Diolch, Llywydd. Mae'n bleser gen i alw ar y Senedd i ddathlu deng mlwyddiant y Coleg Cymraeg Cenedlaethol, a hoffwn, fel llefarydd Plaid Cymru ar addysg ôl-16, eu llongyfarch ar eu degawd cyntaf o gynllunio a datblygu'r ddarpariaeth cyfrwng Cymraeg a dwyieithog sy'n creu cyfleon gwerthfawr i gymaint o fyfyrwyr yn ein prifysgolion, colegau addysg bellach ac yn y maes prentisiaethau.

Tan yn rhy ddiweddar—yn wir, pan oeddwn i'n fyfyriwr—dim ond trwy hap oedd hi, os oedd eich darlithydd yn digwydd bod yn medru'r Gymraeg, yr oeddech chi'n medru astudio drwy gyfrwng y Gymraeg. Ond, diolch i gytundeb Llywodraeth Cymru'n Un rhwng Plaid Cymru a'r Blaid Lafur, fe ddechreuwyd ar y gwaith o ffurfio'r coleg ffederal, fel y galwyd y cynllun, a arweiniodd at sefydlu'r Coleg Cymraeg Cenedlaethol yn 2011.

Roeddwn i'n gweithio ym Mhrifysgol Abertawe ar y pryd, a chofiaf yn glir y cyffro a'r llawenydd wrth i'r gwaith o gynllunio a buddsoddi mewn darpariaeth cyfrwng Cymraeg fynd rhagddo. Bellach mae 4,700 o fyfyrwyr bob blwyddyn yn astudio elfen o'u cwrs gradd drwy'r Gymraeg. Ac mae gwaith diweddar y coleg mewn colegau addysg bellach yr un mor bwysig a chyffrous. A diolch i gytundeb cydweithio y Llywodraeth gyda Phlaid Cymru, bydd y coleg yn buddsoddi ym maes prentisiaethau hefyd.

Pen-blwydd hapus felly i'r Coleg Cymraeg Cenedlaethol, a phob hwyl ar y gwaith sydd mor bwysig i ddyfodol ein cenedl.