cael ei wneud gan Lywodraeth y DU yn eithaf clir, a dylai Gweinidogion Cymru fod mewn sefyllfa i ddarparu ymatebion sydyn iawn i ddigwyddiadau allanol penodol'.
Rydym ni wedi gweld bod Canghellor y DU yn fedrus wrth wneud newidiadau helaeth i bolisi treth, newidiadau gydag ystyriaeth brin o'r canlyniad ar fesurau trethu Cymru. Felly, roeddwn i'n falch bod y Gweinidog wedi egluro'n glir yn ei llythyr mai dim ond i ymateb i amgylchiadau allanol penodol y byddai'r pwerau hyn yn cael eu defnyddio, ac nad oedden nhw'n rhagweld y byddai'r pwerau'n cael eu defnyddio'n rheolaidd. Fodd bynnag, rwyf i hefyd yn nodi ac yn croesawu'n fawr y gwelliannau arfaethedig, fel y nododd y Gweinidog heddiw. Mae'n rhaid i ni bob amser gofio'r cydbwysedd rhwng pŵer y Weithrediaeth a phwerau'r ddeddfwrfa—y cydbwysedd mân hwn, wedi'i amrywiaethu ymhellach mewn Deyrnas Unedig gyda strwythur llywodraethu datganoledig aeddfed. Roedd y pwyllgor, rwy'n gwybod, yn awyddus i gael sail tystiolaeth, ac rwy'n croesawu llythyr y Gweinidog at y Pwyllgor Cyllid ar 22 Ebrill, sy'n amlinellu'r wybodaeth fanwl helaeth a phenodol yr oedd y pwyllgor yn gofyn amdani, a hynny'n briodol. Nodais i'r pennawd o ymateb y Sefydliad Siartredig Trethiant i adroddiad y pwyllgor, a nododd fod y pwyllgor yn rhoi 'cefnogaeth ofalus' i Fil Deddfau Trethi Cymru etc. (Pŵer i Addasu)—yn ei hanfod, llywodraethu da. Ymatebodd Llywodraeth Lafur Cymru yn ystwyth ac yn hyblyg i ddigwyddiadau allanol, wrth i swyddogaethau a phwyllgor craffu'r Senedd wneud eu gwaith a'u dadansoddiadau yn fforensig.
Llywydd, gyda'r gwelliannau sydd wedi'u nodi, rwyf i yn cefnogi egwyddorion cyffredinol Bil Deddfau Trethi Cymru etc. (Pŵer i Addasu), a hoffwn i hefyd fanteisio ar y cyfle hwn, yn olaf, i ddiolch i'r Gweinidog, Rebecca Evans, am y modd y mae wedi cyflwyno'r mesur hwn, ei dull addasol ac adeiladol yn ystod y broses hon. Diolch yn fawr.