7. Dadl Plaid Cymru: Cyllid ar ôl Brexit

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:04 pm ar 25 Mai 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mabon ap Gwynfor Mabon ap Gwynfor Plaid Cymru 5:04, 25 Mai 2022

Yn union fel y dylai penderfyniadau am Gymru gael eu gwneud yng Nghymru, dylai'r cyllid a ddyrennir i Gymru gael ei wario gan Lywodraeth Cymru. Mae honno'n egwyddor sylfaenol. Gadewch inni gofio ddwy flynedd yn ôl fod Llywodraeth Llundain wedi cyhoeddi'r gronfa lefelu i fyny a oedd yn werth bron i £5 biliwn o bunnoedd ar gyfer Lloegr yn unig. Dim ond blwyddyn yn ddiweddarach ddaru nhw gydnabod y byddai ychydig ohono fo yn cael ei rannu rhwng yr ardaloedd a'r gwledydd datganoledig, efo £800 miliwn yn cael ei rannu drwy fformiwla Barnett i Gymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon. Yn lle lefelu i fyny, yr hyn rydym ni'n ei weld ydy'r cynigion diweddaraf yn lledaenu'r adnoddau sydd gennym ni yn deneuach ac yn tynnu arian oddi wrth y mannau hynny lle mae eu hangen nhw fwyaf.

Byddwch chi'n cofio, mae'n siŵr, o dan feini prawf yr Undeb Ewropeaidd yn flaenorol, roedd Gwynedd yn cael ei hystyried fel ardal a oedd angen cymorth ariannol, ac mi ddaru Gwynedd dderbyn cyfraniadau oddi wrth yr Undeb Ewropeaidd yn y miliynau. Ond, o dan y gyfundrefn bresennol, mae Gwynedd yn cael ei gweld fel ardal sydd ddim angen cymorth ac felly yn un o'r ardaloedd isaf o ran cymorth yn lefelu i fyny, tra bod sir ac ardal y Canghellor yn cael ei chydnabod fel un o'r ardaloedd oedd angen mwy o bres ac yn derbyn mwy o arian. Felly, mae'r drefn sy'n cael ei gosod gan San Steffan yn un gwyrdroëdig sydd yn gweithio yn erbyn ein hardaloedd mwyaf anghenus.