Part of the debate – Senedd Cymru am 3:27 pm ar 27 Ebrill 2022.
Mae’r sector twristiaeth yng Nghymru yn bwysig iawn i economi Cymru ac i’r bobl sy’n byw ac yn gweithio yma yng Nghymru. Mae twristiaeth yn chwarae rhan enfawr yn fy etholaeth i, Brycheiniog a Sir Faesyfed, o Ystradgynlais i Lanbadarn Fynydd, tref lyfrau’r Gelli Gandryll, gŵyl y Dyn Gwyrdd. Gallwn barhau, gan mai Brycheiniog a Sir Faesyfed yw canolbwynt twristiaeth Cymru.
Mae gormod o bobl yn y lle hwn yn credu bod ein sector twristiaeth yn ffynhonnell ddiddiwedd o arian. Mae gennyf farn lawer mwy cadarnhaol. Ydy, mae ein gwlad yn wynebu anawsterau, ond nid trethu ein sector twristiaeth yw’r ateb. Mae’n bosibl y bydd cynghorau ledled Cymru yn gweithredu cynnydd o hyd at 300 y cant mewn trethi ar lety gwyliau dilys. Bydd hyn yn cael effaith aruthrol ar yr economi leol ac ar ein perchnogion busnes yma yng Nghymru.
Gallaf weld pam fod y Llywodraeth am fynd i’r afael â pherchnogaeth ail gartrefi, ac rwy'n cydymdeimlo â’ch amcanion. A yw’n iawn fod rhywun 500 milltir i ffwrdd yn gallu prynu tŷ yng nghefn gwlad sir Faesyfed a’i ddefnyddio fel llety gwyliau am rai wythnosau o’r flwyddyn i osgoi talu trethi, gan yrru pobl leol o’r ardal a chodi prisiau tai? Rwy'n amau y byddai llawer yn dweud bod hyn yn dderbyniol. Drwy drethu busnesau twristiaeth dilys, gyda rhai ohonynt yn wynebu cyfyngiadau cynllunio ar ddefnydd, byddant yn cael eu cosbi a’u gorfodi i roi'r gorau iddi. Bydd y polisi treth, ni waeth pa mor dda yw'r bwriad y tu ôl iddo, yn arwain at ganlyniadau anfwriadol i'n cymuned fusnes. Yr hyn y mae angen inni ei wneud yw mynd i’r afael â’r nifer fawr o gartrefi gwag a thai gwag neu’r diffyg adeiladu tai. Dylai’r cartrefi hyn gael eu blaenoriaethu ar gyfer pobl leol er mwyn helpu i ddatrys yr argyfwng tai. Ond beth a welwn gan y Llywodraeth Lafur sosialaidd hon? Dim cynllun, dim ond cynllun treth.
Mae’r polisi hwn, yn ogystal â threth dwristiaeth sy’n cael ei chynllunio gan y sosialwyr o fy mlaen, yn ffordd sicr o wneud llanast ohoni: effaith ddeublyg treth ar fusnesau a phobl sy’n darparu gwasanaeth hanfodol ac yn rhoi profiad gwych i bobl sy’n ymweld â Chymru. Gwn y bydd llawer ar draws y llawr a fy nghyd-Aelodau newydd ar y dde yn dweud bod angen treth dwristiaeth arnom. Maent yn ein cymharu ag Ewrop ac yn dweud bod gan ddinasoedd fel Amsterdam a Budapest dreth dwristiaeth. Felly, pam nad oes gennym un yma yng Nghymru? Clywn y Prif Weinidog yn dweud yn eithaf rheolaidd, 'Yng Nghymru, fe'i gwnawn yn ein ffordd ein hunain.' Felly, pam fod yn rhaid inni ddilyn pawb arall? Gallwn wneud pethau'n wahanol. Gadewch inni beidio â chael treth dwristiaeth. Gadewch inni gael sgwrs go iawn am y sefyllfa.
Yn syml, nid oes gennym yr un niferoedd o bobl yn ymweld â nifer helaeth o'n cyrchfannau yng Nghymru o gymharu â llawer o leoliadau Ewropeaidd. Dylem fod yn annog twristiaeth ac yn hyrwyddo Cymru fel lle y mae pobl yn dymuno dod i ymweld ag ef, i dyfu ein heconomi, gan ddarparu swyddi a chyfleoedd i bawb. Mae treth dwristiaeth yn peryglu ein heconomi. Mae hyn, yn ei dro, yn rhoi swyddi mewn perygl ar adeg pan fo angen swyddi ar bobl yn fwy nag erioed. Mae angen Llywodraeth gefnogol ar bobl Cymru a phobl Brycheiniog a Sir Faesyfed, Llywodraeth sy’n mynd i’r afael â’r argyfwng tai ac yn cefnogi ein busnesau, nid un sy'n defnyddio ymwelwyr a gweithwyr fel bwch dihangol i wneud iawn am fethiannau’r Llywodraeth hon. Mae’r Ceidwadwyr yn cefnogi ein cymuned fusnes, mae’r Ceidwadwyr yn cefnogi twristiaeth, a byddwn yn gwrthwynebu unrhyw reoliadau gwarthus a gyflwynir gan y glymblaid anhrefnus hon rhwng Llafur a Phlaid Cymru. Ni yw plaid busnes, a dyna pam fy mod yn annog pawb yn y Siambr i gefnogi cynnig y Ceidwadwyr heddiw.