Diolch, Prif Weinidog. Byddwch yn ymwybodol, rwy'n siŵr, fod Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru yn cynnal adolygiad ar y funud sy'n canolbwyntio ar ac yn asesu ansawdd a diogelwch y trefniadau rhyddhau ar gyfer cleifion sy'n oedolion yn ôl i'r gymuned o unedau iechyd meddwl—cleifion mewnol o fewn Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg. Daw hyn yn sgil nifer o achosion trist sydd wedi cael sylw yn y wasg, megis achos Lowri Miller, a wnaeth farw y diwrnod yn dilyn cael ei rhyddhau o ofal iechyd meddwl yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg. A hefyd, wrth gwrs, achos Zara Anne Radcliffe, a laddodd John Rees mewn siop ym Mhenygraig ym Mai 2020 tra'n dioddef o sgitsoffrenia, yr un diwrnod ag y ceisiodd ei thad erfyn ar y bwrdd iechyd a gwasanaethau cymdeithasol i roddi cymorth iddi a mynd â hi i'r ysbyty.

Mae nifer o achosion cyffelyb o ran pobl yn marw ar ôl cael eu rhyddhau wedi dod mewn i fy swyddfa fel gwaith achos. A'r hyn sydd yn fy mhryderu ydy, yn dilyn yr adolygiad a fu yn 2019 gan Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru ac Archwilio Cymru, fod 14 argymhelliad a wnaethpwyd adeg hynny yn parhau ar agor. Gwn hefyd am bobl sydd angen triniaethau brys yn cael gwybod nad oes capasiti o gwbl i wneud hyn, gydag arbenigwyr yn annog pobl i fynd yn breifat oherwydd, a dyma ddyfyniad y ces i fore yma gan glaf a ddywedwyd wrthi gan ddoctor—