Rydw i’n croesawu'r datganiad hwn heddiw, wrth gwrs. Rydw i eisiau canolbwyntio'n benodol ar dri maes sydd, yn fy marn i, yn hanfodol i unrhyw system gyfiawnder. Y cyntaf yw sicrhau bod y system gyfiawnder yn cael ei gwahanu oddi wrth unrhyw ymyrraeth neu ddylanwad gwleidyddol. Ac, wrth gwrs, mae hynny'n digwydd yn San Steffan, fel rydym ni’n siarad. Mae hynny'n eithriadol o bwysig os yw pobl yn mynd i fod â ffydd yn y system: yn gyntaf wrth sefydlu'r system honno ac, yn ail, wrth gael mynediad i'r system os oes angen.

Yn ail, sicrhau mynediad cyfartal i gyfiawnder, ac rydw i’n sôn am ddau fath o fynediad yma: (1) o ran fforddiadwyedd—. Rydym ni’n gwybod beth wnaeth ddigwydd i gymorth cyfreithiol ac rydym ni’n gwybod beth wnaeth ddigwydd, felly, i hawl pobl, ac rwy’n credu ei bod yn hawl ddynol, i gael mynediad at gyfiawnder, yn cael ei wrthod dim ond am nad oedd ganddyn nhw'r cyllid i wneud hynny. Ac yn yr un modd, rhaid i fynediad cyfartal fod o ran mynediad corfforol, y gallu i gael mynediad at gyfiawnder yn agos i'r cartref, pe bai ei angen arnoch chi. Ac eto, o dan hawliau dynol, mae pobl wedi ymgorffori mewn hawliau dynol yr hawl i gael mynediad at gyfiawnder. A gwyddom—sonioch chi amdano—nifer y llysoedd sydd wedi'u cau. Dydw i ddim yn dychmygu y byddan nhw’n cael eu hailagor, felly mae'n rhaid i ni edrych ar ffyrdd eraill i bobl gael mynediad at gyfiawnder, ac mae posibiliadau technegol yno mae angen buddsoddi ynddyn nhw.

Ac yn olaf gen i, rhaid i ni ddilyn llwybr sy'n benodol i'r Gymru. Rhaid i ni ganolbwyntio ar pam mae pobl yn cael eu hunain yn y system cyfiawnder troseddol—ac rydych chi wedi sôn am gyfiawnder cymdeithasol—yn y lle cyntaf, ac wedi rhoi rhywfaint o waith atal yn gynnar iawn. A soniodd Jenny yn gwbl briodol am blant; byddwn i wedi sôn am blant o ran profiadau niweidiol yn ystod plentyndod, sy'n chwarae rhan hollbwysig, ac maen nhw yno mewn niferoedd mawr o fewn y system cyfiawnder troseddol. Felly, mae atal hefyd yn rhan enfawr o hyn. Felly, atal pobl rhag dod yn ddioddefwyr yn y lle cyntaf, a rhag cyflawni troseddau yn ail.

Felly, rwy’n croesawu hyn. Mae llawer i'w wneud. Roeddwn i’n mynd i ofyn y cwestiwn y gwnaeth Huw ei ofyn—a oes gennym ni’r gallu i gyflawni hyn o ran popeth fyddwn ni ei angen wrth symud ymlaen—felly, ni wnaf ail-adrodd hynny. Ond, wyddoch chi, fe wnaethom ni edrych ar yr hyn sy'n digwydd os nad ydych chi’n cymryd y system cyfiawnder troseddol ac os byddwch chi’n dechrau tynnu rhywfaint ohono allan o degwch—a dim ond edrych ar y gwasanaeth prawf a phreifateiddio hynny sydd rhaid i ni ei wneud i weld beth oedd trychineb. Felly, dyna pam y gwnes i ddechrau ble wnes i, a dyna pam rwy'n gorffen lle rwy'n gorffen. Diolch.