2. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:41 pm ar 24 Mai 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 2:41, 24 Mai 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr iawn. Mae'r cynllun Cychwyn Iach yn gynllun bwyd lles, nad yw, fel y gwyddoch chi, wedi'i ddatganoli i Gymru. Fodd bynnag, ysgrifennodd y Dirprwy Weinidog Iechyd Meddwl a Llesiant at yr Ysgrifennydd Gwladol, ddiwedd y llynedd, rwy'n credu, ac mae hefyd wedi ysgrifennu eto i ofyn a gwthio'n wirioneddol am gynnydd yn y cynllun. Onid yw honno'n un ffordd y gallai Llywodraeth y DU helpu gyda'r argyfwng costau byw? Rwy'n credu bod y Dirprwy Weinidog yn awyddus iawn i weld cymhwysedd Cychwyn Iach tan y bydd plentyn yn dechrau yn yr ysgol gynradd—rwy'n credu y byddai hynny'n helpu—gan gynyddu trothwy incwm aelwydydd er mwyn creu cysondeb â'r trothwy ar gyfer prydau ysgol am ddim. Byddai hynny'n helpu i gefnogi ein plant mwyaf agored i niwed. Felly, mae llawer o bethau y byddai modd eu gwneud. A bod yn deg, rwy'n credu bod yr Ysgrifennydd Gwladol wedi caniatáu i'w swyddogion ymgysylltu â swyddogion y Dirprwy Weinidog i geisio gweld lle y gallan nhw wneud mwy, a gwn i fod y trafodaethau hynny'n mynd rhagddynt. Mae'r Dirprwy Weinidog hefyd wedi gofyn i'w swyddogion ystyried datganoli bwydydd lles, ac yr ydym ni'n bwriadu cynnal adolygiad annibynnol o'r cynllun Cychwyn Iach yma yng Nghymru yn ddiweddarach eleni, yn yr hydref.  

O ran cyfiawnder bwyd, unwaith eto, mae 8 miliwn o bobl ledled y DU wir yn ffigur erchyll. Arweiniodd y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol gyfarfod bwrdd crwn ar dlodi bwyd, yr oeddwn i'n falch iawn o ymuno ag ef, yr wythnos cyn yr wythnos diwethaf, a gwnaethom ni drafod argyfwng parhaus costau byw ac effaith prisiau cynyddol, ac, wrth gwrs, yr effaith y mae prisiau ynni uchel hefyd yn ei chael ar dlodi bwyd. Clywodd y Gweinidog a minnau gan gynrychiolwyr rhai o'n banciau bwyd, a oedd yn dweud eu bod wedi gorfod ailystyried yn llwyr pa fwyd y maen nhw'n ei roi mewn parseli bwyd, oherwydd ni all pobl fforddio gwresogi bwyd, sydd wir yn warthus. Mae'r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol yn ystyried y cyllid. Rydym ni wedi dyrannu £3.9 miliwn i gefnogi camau gweithredu sydd wir yn ymdrin ag achosion sylfaenol tlodi bwyd, gan ddatblygu llwyddiant gwaith blaenorol y mae hi wedi'i gyflwyno, a bydd cyhoeddiad yn fuan ynghylch sut y caiff yr arian ei ddosbarthu eleni.