Diolch yn fawr iawn. Roedd hon yn ddadl fer a ffrwythlon gyda llawer o gyfraniadau meddylgar. Diolch am ei chyflwyno, Carolyn, ac am y gwaith y buoch yn ei wneud gyda ni i helpu i lywio dull o weithio gydag awdurdodau lleol gyda'r nod o geisio lledaenu arferion da.

Roeddech yn tynnu sylw at pa mor frawychus o gyflym y mae natur yn cael ei disbyddu a llawer o'r ffyrdd ymarferol y gallwn i gyd geisio lliniaru hynny. Roeddech hefyd yn tynnu sylw at y gwaith da a wneir gan ein cynllun Lleoedd Lleol ar gyfer Natur, yn ogystal â'r prosiectau, fel y soniodd Huw Irranca-Davies, sy'n cael eu datblygu gan gynghorau tref, cymdeithasau tai, ysgolion, y GIG ac yn y blaen. Nid wyf am ailadrodd y ffigurau na'r manteision y mae'r Aelodau wedi tynnu sylw atynt. Rwy'n cytuno â Carolyn Thomas ynglŷn â'r posibiliadau ar gyfer ein lleiniau ymylon ffyrdd—mae gennym 29,000 o filltiroedd o leiniau ymylon ffyrdd ac mae ganddynt botensial i gynnal llawer iawn o fywyd gwyllt. Ac rwy'n derbyn pwynt Sam Kurtz am yr enghraifft yn ei etholaeth o ymyl ffordd yn Milton. Lle mae awdurdodau priffyrdd yn torri lleiniau ymylon ffyrdd, maent yn ymwybodol iawn o'r effaith y mae hynny'n ei chael ar welededd ac ar ddiogelwch ffyrdd. Ond hyd yn oed y tu hwnt i'r ochr agosaf at y briffordd lle mae'r pethau hyn yn faterion sy'n codi, ceir llawer iawn o dir cyfagos sydd â photensial mawr, ac wrth gwrs, y perthi a'r ymylon caeau yn eich cymuned, nid ar ffermydd yn unig—darnau bach o dir yma ac acw lle y ceir potensial i gynnal bywyd gwyllt.

Felly, mae llawer o waith i'w wneud. Mae Carolyn wedi gwneud gwaith da yn hyrwyddo casglu toriadau i atal y glaswellt rhag creu llystyfiant marw a mygu planhigion bregus, a chasglu hadau. Yn wir, rydym wedi cyllido nifer o awdurdodau lleol i gael y peirianwaith a fydd yn caniatáu iddynt gasglu'r hadau ac yn y broses, i gynnal blodau o stoc leol. Gall cael blodyn gwyllt ymwthiol ungnwd yng nghefn gwlad lesteirio bioamrywiaeth er ein bwriadau gorau, ac nid dyna rydym am ei gael. Ac mae Huw Irranca-Davies yn iawn: bod â'r dewrder i dderbyn blerwch. Rwy'n ei wneud yn fy lawnt flaen fy hun, ac rwy'n teimlo llygaid beirniadol cymdogion fod fy ngwrych ychydig yn anniben a bod y lawnt yn edrych yn flêr. Ac rwy'n credu mai dyna un o'n rhwystrau, a chredaf mai dyna un o'r darnau o waith y mae Carolyn Thomas wedi'i nodi, yr angen i addysgu pobl. Nid bod yn ddiog y mae'r cyngor wrth beidio â thorri'r glaswellt, mae rheswm dros hynny. Ond fel y dywedodd Huw Irranca-Davies, mae angen newid meddylfryd, cael pobl i ddeall nad yw natur yn daclus, ac mewn gwirionedd, fod taclusrwydd yn elyn wrth annog bioamrywiaeth.

Felly, mae prosiect addysg mawr i'w wneud, ac rydym yn ariannu amrywiaeth o brosiectau ledled y wlad. I enwi un, yr un a grybwyllwyd gan Carolyn Thomas—prosiect Bioamrywiaeth a Busnes Ymddiriedolaeth Natur Gogledd Cymru ar ystad ddiwydiannol Wrecsam, sydd wedi creu dros 600 metr o leiniau ymylon blodau gwyllt ac wedi plannu blodau gwyllt ar wyth cylchfan. Rydym yn ariannu llawer mwy o enghreifftiau ledled Cymru, ac rydym yn gweithio'n agos gyda Plantlife a'u hymgyrch No Mow May, rhywbeth yr ydym yn awyddus iawn i'w ymgorffori, a deall y rhwystrau a gwneud pethau ymarferol i'w hannog. Ar hyn o bryd, mae fy nghyd-Aelod, Julie James, yn cynnal archwiliad dwfn ar fioamrywiaeth, gan weithio ar y cyd ag amrywiaeth o randdeiliaid, i geisio deall rhwystrau ymarferol a sut i'w goresgyn.

Ond credaf mai'r pwynt allweddol inni ei bwysleisio—rydym wedi sôn yn y Siambr y prynhawn yma eisoes am yr argyfwng hinsawdd, ond bob tro y soniwch am yr argyfwng hinsawdd, rhaid inni hefyd sôn am yr argyfwng natur sy'n digwydd ar yr un pryd. Ac mae tensiynau rhwng y ddau, ac mae angen rheoli'r tensiynau hynny a gweithio drwyddynt. Cefais ymweliad rhagorol gyda'r RSPB yr wythnos diwethaf â gwarchodfa natur Conwy ar ochr yr A55, a gwelais yno, mewn lleoliad eithaf anaddawol mewn gwirionedd, sut y maent wedi creu hafan o fioamrywiaeth, ond sut y ceir tensiynau rhwng ein dau nod i liniaru'r argyfwng hinsawdd a'r argyfwng natur. Po fwyaf y siaradwn amdano, y mwyaf y byddwn yn prif ffrydio ac yn normaleiddio blerwch. Ac am unwaith, rwy'n credu y gallwn i gyd groesawu'r cyfle i fod braidd yn anniben. Diolch.