5. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Fframwaith Canlyniadau Iechyd a Gofal Cymdeithasol

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:19 pm ar 10 Mai 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 3:19, 10 Mai 2022

Diolch yn fawr. Wel, i ateb y cwestiwn olaf, 'Ydy hi'n amhosibl gweld gwahaniaeth yn yr allbynau?', wel, na, dyna pam mae gwneud rhywbeth ynglŷn ag anghydraddoldeb yn rhan allweddol o beth rydyn ni'n ei mesur fan hyn. Dwi'n awyddus iawn i beidio â jest siarad fan hyn; dwi'n glir iawn mai beth sydd ei angen yw pethau rydyn ni'n gallu eu mesur, a dwi'n benderfynol i sicrhau bod hynny'n bosibl yn y maes atal, yn ogystal â chlirio'r rhestrau aros. Mae hi mor hawdd i gyfrif faint o hip operations sydd angen eu gwneud. Mae'n lot mwy anodd i ddweud, 'Reit, rŷm ni'n mynd i weld llai o blant yn mynd i'r ysgol yn ordew.' Ond dwi yn meddwl ei fod e'n bwysig ein bod ni'n canolbwyntio ar hynny, a dwi'n meddwl bydd yna bwysau arnom ni i ganolbwyntio bron â bod yn llwyr ar glirio'r rhestrau aros yma, ond dwi'n meddwl byddai hwnna'n gamgymeriad, achos os nad ydym, fe fydd y system jest yn llenwi lan eto. Ac felly, dyna pam, i fi, mae'n hollbwysig ein bod ni'n canolbwyntio ar y mesurau ataliol yma ar yr un pryd â chlirio'r rhestrau aros yna. 

A jest ynglŷn â'r cyfrifoldeb ar yr unigolyn, dwi'n meddwl bod hwn—. Mae'n swnio'n dda, ond, actually, rŷm ni wedi treulio dwy flynedd yn dweud wrth unigolion yn union beth i'w wneud, yn union ble i fynd, yn union pryd i adael eu tŷ nhw, yn union pwy i gwrdd â nhw, sut i gwrdd â nhw. Felly, mae'r sifft yna yn mynd i fod yn eithaf anodd, achos rŷm ni wedi bod yn eithaf paternalistic dros y ddwy flynedd diwethaf. Nawr, mae angen i ni gael pobl i gymryd y cyfrifoldeb drostyn nhw eu hunain. Dwi ddim yn meddwl ein bod ni'n mynd i'w gadael nhw ar ben eu hunain i wneud hynny. Rŷm ni'n cydnabod bod rhai pobl yn gallu gwneud hynny yn well nag eraill, ond dwi yn meddwl bod pethau newydd gyda ni i'n helpu ni gyda hwnna. Dwi'n meddwl bod mesurau digidol, er enghraifft, lle rŷm ni'n gallu helpu pobl i helpu eu hunain hefyd, a does dim rheswm pam na allwn ni ddefnyddio mesurau newydd modern i'n helpu ni gyda mynd i'r afael â rhai o'r problemau yma.