Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:42 pm ar 26 Ebrill 2022.
Wel, Llywydd, mae cyfres o resymau pam mae cynghorau yn dal arian wrth gefn. Bydd llawer iawn o'r arian hwnnw mewn cronfeydd wrth gefn wedi'u clustnodi. Mewn geiriau eraill, nid yw'n arian sydd ar gael i'r cyngor ei wario. Mae yno oherwydd bod ganddyn nhw raglen ysgolion yr unfed ganrif ar hugain, er enghraifft, ac mae'r arian hwnnw eisoes wedi'i ddyrannu i wneud yn siŵr y gall y rhaglen honno fynd yn ei blaen. Ceir arian, oherwydd bod Llywodraeth y DU yn darparu setliadau i ni mor hwyr yn y flwyddyn, y mae'n rhaid i ni ei drosglwyddo i awdurdodau lleol yn ddiweddarach yn y flwyddyn hefyd yn y pen draw, ac, yn hytrach na'i ddefnyddio mewn ffordd aneffeithiol yn debyg i'r gronfa ffyniant gyffredin, maen nhw'n ei gadw fel y gallan nhw gynllunio i wneud y defnydd gorau o'r gwariant hwnnw. Felly, mae rhesymau pam mae awdurdodau lleol yn cadw arian wrth gefn, ac mae hynny yn wir am awdurdodau lleol o bob lliw gwleidyddol mewn sawl gwahanol ran o Gymru.
Rwy'n gweld bod y Pwyllgor Cyllid, y mae'r Aelod, wrth gwrs, yn Gadeirydd arno, yn dymuno cael adolygiad o'r cronfeydd wrth gefn sydd gan lywodraeth leol, ac, wrth gwrs, rydym ni'n hapus i wneud yn siŵr bod llywodraeth leol yn cadw'r cronfeydd wrth gefn sydd eu hangen arni yn unig at y mathau priodol o ddibenion. Yr hyn nad wyf i'n credu sy'n synhwyrol, Llywydd, ac rwyf i wedi edrych ar faniffesto Plaid Cymru ar gyfer ardal Caerffili, ac roeddwn i'n ddigon ffodus i fod yng Nghaerffili ddoe—. Rwy'n gweld bod y maniffesto yn ymrwymo cyngor Caerffili, sy'n cael ei redeg gan Blaid Cymru, i rewi'r dreth gyngor y flwyddyn nesaf—cam gweithredu gwirioneddol anghyfrifol fel y mae'n ymddangos i mi—ac yna i droi at gronfeydd wrth gefn ar gyfer gwariant rheolaidd ar wasanaethau ieuenctid. Eto, nid yw'n gam gweithredu yr oeddwn i'n meddwl y byddai unrhyw Gadeirydd Pwyllgor Cyllid yn fodlon ei argymell i'w gydweithwyr.