Part of the debate – Senedd Cymru am 5:16 pm ar 7 Mehefin 2022.
Rwy’n edrych ymlaen yn fawr at ddyfarnu gwobr Betty Campbell ym mis Gorffennaf, ac rwy’n croesawu'n fawr y datganiad rydych chi wedi'i wneud heddiw. Rwy’n falch iawn eich bod chi wedi cyhoeddi eich bod chi’n mynd i ymestyn y gweithgaredd gwrth-hiliaeth i'r blynyddoedd cynnar ac addysg bellach, oherwydd, yn amlwg, pan fydd plant yn dechrau yn y blynyddoedd cynnar, dydyn nhw ddim yn dod ag unrhyw feichiau hiliol gyda nhw—mae wedi'i ddysgu gan oedolion neu frodyr a chwiorydd hŷn. Felly, mae hwn yn lle gwych i ddechrau, oherwydd maen nhw’n gwbl ddall i wahanol liwiau croen pobl, felly mae hynny'n hollol wych a dyna beth mae angen i ni adeiladu arno i sicrhau bod pawb yn teimlo felly.
Yng nghyd-destun lefel yr hiliaeth sefydliadol sy'n bodoli ledled y rhan fwyaf o sefydliadau, ac ymwrthedd y Swyddfa Gartref hyd yn oed i gyfaddef yr hyn sydd yn yr adroddiad sydd wedi'i ddatgelu am hiliaeth sefydliadol yn ein polisïau mewnfudo dros y 70 mlynedd diwethaf, a methiant yr heddlu i gyfaddef bod ganddynt hiliaeth sefydliadol yn yr heddlu, mae'n amlwg bod gennym ni broblem fawr oni bai ein bod ni’n cydnabod y broblem sydd gennym ni. Felly, rwy'n credu ei fod yn gymhleth iawn, ychydig yn debyg i agweddau eraill ar y cwricwlwm newydd—mae addysg perthnasoedd a rhywioldeb yn gymhleth—ond mae'n gyffrous iawn bod gennym ni’r cwricwlwm newydd i'n galluogi i ddelio â'r materion hyn.
Mae athro o'r enw Jeffrey Boakye, sydd ar fin cyhoeddi llyfr newydd o'r enw I Heard What You Said. Mae'n athro ysgol uwchradd, awdur a darlledwr, ac mae'n dadlau bod hiliaeth yn fater diogelu ac yn rhywbeth y dylem ni ei gymryd o ddifrif. Roeddwn i’n meddwl tybed a oeddech chi’n teimlo bod hynny'n wir. Yn amlwg, cafodd y profiad o fod yr unig athro du yn y pentref neu'r ysgol, ac, yn amlwg, mae hon yn broblem fwy cymhleth mewn ardal lle mae llai o amrywiaeth.
Mae'n fraint i mi gynrychioli cymuned lle mae 35 y cant o bobl Caerdydd mewn ysgolion yn dod o leiafrif ethnig, a pha mor wych yw hynny? Ond, mae'n llawer anoddach, mae'n ymddangos i mi, mewn ardaloedd lle mae llai o amrywiaeth, felly tybed a fyddech chi’n ystyried canolbwyntio mwy ar sicrhau bod pobl sydd mewn lleiafrif go iawn mewn rhannau o'n cymuned wir yn cael eu diogelu i sicrhau bod yr ysgol yn parhau i fod yn brofiad cadarnhaol, yn hytrach nag un sy'n achosi trawma.