Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:32 pm ar 26 Ebrill 2022.
Wel, Llywydd, mae Vikki Howells yn gwneud pwynt atodol pwysig am y ffordd y mae'r symiau gostyngedig a ddaw i Gymru, beth bynnag, yn cael eu brigdorri gan Lywodraeth y DU ar gyfer ei phrosiectau ei hun, y bydd yn ceisio eu rhedeg yma yng Nghymru. Felly, rhaglen Multiply fydd yr enghraifft amlycaf o hynny—dros £100 miliwn a ddylai fod yn nwylo'r rhai sy'n gwneud penderfyniadau yng Nghymru yn hytrach yn cael eu penderfynu gan Weinidogion Llywodraeth y DU yng Nghymru. Mae rhaglen Multiply—gadewch i mi egluro i arweinydd yr wrthblaid—nid yw rhaglen Multiply yn nwylo arweinwyr llywodraeth leol o gwbl. Mae'n gynllun a ddyfeisiwyd gan Lywodraeth y DU; a grëwyd yn Whitehall; dim cyfeiriad at Gymru o gwbl; dim un frawddeg gan unrhyw un o Weinidogion y DU cyn iddi gael ei chyhoeddi; dim synnwyr o gwbl ei fod yn deall y cyd-destun Cymreig y bydd yn ceisio gweithredu ynddo. Os edrychwch chi ar y ddewislen o ddewisiadau y dywedir bod yn rhaid i awdurdodau lleol weithredu yn unol â nhw, maen nhw'n canolbwyntio yn llwyr—yn llwyr—ar Loegr. Maen nhw'n adlewyrchu'r dirwedd sydd yng Nghymru yn unig. Nid oes yr un cyfeiriad at y rhwydwaith dysgu oedolion yma yng Nghymru, dim un cyfeiriad at ddarpariaeth addysg bellach yng Nghymru, dim un cyfeiriad at blatfform Hwb, sy'n darparu'r rhan fwyaf o'r adnoddau a fydd yn angenrheidiol ar gyfer unrhyw raglen effeithiol yma yng Nghymru. Wrth gwrs, Llywydd, nid yw'r gwrthwynebiad i wario arian ym maes rhifedd; mae'n fater o arian yn cael ei wario yn aneffeithiol, arian a fydd bellach mewn perygl o ddyblygu darpariaeth yma yng Nghymru, a fydd yn cael ei wario mewn ffyrdd nad oes ganddyn nhw unrhyw berthynas â'r cyd-destun y mae'n cael ei wario ynddo, ac a fydd, mae arnaf ofn, yn golygu y gellid bod wedi defnyddio'r arian hwnnw, y gellid bod wedi ei ddefnyddio yn llawer mwy effeithiol, mewn ffyrdd sy'n gweithio gyda graen y dirwedd yma yng Nghymru yn hytrach na'i hanwybyddu yn llwyr, yn syml, ni fydd yn cyflawni'r canlyniadau y byddai wedi eu cyflawni pe bai wedi cael ei wario mewn ffyrdd a oedd yn parchu'r setliad datganoli ac yn parchu'r ffordd y dylai penderfyniadau gael eu gwneud yma yng Nghymru.