5. Dadl Aelodau o dan Reol Sefydlog 11.21(iv): Datgarboneiddio pensiynau’r sector cyhoeddus

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:25 pm ar 25 Mai 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Peter Fox Peter Fox Conservative 3:25, 25 Mai 2022

(Cyfieithwyd)

A gaf fi ddiolch i'r Aelod dros Alun a Glannau Dyfrdwy am gyflwyno'r ddadl ddiddorol hon heddiw? Cyn imi ddechrau, hoffwn gadarnhau y bydd y Ceidwadwyr Cymreig yn ymatal ar y cynnig sydd ger ein bron heddiw.

Ni wnawn hynny oherwydd nad ydym yn cytuno â rhagosodiad y cynnig. Mae'n bwysig, os ydym am gyflawni ein hymrwymiadau newid hinsawdd, ein bod yn parhau i symud oddi wrth ein dibyniaeth ar danwydd ffosil, nid yn unig i bweru ein ceir a phweru ein cartrefi, ond hefyd er mwyn cynnal ein cyllid cyhoeddus. Wrth gwrs, mae buddsoddiadau cronfeydd pensiwn mewn pethau fel cwmnïau tanwydd ffosil wedi bod yn arfer safonol ers peth amser. Nid cronfeydd pensiwn y sector cyhoeddus yn unig sydd wedi'u defnyddio yn y ffordd hon, ond nifer o gronfeydd pensiwn y sector preifat hefyd. Felly, mae'n hen bryd inni ddechrau edrych ar ffyrdd gwahanol ac arloesol o fuddsoddi arian cyhoeddus mewn mentrau sy'n gyfrifol yn gymdeithasol ac yn amgylcheddol.

Ac felly, yn hyn o beth rwy'n falch fod Partneriaeth Pensiwn llywodraeth leol Cymru wedi cyhoeddi menter ddatgarboneiddio newydd ar draws £2.5 biliwn o'i buddsoddiadau ym mis Ebrill y llynedd. Mae croeso hefyd i'r ffaith bod y bartneriaeth wedi datblygu polisi risg hinsawdd gydag uchelgais i adrodd ar gynnydd tuag at leihau cysylltiad â buddsoddiadau drud-ar-garbon. Mae cronfeydd pensiwn cynghorau ac awdurdodau lleol hefyd wedi gwneud cynnydd da ar ddatgarboneiddio eu buddsoddiadau. Er enghraifft, yn ôl yn 2018, cytunodd Cyngor Sir Fynwy, pan oedd o dan arweiniad y Ceidwadwyr, i ofyn i gronfa bensiynau Gwent ddadfuddsoddi mewn tanwyddau ffosil. Ddirprwy Lywydd, mae llwyth o waith da wedi'i wneud gan gynghorau yma yng Nghymru ar yr agenda hon, ond rwy'n cytuno'n llwyr fod angen gwneud mwy.

Fodd bynnag—ac i ddychwelyd at y rheswm pam ein bod yn ymatal ar y cynnig heddiw—hoffwn rybuddio y gallai unrhyw ddadfuddsoddi arwain at ganlyniadau anfwriadol i werth pensiynau pobl sydd wedi gweithio'n galed i'w hennill. Mae'r ystadegau diweddaraf yn dangos bod gwerth dros £500 miliwn o gyllid pensiwn wedi'i gloi mewn cwmnïau o'r fath ar hyn o bryd. Ac felly, mae angen inni fod yn ofalus ynglŷn â sut y caiff hyn ei reoli ac mae'n bwysig fod pob ymddiriedolwr pensiwn yn cael annibyniaeth i wneud yr hyn sydd orau i'w cronfa, yn ogystal â defnyddio eu gwybodaeth i sicrhau bod unrhyw newid i strategaeth ariannu yn cael cyn lleied o effaith â phosibl ar enillion buddsoddiadau. Fodd bynnag, wrth ddweud hyn, credaf y dylid annog cyrff cyhoeddus yng Nghymru i sicrhau bod unrhyw fuddsoddiadau a wneir gan eu cynlluniau pensiwn unigol yn gyfrifol yn amgylcheddol ac yn gymdeithasol, yn ogystal â bodloni anghenion eu haelodau. Diolch.