7. Datganiad gan y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol: Diweddariad ar Wcráin

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:02 pm ar 17 Mai 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jane Hutt Jane Hutt Labour 5:02, 17 Mai 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn, Mark Isherwood. Rydych chi wedi ailadrodd y data y gwnes i ei roi yn y datganiad. Rydw i’n credu ei bod hi’n galonogol iawn bod Llywodraeth y DU, o'r diwedd, yr wythnos diwethaf, wedi cytuno i ddarparu data fesul awdurdod lleol, a gallem wedyn nodi, fel yr ydych chi wedi’i ddweud, fod 1,126 o ffoaduriaid o Wcráin wedi dod drwy'r cynllun Cartrefi i Wcráin—y bydd rhai ohonyn nhw yn ein canolfannau croeso, rhai gyda noddwyr lletyol. Ond, gan gydnabod hefyd fod llawer mwy o fisâu wedi'u cymeradwyo o hyd. Dywedais i hynny yn fy natganiad hefyd—o leiaf dair gwaith y nifer hwnnw.  

Rydw i’n cyfarfod â'r Gweinidog Ffoaduriaid, yr Arglwydd Harrington, bob pythefnos. Fe wnes i ei gyfarfod ddydd Iau gyda fy nghyd-Weinidog Neil Gray, Gweinidog Llywodraeth yr Alban. Mae gennym ni dri pheth ar yr agenda: oedi o ran fisâu, diogelu, cyllid. Rydym ni’n amlwg yn ychwanegu pethau eraill hefyd, wrth iddyn nhw ddod drwodd. Ond maen nhw'n gyfarfodydd adeiladol iawn. Ac mae'r dystiolaeth gennym ni, mae gen i lawer o dystiolaeth, nid yn unig o fy ngwaith achos fy hun ond gan lawer o bob rhan o'r Siambr hon, o'r oedi annerbyniol hwn rhwng cymeradwyo fisâu a chyrraedd. Felly, cyfrifoldeb Llywodraeth y DU yw hynny ac mae'n rhaid iddyn nhw ei oresgyn. Ond, mae cynnydd yn cael ei wneud, fel y gwyddoch chi, o ran y niferoedd.

Mae'n dda eich bod wedi cael y sesiwn friffio honno gan y Groes Goch Brydeinig, yn enwedig mewn perthynas â'n rôl fel uwch-noddwr. Mae hyn yn rhywbeth lle rydym ni wedi ymrwymo i gefnogi 1,000 o bobl, gan hepgor yr angen i adnabod noddwr unigol a chael eu noddi'n uniongyrchol gan Lywodraeth Cymru. Ac ar 10 Mai, mae gennym ni 1,317 o fisâu sydd wedi'u rhoi i bobl o Wcráin—mwy na 1,000—o dan y llwybr hwn. Felly, roeddem ni’n aros, drwy’r dydd bob dydd, gyda gwaith ar benwythnosau—fe wnes i sôn am Citizens UK Cymru—iddyn nhw gyrraedd. Trefnwyd y cludiant, gan weithio gyda Citizens UK Cymru, ac ym Maes Awyr Luton, cyrhaeddodd y teuluoedd. Mae'n aruthrol pan fydd y partneriaethau hynny'n gweithio, ond mae gennym ni gymaint yn fwy i'w wneud i symud hynny ymlaen.

Rwy’n credu bod eich pwynt am ddiogelu a'r canolfannau croeso, y gwaith rydyn ni’n ei wneud, yn hollbwysig. Pan fyddan nhw’n cyrraedd y canolfannau croeso, mae pawb yno i helpu i gefnogi. Mae gwasanaethau cyfieithu ar gael. Mae cyfleoedd i ddechrau dysgu Saesneg—rydym ni wedi sôn am ESOL—cofrestru gyda meddygon teulu, plant yn dechrau yn yr ysgol a chymorth gydag arian, budd-daliadau lles a chyngor i ddod o hyd i waith. Mae hyn i gyd ar ein gwefan noddfa. Mae cymaint o ganllawiau a gwybodaeth yn cael eu diweddaru'n gyson. Ac mae diogelu'n hanfodol, fel y gwyddoch chi, a dyna pam mai canolfannau croeso yw'r ffordd fwyaf diogel o gefnogi pobl o Wcráin sy'n dianc rhag gwrthdaro, yn hytrach nag—. Rwyf i wedi codi ein pryderon am unrhyw fath o lwybr at baru anffurfiol ar y cyfryngau cymdeithasol. Yn amlwg, mae'r gwesteiwyr, mae llawer o hyn yn gweithio'n dda iawn gyda Cartrefi i Wcráin, ond mae'n bwysig edrych ar ein canllawiau diogelu a chaethwasiaeth fodern.

Yn olaf, ydy, mae hwn yn fater ar draws y Llywodraeth. Mae gennym ni gyfarfod wythnosol—mae gennym ni un bore yfory—gyda'n cyd-Weinidogion. Addysg, iechyd, llywodraeth leol, tai, rydym ni i gyd yn gweithio—. Cludiant. Rydym ni i gyd yn gweithio gyda'n gilydd i fynd i'r afael â'r materion hyn. Fi’n amlwg sy’n cydlynu hyn. Rydych chi wedi sôn am yr achos pwysig hwnnw yr oeddwn i’n falch iawn o ymateb iddo, Mark, cyn gynted â phosibl. Y dyddiau cynnar hyn, llywodraeth leol—. Rwyf i wedi canmol llywodraeth leol am yr hyn maen nhw’n ei wneud. Maen nhw hefyd yn cael arweiniad, maen nhw’n ei reoli, derbyniadau, ac mae'r rhain yn faterion gweithredol rydym ni’n gweithio gyda'n gilydd arnyn nhw. Rwy'n edrych ymlaen, gyda'r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol, at gwrdd â'n set newydd o arweinwyr yn fuan iawn i'w trafod. Ond, yn weithredol, wrth gwrs, rydym ni’n gweithio gyda phrif weithredwyr.

Ac yn awr, plant. Cefais neges wych gan ffoadur ifanc sydd wedi bod yn aros i fynd i'r ysgol yn fy etholaeth, a anfonodd neges bersonol ataf neithiwr i ddweud, 'Mae'n wych teimlo fy mod yn yr ysgol. Rydw i yn fy arddegau, rwy'n dysgu, mae'n wych.' Bydd hyn yn digwydd i'r plant wrth iddyn nhw ddod drwodd, ac mae llywodraeth leol wedi ymrwymo i wneud i hynny weithio.